2013/5604
|
TÜRKİYE CUMHURİYETİ |
|
ANAYASA MAHKEMESİ |
|
|
|
|
|
İKİNCİ BÖLÜM |
|
|
|
KARAR |
|
|
|
ALAEDDİN ÇOKAN VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU |
|
(Başvuru Numarası: 2013/5604) |
|
|
|
Karar Tarihi: 9/3/2016 |
|
|
|
İKİNCİ BÖLÜM |
|
|
|
KARAR |
|
|
|
Başkan |
: |
Engin YILDIRIM |
|
Üyeler |
: |
Serdar ÖZGÜLDÜR |
|
|
|
Osman Alifeyyaz PAKSÜT |
|
|
|
Recep KÖMÜRCÜ |
|
|
|
M. Emin KUZ |
|
Raportör Yrd. |
: |
Gökçe GÜLTEKİN |
|
Başvurucular |
: |
1. Alaeddin ÇOKAN |
|
|
|
2. Faraç BABAYİĞİT |
|
|
|
3. Selahattin TAŞ |
|
|
|
4. Mehmet GÜNAY |
|
|
|
5. Remazan DENKTAŞ |
|
|
|
6. Hüseyin ÖZDEMİR |
|
|
|
7. Mehmet CAN BİLEN |
|
|
|
8. Tevfik CANKURT |
|
|
|
9. Mahmut CANKİ |
|
|
|
10. Ali ÇAKAN |
|
|
|
11. İzzettin İLHAN |
|
|
|
12. Şeyhmus AZRAK |
|
|
|
13. Haşim GÜLSEVER |
|
|
|
14. Zeynettin TAŞ |
|
|
|
15. Mihdi SABUKTEKİN |
|
|
|
16. Bayram SİNCİ |
|
|
|
17. İbrahim ÖZGÜN |
|
|
|
18. Ferhan AKMAN |
|
|
|
19. İsmet ALGAN |
|
|
|
20. Mehmet Şerif DEMİRTAŞ |
|
|
|
21. Ahmet TEMEL |
|
|
|
22. Şeyhmus EROL |
|
|
|
23. Namık ÖZGÜN |
|
|
|
24. Mecit ÖĞREDİK |
|
|
|
25. Şükrü ALGAN |
|
|
|
26. İbrahim ALTAŞ |
|
|
|
27. Halil KARAOĞLU |
|
|
|
28. İsmet KAYA |
|
|
|
29. Ahmet AKGÜL |
|
|
|
30. Yaşar ORAL |
|
|
|
31. Mehmet Faruk TERİM |
|
|
|
32. Bedirhan TEMEL |
|
|
|
33. Kemal ÖZGÜN |
|
|
|
34. Ramazan ADIBELLİ |
|
|
|
35. Mehmet AKGÜL |
|
|
|
36. Yılmaz ORAL |
|
|
|
37. Hasan GÜLDALI |
|
|
|
38. Abdulhalim KILINÇ |
|
|
|
39. İsmail ŞARA |
|
|
|
40. Mehmet Ali DEMİRTAŞ |
|
|
|
41. Yılmaz ÖKMEN |
|
|
|
42. Mehmet Sait ALGAN |
|
|
|
43. Bedirhan ALGAN |
|
|
|
44. Bedi SUN |
|
|
|
45. Mehmet BALİNAN |
|
|
|
46. Şeyhmus BİNAY |
|
|
|
47. Vedat TURAY |
|
Vekilleri |
: |
Av. Baki DEMİRHAN |
|
|
|
Av. Yılmaz SUNAR |
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, mahkeme kararına dayanan işçilik alacaklarının ilgili belediyeden tahsil edilememesi nedeniyle adil yargılanma ve mülkiyet haklarının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru, 18/7/2013 tarihinde Mardin 1. Asliye Hukuk Mahkemesivasıtasıyla yapılmıştır. Başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesi neticesinde başvurunun Komisyona sunulmasına engel teşkil edecek bir eksikliğinin bulunmadığı tespit edilmiştir.
3. İkinci Bölüm Üçüncü Komisyonunca 1/12/2013 tarihinde, başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
4. Bölüm Başkanı tarafından 3/7/2014 tarihinde, başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
5. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir.
6. Bakanlık tarafından Anayasa Mahkemesine sunulan görüş 8/9/2015 tarihinde başvurucuların vekiline tebliğ edilmiş; başvurucuların vekili, Bakanlık cevabına karşı beyanlarını yasal süresi içinde ibraz etmemiştir.
III. OLAY VE OLGULAR
A. Olaylar
7. Başvurucular, işçi olarak çalıştıkları Mardin Belediyesi tarafından (Belediye) toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan işçilik alacaklarının eksik ödendiği iddialarıyla Mardin 1. ve 2. Asliye Hukuk Mahkemelerinde (iş mahkemesi sıfatıyla) tazminat davaları açmışlardır.
