2005 yılında tapu değerinin 1/3'ü oranı ile kuru mülkiyeti satın alınan gayrimenkulün, 2007 yılında intifa hakkının bedelsiz devralınması ve aynı gün

Özelge: 2005 yılında tapu değerinin 1/3'ü oranı ile kuru
mülkiyeti satın alınan gayrimenkulün, 2007 yılında intifa
hakkının bedelsiz devralınması ve aynı gün satılması
durumunda vergilendirme hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK mük.80-802
Tarih: 
29/02/2012
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK mük.80-802 29/02/2012
Konu : 2005 yılında tapu değerinin 1/3'ü oranı ile kuru mülkiyeti  
satın alınan gayrimenkulün, 2007 yılında intifa hakkının
bedelsiz devralınması ve aynı gün satılması durumunda
vergilendirme.
 
            İlgide kayıtlı özelge talep formunda, annenize ait gayrimenkulü, 2005 yılında intifa hakkı
annenizde kalmak suretiyle tapu değerinin 1/3 bedeli ile kuru mülkiyetini satın aldığınızı, 2007
yılında da annenizin intifa hakkından lehinize bedelsiz feragat ettiğini ve gayrimenkulün aynı gün
satıldığını belirterek söz konusu gayrimenkulün 2007 yılında satılmasından dolayı elde edilen değer
artış kazancının 2005 yılında  kuru mülkiyete isabet eden değer üzerinden hesaplanıp
hesaplanmayacağı hususunda  bilgi talep edildiği anlaşılmakta olup konu hakkında Başkanlığımız
görüşü aşağıda açıklanmıştır.
            A- GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
            193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Değer artışı kazançları" başlıklı mükerrer 80 inci
maddesinde, "Aşağıda yazılı mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artış
kazançlarıdır.
             ...
             6. İktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) 70 inci maddenin
birinci fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tâbi
çiftçilerin ziraî istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap tarihinden
başlayarak (5615 sayılı Kanun'un 5'inci maddesiyle değişen ibare Yürürlük; 01/01/2007 tarihinden
geçerli olmak üzere 04/04/2007) beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar
(Kooperatiflerin ortaklarına bu sıfatları dolayısıyla tahsis ettikleri gayrimenkulleri tahsis tarihinde
ortak tarafından satın alınmış sayılır.).
            Bu maddede geçen "elden çıkarma" deyimi, yukarıda yazılı mal ve hakların satılması, bir
ivaz karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi,
ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade eder.
             Bir takvim yılında elde edilen değer artışı kazancının, menkul kıymet ve diğer sermaye
piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlananlar hariç, 6.000 (259 seri no.lu Gelir Vergisi
Genel Tebliği ile  01/01/2007 tarihinden  itibaren 6.400,00 TL.) Yeni Türk Lirası gelir vergisinden
müstesnadır."  hükmü yer almıştır.
            Diğer taraftan, aynı Kanunun geçici 71 inci maddesinde; "(5615 sayılı Kanun'un 11'incimaddesiyle eklenen madde) (01/01/2007 tarihinden geçerli olmak üzere) Bu Kanunun mükerrer
80'inci maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinin uygulanmasına ilişkin olarak, 70'inci
maddenin birinci fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde sayılan ve 01.01.2007 tarihinden
önce iktisap edilmiş olan mal (gerçek usulde vergilendirilen çiftçilerin zirai istihsalde kullandıkları
gayrimenkuller dahil) ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançların vergilendirilmesinde
dört yıllık süre esas alınır." hükmü yer almıştır.
            Öte yandan, aynı Kanun'un "Safi Değer Artışı" başlıklı mükerrer 81'inci maddesinde; "
Değer artışında safi kazanç, elden çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para ile
temsil edilebilen her türlü menfaatlerin tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri
ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve
harçların indirilmesi suretiyle bulunur. Hâsılatın  ayın ve menfaat olarak sağlanan kısmının tutarı
Vergi Usul Kanununun değerleme ile ilgili hükümlerine göre tayin ve tespit olunur.
