2010-GVK-Mük.80-11 Trampa usulü takas edilen arsanın satılması durumunda ilk iktisap tarihi hk.
Özelge: 2010-GVK-Mük.80-11 Trampa usulü takas edilen
arsanın satılması durumunda ilk iktisap tarihi hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.06.16.01-2010-GVK-Mük.80-11-46
Tarih:
31/01/2011
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
Sayı : B.07.1.GİB.4.06.16.01-2010-GVK-Mük.80-11-46 31/01/2011
Konu : 2010-GVK-Mük.80-11
İlgide kayıtlı özelge talep formunda; 07.02.2005 tarihinde ihale yoluyla ... Gayrimenkul İcra
Müdürlüğü'nden belediyeye ait arsayı satın aldığınız, ancak borçlu belediyenin ihalenin feshi davası
açtığı ve Mahkeme'nin de 13.05.2005 tarihinde davayı reddettiği, davanın Yargıtay tarafından da
onanarak ihalenin kesinleştiği, 02.02.2006 tarihinde söz konusu arsanın kendi adınıza tapu tescil
işleminin gerçekleştirildiği, fakat borçlu belediyenin kamulaştırma yapmadan sahibi olduğunuz arsa
üzerinde kaçak bina inşa ederek 2006 yılından itibaren kullandığı, 18.03.2010 tarihinde de 2942
sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 26'ncı maddesine istinaden başka bir parsel ile arsanızın trampa
usulü takas yapıldığını belirterek; ilk iktisap tarihinizin hangi tarih olduğu, trampa işleminin yeni
bir iktisap tarihi olarak kabul edilip edilemeyeceği ve trampa usulüyle sahibi olduğunuz yeni
parselin satılması durumunda değer artış kazancı yönünden vergileme yapılıp yapılmayacağı
hususlarında Başkanlığımızdan görüş talep etmektesiniz.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun "Değer Artışı Kazançları" başlıklı Mükerrer 80 inci maddesinde
"Aşağıda yazılı mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı kazançlarıdır.
...
6. İktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) 70 inci maddenin birinci
fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tâbi çiftçilerin
ziraî istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap tarihinden başlayarak (5615
sayılı kanunun 5 inci maddesiyle değişen ibare Yürürlük; 1/1/2007 tarihinden geçerli
olmak üzere 04.04.2007) beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar (Kooperatiflerin
ortaklarına bu sıfatları dolayısıyla tahsis ettikleri gayrimenkulleri tahsis tarihinde ortak tarafından
satın alınmış sayılır.).
Bu maddede geçen "elden çıkarma" deyimi, yukarıda yazılı mal ve hakların satılması, bir ivaz
karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret
şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade eder." hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun geçici 71'inci maddesinde ise; "Bu Kanunun mükerrer 80 inci maddesinin birinci
fıkrasının (6) numaralı bendinin uygulanmasına ilişkin olarak, 70 inci maddenin birinci fıkrasının
(1), (2), (4), ve (7) numaralı bentlerinde sayılan ve 1/1/2007 tarihinden önce iktisap edilmiş olan
mal (gerçek usulde vergilendirilen çiftçilerin zirai istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve
hakların elden çıkarılmasından doğan kazançların vergilendirilmesinde dört yıllık süre esas alınır."
hükmüne yer verilmektedir.
Öte yandan Türk Medeni Kanunu'nun 705 inci maddesinde "Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması,
tescille olur.Miras, mahkeme kararı, cebrî icra, işgal, kamulaştırma hâlleri ile kanunda öngörülen diğer
hâllerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak, bu hâllerde malikin tasarruf işlemleri
yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır."hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 09.06.1932 tarih ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun "İhalenin Neticesi ve Feshi"
başlıklı 134'üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan "İcra dairesi tarafından taşınmaz kendisine
ihale edilen alıcı o taşınmazın mülkiyetini iktisap etmiş olur. İhale kesinleşinceye kadar
taşınmazın ne şekilde muhafaza ve idare edileceği icra dairesi tarafından kararlaştırılır." hükmü ile
alıcının taşınmaz malın kendisine ihale edilmesiyle taşınmazın mülkiyetini kazanacağı
belirtilmektedir.
Ayrıca Kamulaştırma Kanunu'nun "Trampa Yolu İle Kamulaştırma" başlıklı 26 ncı maddesinde ise;
"Mal sahibinin kabul etmesi halinde kamulaştırma bedeli yerine, idarenin kamu hizmetine tahsis
edilmemiş olan taşınmaz mallarından, bu bedeli kısmen veya tamamen karşılayacak miktarı
verilebilir.
Kamulaştırma bedeli yerine verilecek taşınmaz malın değeri, idarenin ihale komisyonunca yoksa bu
amaçla kuracağı bir komisyonca tespit edilir. Taşınmaz mal bedelleri arasındaki fark taraflarca
nakit olarak karşılanır. Ancak idarenin vereceği taşınmaz malın değeri, kamulaştırma bedelinin
yüzde yüzyirmisini aşamaz." hükmüne yer verilmektedir.
Yukarıda yer alan hükümler çerçevesinde:
- Taşınmaz mülkiyeti tescil ile kazanılmasına rağmen, İcra ve İflas Kanunu'nun anılan hükmü gereği
ihale ile taşınmaz mülkiyetini kazanmış sayılacağınızdan arsanızın 07.02.2005 tarihinde iktisap
edildiğinin kabulü gerekmektedir.
- Arsanıza karşılık başka bir parsel ile yapmış olduğunuz trampa, Gelir Vergisi Kanunu'nun
mükerrer 80 inci maddesi gereği elden çıkarma hükmünde sayılmakta olup, ilk iktisap tarihi olan
07.02.2005 tarihi ile trampa usulü elden çıkarma tarihiniz olan 18.03.2010 tarihleri arasında geçen
sürenin 4 yılı aşmış olması nedeniyle değer artışı kazancı olarak vergileme yapılması söz konusu
olmayacaktır
- Trampa usulü ile 18.03.2010 tarihinde iktisap etmiş olduğunuz yeni parselin iktisap tarihinden
itibaren 5 yıl içinde elden çıkarılması halinde ise Gelir Vergisi Kanunu'nun Mükerrer 80 inci
maddesi hükmü gereği değer artış kazancı olarak vergilendirilme yapılacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Vergi Dairesi Başkanı a.
Grup Müdürü V.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.