8. Mahkemelerce 25/12/2012 ile 20/3/2014 tarihleri arasında verilen kararlarla davaların kabulüne ve başvuruculara tazminat ödenmesine karar verilmiştir.
9. Mardin Belediyesi, 12/11/2012 tarihli ve 6360 sayılı Kanun ile büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür.
10. Başvurucular, Mahkemelerce hükmedilen tazminatların tahsili amacıyla Mardin Belediyesi aleyhine Diyarbakır 3.ve 5. İcra Müdürlüklerinde ilamlı icra takipleri başlatmışlar ancak kamu mallarının haczinin mümkün olmaması nedeniyle İcra Müdürlüğünce haciz işlemi gerçekleştirilememiştir.
11. Başvurucular 18/7/2013 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuşlardır.
12. Belediye tarafından sunulan 25/2/2015 tarihli yazıyla Alaeddin Çokan dışındaki başvurucuların işçilik alacaklarının ödenmesi amacıyla Belediye ile başvurucular arasında uzlaşmaya varıldığı, asıl alacaklara ilişkin %70'lik oranın 3/11/2014 ile 15/11/2014 tarihleri arasında peşin olarak ödeneceği, asıl alacaklardan kalan %30'luk kısım ile asıl alacaklara işleyen faizlerin%25'inin ilk taksidinin 15/12/2014 tarihinden itibaren her ayın on beşi ve yirmi beşi arasında on iki eşit taksit hâlinde ödeneceği hususunda anlaşmanın sağlandığı, hükmedilen vekâlet ücretleri ile ilgili ise uzlaşmaya varılamadığı bildirilmiştir. Bununla birlikte Belediyenin 29/2/2015 tarihinde sunduğu yazıda ise icra takiplerinin Mardin Belediye Başkanlığı aleyhine yürütüldüğü, Mardin Büyükşehir Belediyesinden herhangi bir talepte bulunulmadığı ifade edilmiştir.
13. Alaeddin Çokan haricindeki başvurucular;Belediye ile uzlaştıklarını, uzlaşmaya uygun olarak ödemelerinin yapıldığını ve davadan çekildiklerini Anayasa Mahkemesine sunulan 3/7/2015 tarihli yazıyla beyan etmişlerdir. Başvurucu Aleaddin Çokan ise Anayasa Mahkemesine sunulan 21/1/2016 tarihli yazısında Belediye ile uzlaştığını belirterek başvurudan feragat ettiğini bildirmiştir.
B. İlgili Hukuk
14.9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun “Haczi caiz olmıyan mallar ve haklar” kenar başlıklı 82. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi şöyledir:
“Aşağıdaki şeyler haczolunamaz:
Devlet malları ile mahsus kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen mallar,”
15. 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Belediyenin yetkileri ve imtiyazları" kenar başlıklı 15. maddesinin ilgili kısmı şöyledir:
"Belediyenin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde ettiği gelirleri, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları ile belediye tarafından tahsil edilen vergi, resim ve harç gelirleri haczedilemez."
16. 6360 sayılı Kanun’un "Büyükşehir belediyesi kurulması ve sınırlarının belirlenmesi" kenar başlıklı 1. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:
"Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Ordu, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van illerinde, sınırları il mülki sınırları olmak üzere aynı adla büyükşehir belediyesi kurulmuş ve bu illerin il belediyeleri büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür."
17. 6360 sayılı Kanun’un geçici 1. maddesi şöyledir:
"GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Kanundaki devir, tasfiye ve paylaştırma işlemlerini yürütmek üzere vali tarafından, bir vali yardımcısının başkanlığında, valinin uygun göreceği kurum ve kuruluş temsilcilerinin ve ilgili belediye başkanlarının katılımıyla devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonu kurulur. Bu komisyona yardımcı olmak üzere valinin görevlendirmesi ile alt komisyonlar da kurulabilir. "
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
18. Mahkemenin 9/3/2016 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucuların İddiaları
19. Başvurucular; toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan işçilik alacaklarının eksik ödendiği iddiasıyla Mardin 1. ve 2. Asliye Hukuk Mahkemelerinde (iş mahkemesi sıfatıyla) Belediye aleyhine açtıkları tazminat davalarının kabul edildiğini, alacaklarının tahsili amacıyla başlattıkları ilamlı icra takiplerinin kamu mallarının haczedilememesi nedeniyle sonuçsuz kaldığını belirterek yargı kararının yerine getirilmemesi ve kamu mallarının haczinin mümkün olmaması nedenleriyle mülkiyet ve adil yargılanma haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşler; ihlalin tespiti, alacaklarının ödenmesi ve manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır.