            ...
             Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden
çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen toptan eşya fiyat
endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edilir. (5281 sayılı Kanun'un 28'inci maddesiyle
01/01/2006 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere eklenen cümle. Yürürlük;
01/01/2006) Şu kadar ki, bu endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının % 10 veya üzerinde
olması şarttır." hükmü yer almaktadır.
            Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, 2005 yılında intifa hakkı annenizde kalmak
suretiyle tapu değerinin 1/3'ü  oranında bedel ödeyerek kuru mülkiyetini  satın aldığınız  ve 2007
yılında da annenizin  intifa hakkını bedelsiz  olarak  tarafınıza devrettiği   gayrimenkulün
tarafınızdan  iktisap edildiği  tarih  olarak 2005 yılı kabul edilecek olup  anılan gayrimenkulün  2007
yılında  (iktisap tarihinden itibaren dört yıl içerisinde)  satılmış olması nedeniyle kuru mülkiyet
satışından elde edilen kazancın değer artış kazancı olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.
            Diğer taraftan, söz konusu gayrimenkulün intifa hakkını ivazsız elde etmiş olduğunuzdan
satış bedelinin intifa hakkına isabet eden kısmının gelir vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.
            B-VERASET VE İNTİKAL  VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
             7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti
uyruğunda bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların veraset yoluyla veya
herhangi bir suretle ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikalinin veraset ve intikal
vergisine tabi olduğu; aynı Kanunun 2 nci maddesinin (b) fıkrasında "Mal" tabirinin, mülkiyete konu
olabilen menkul ve gayrimenkul şeylerle mameleke girebilen diğer bütün hakları ve alacakları ifade
ettiği hükme bağlanmıştır.
             Aynı Kanun'un 4/j maddesinde de; sağlar arasında ivazsız bir tarzda vuku bulan intikaller
hariç olmak üzere kuru mülkiyet halinde intikal eden malların (kuru mülkiyet halinde kaldığı
müddetçe); veraset ve intikal vergisinden müstesna olacağı belirtilmiştir.
            Diğer taraftan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 795 inci maddesinde, "İntifa hakkı,
taşınırlarda zilyetliğin devri, alacaklarda alacağın devri, taşınmazlarda tapu kütüğüne tescil ile
kurulur
            Taşınır ve  taşınmazlarda intifa hakkının kazanılması ve tescilinde, aksine düzenleme
olmadıkça mülkiyete ilişkin hükümler uygulanır.
            Taşınmaz üzerindeki yasal intifa hakkı tapu kütüğüne tescil edilmemiş olsa bile, durumu
bilenlere karşı ileri sürülebilir. Tescil  edilmiş ise, herkese karşı ileri sürülebilir." hükmü yer
almaktadır.
             Bu hükümlere göre, gayrimenkulün kuru mülkiyetinin tapu değerinin 1/3 bedeliyle satılmasıivazlı intikal olduğundan veraset ve intikal vergisinin konusuna girmemektedir. Ancak başkasına 
ait eşya veya mal varlığı üzerinde belli bir kişiye kullanma ve yararlanma olanağı sağlayan bir sınırlı
ayni hak olan ve iktisadi değer niteliğine sahip intifa hakkı, Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 2
nci maddesinde tanımlanan mal kapsamına girmektedir.
            7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde, "Veraset ve intikal
vergisinin matrahı, intikal eden malların Vergi Usul Kanununa göre bulunan değerleridir."
denilmektedir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun "Haklar" başlıklı 296 ncı maddesinde ise intifa
hakkı intikali halinde bu hakkın değerinin hak sahibinin yaşına göre nasıl tespit edileceği maddeler
halinde açıklanmıştır.
             Bu itibarla, intifa hakkından kuru mülkiyet sahibi lehine bedelsiz feragat edilmesi halinde
bu hakkın intikalinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 296 ncı maddesi hükümlerine göre intifa
hakkı sahibinin yaşı dikkate alınmak suretiyle vergilendirilmesi gerekmektedir.
            Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.