B. Değerlendirme
20. Anayasa'nın 148. maddesinin üçüncü fıkrası şöyledir:
"Herkes, Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabilir."
21. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un “Bireysel başvuru hakkı” kenar başlıklı 45. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:
"Herkes, Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve buna ek Türkiye'nin taraf olduğu protokoller kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabilir."
22. 6216 sayılı Kanun'un“Bireysel başvuru hakkına sahip olanlar” kenar başlıklı 46. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:
"Bireysel başvuru ancak ihlale yol açtığı ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal nedeniyle güncel ve kişisel bir hakkı doğrudan etkilenenler tarafından yapılabilir."
23. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün (İçtüzük) “Düşme kararı” başlıklı 80. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:
"(1) Bölümler ya da komisyonlarca yargılamanın her aşamasında aşağıdaki hallerde düşme kararı verilebilir:
(a)Başvurucunun davadan açıkça feragat etmesi.
...
(c) İhlalin ve sonuçlarının ortadan kalkmış olması.
...."
24. Anılan düzenlemeler uyarınca Anayasa Mahkemesi; başvurucunun davadan açıkça feragat etmesi, davasını takipsiz bıraktığının anlaşılması, ihlalin ve sonuçlarının ortadan kalkmış olması ya da Anayasa Mahkemesince saptanan benzer nitelikteki başka bir gerekçeden dolayı başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir sebebin olmadığı kanaatine varılması hâlinde başvuru hakkında düşme kararı verebilir.
25. Başvurucular; işçilik alacaklarının eksik ödendiği iddiasıyla Belediye aleyhine açtıkları tazminat davalarının kabul edildiğini, alacaklarının tahsili amacıyla başlattıkları ilamlı icra takiplerinin kamu mallarının haczedilememesi nedeniyle sonuçsuz kaldığını belirterek yargı kararının yerine getirilmemesi ve kamu mallarının haczinin mümkün olmaması nedenleriyle mülkiyet ve adil yargılanma haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir. Başvurucular, Anayasa Mahkemesine sunulan 3/7/2015 tarihli ve 21/1/2016 tarihli yazıda Belediye ile uzlaştıklarını, uzlaşmaya uygun olarak ödemelerin yapıldığını ve davadan çekildiklerini beyan etmişlerdir.
26. 6216 sayılı Kanun'un 50. maddesinin (5) numaralı fıkrası ve Anayasa İçtüzük'ün 80. maddesine göre başvurucunun, başvurunun her aşamasında başvurudan feragat etmesi mümkündür. Feragat, kelime olarak "vazgeçme" anlamına gelmekte olup 6216 sayılı Kanun'un 49. maddesinin (7) numaralı fıkrasına uyarınca feragat hâlinde uygulanması gereken 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 307. maddesinde "Feragat, davacının, talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesidir." şeklinde tanımlanmıştır. İçtüzük'ün 80. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a) bendi gereğince başvurucunun talep sonucundan vazgeçmesi hâlinde Anayasa Mahkemesi tarafından başvurunun İçtüzük'ün 80. maddesinin (2) numaralı fıkrasındaki istisnalar arasında bulunup bulunmadığı değerlendirilecektir (Genomed Sağlık Hizmetleri A.Ş. B. No: 2013/1210, 26/6/2014, § 17).
27. Başvuru konusu olayda Alaeddin Çokan dışındaki başvurucuların 3/7/2015 tarihli yazıdaki Belediye ile uzlaştıkları, uzlaşmaya uygun olarak ödemelerin yapıldığı ve davadan çekildikleri şeklindeki beyanlarının ve başvurucu Aleaddin Çokan'ın 21/1/2016 tarihli yazıda bireysel başvurudan feragat ettiği yönündeki beyanının 6216 sayılı Kanun'un 50. maddesinin (5) numaralı fıkrası ile İçtüzük'ün 80. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a) bendi kapsamında bir feragat olduğu ve İçtüzük'ün 80. maddesinin (2) numaralı fıkrası kapsamında değerlendirilebilecek bir durumun söz konusu olmadığı anlaşıldığından başvuru hakkında düşme karar verilmesi gerekir.
28. Açıklanan nedenlerle başvurucuların, başvurudan feragat ettikleri anlaşıldığından başvurunun kabul edilebilirlik şartları yönünden incelenmeksizin feragat nedeniyle düşmesine karar verilmesi gerekir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurunun, bireysel başvurudan feragat nedeniyle DÜŞMESİNE,
B. Yargılama giderlerinin başvurucular üzerinde BIRAKILMASINA
9/3/2016 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.