2014/1068

TÜRKİYE CUMHURİYETİ

ANAYASA MAHKEMESİ

İKİNCİ BÖLÜM

KARAR

RAUF ZÜLFÜKAR BAŞVURUSU

(Başvuru Numarası: 2014/1068)

Karar Tarihi: 23/2/2017

İKİNCİ BÖLÜM

KARAR

 

Başkan	:	Engin YILDIRIM
Üyeler	:	Celal Mümtaz AKINCI
		Muammer TOPAL
		M. Emin KUZ
		Recai AKYEL
Raportör	:	Özgür DUMAN
Başvurucu	:	Rauf ZÜLFÜKAR
Vekili	:	Av. Süreyya ALŞAN

 

I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, uçuş tazminatından hukuka aykırı olarak kesildiği öne sürülen gelir vergisinin iade edilmemesi nedeniyle mülkiyet hakkının; bu konuda farklı yargısal kararlar verilmesi nedeniyle de eşitlik ilkesi ile adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 27/1/2014 tarihinde yapılmıştır.

3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.

4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından, başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir. Bakanlık, görüş sunmamıştır.

III. OLAY VE OLGULAR

7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:

A. Başvuruya Konu Uyuşmazlık Öncesi Yaşanan Olaylar

8. Başvurucu Türk Hava Yolları A.Ş. (THY) bünyesinde ikinci sınıf hava aracı bakım teknisyeni olarak görev yapmaktadır. Başvurucuya bu görevi nedeniyle "uçuş tazminatı" ödemesi yapılmaktadır.

9. Başvurucu uçuş tazminatından gelir vergisi kesintisi yapılmaması ve geriye dönük olarak yapılan vergi kesintilerinin de iade edilmesi için 22/9/2005 tarihinde Maliye Bakanlığına (İdare) başvurmuştur. İdare, söz konusu talebi 19/1/2006 tarihinde reddetmiştir.

10. Başvurucunun talebinin reddine ilişkin idari işlemin iptali istemiyle açtığı dava, İstanbul 3. Vergi Mahkemesinin 30/6/2006 tarihli kararıyla kısmen kabul edilmiştir. Mahkeme, dava konusu işlemin iptaline ve başvuru tarihinden geriye doğru zamanaşımına uğramamış olan ve tevkifat yoluyla ödenen vergilerin davacıya ret ve iadesine karar vermiştir. Kararda 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 29. maddesinin (2) numaralı fıkrasına göre başvurucuya ödenen uçuş tazminatının gelir vergisinden müstesna olduğu gerekçe gösterilmiştir.

11. Temyiz edilen karar Danıştay Dördüncü Dairesinin 18/12/2006 tarihli ilamıyla onanmıştır.

B. Başvuruya Konu Uyuşmazlık ve Sonrasında Yaşanan Olaylar

1. İstanbul 5. Vergi Mahkemesinde Görülen İptal Davası

12. Başvurucu bu defa önceki başvuru tarihi olan 22/9/2005 tarihinden sonraki vergi kesintilerinin iadesi için 8/10/2007 tarihinde yeniden İdareye başvuruda bulunmuştur. Ancak İdare başvurucunun bu talebini reddetmiş, bu yazı başvurucuya 16/11/2007 tarihinde tebliğ edilmiştir.

13. Başvurucu İdarenin bu işlemine karşı 4/1/2008 tarihinde İstanbul 5. Vergi Mahkemesinde iptal davası açmıştır. Mahkeme, 28/4/2008 tarihli kararıyla vergi kesintilerinin iadesi istemi yönünden davanın kabulüne, faiz istemi yönünden ise davanın reddine karar vermiştir.

14. İdare kararı temyiz etmiş, Danıştay Dördüncü Dairesi 1/2/2010 tarihinde hükmün bozulmasına karar vermiştir. Bozma ilamında 6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesine göre dava açma süresinin vergi mahkemelerinde otuz gün olduğu hatırlatılmıştır. Somut olayda ise davaya konu idari işlemin 16/11/2007 tarihinde tebliğ edildiği, davanın da 28/12/2007 tarihinde açıldığı tespit edilmiştir. Daire, dolayısıyla kanunda öngörülen süre geçtikten sonra açıldığı gerekçesiyle davanın süre yönünden reddi gerektiğini belirtmiştir.

15. Başvurucunun karar düzeltme istemi de aynı Dairenin 30/11/2010 tarihli ilamıyla reddedilmiştir.

16. Bozma ilamı üzerine yapılan yargılama neticesinde Mahkeme 7/4/2011 tarihinde, davanın süre yönünden reddine karar vermiştir. Bu karar temyiz edilmeksizin 16/11/2011 tarihinde kesinleşmiştir.

2. İstanbul 6. Vergi Mahkemesinde Görülen İptal Davası

17. Başvurucu yine 22/9/2005 ile 8/10/2007 tarihleri arasındaki dönem için yapılan vergi kesintilerinin iadesi istemiyle İdareye 20/8/2010 tarihinde düzeltme ve 22/10/2010 tarihinde şikâyet başvurularında bulunmuştur.

18. İdare tarafından bu başvurulara bir cevap verilmeyince başvurucu 25/1/2011 tarihinde İstanbul 6. Vergi Mahkemesinde iptal davası açmıştır. Mahkeme 12/6/2012 tarihinde davanın kısmen kabulüyle vergi kesintilerinin iadesine, faiz istemi yönünden ise davanın reddine karar vermiştir.

19. Temyiz edilen hüküm, Danıştay Dördüncü Dairesinin 12/6/2012 tarihli ilamıyla davanın kabul edilen kısmı yönünden bozulmuştur. Daire, başvurucunun daha önce aynı istemle açtığı davanın süre yönünden reddedildiğine dikkat çekmiştir. Bozma ilamında, aynı konuyla ilgili olarak yeni bir hukuki durum söz konusu olmaksızın tekrar yapılan başvurunun dava açma süresini canlandırmayacağı belirtilmiştir. Başvurucunun karar düzeltme istemi ise Dairenin 31/1/2013 tarihli ilamıyla reddedilmiştir.

20. Bozma ilamına uyan Mahkeme 11/4/2013 tarihli kararıyla davanın reddine karar vermiştir.

21. Karar başvurucu vekiline 27/12/2013 tarihinde tebliğ edilmiştir.

22. Başvurucu 27/1/2014 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

23. Mahkemenin 23/2/2017 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

24. Başvurucu, uçuş tazminatının kanun gereği gelir vergisinden müstesna olduğunu belirterek buna rağmen söz konusu tazminattan gelir vergisi kesintisi yapıldığından yakınmaktadır. Başvurucu, yapılan vergi kesintilerinin iadesi istemiyle 2005 yılında başlattığı idari ve yargısal sürecin de lehine sonuçlandığını ifade etmiştir.

25. Başvurucu 22/9/2005 ile 8/10/2007 tarihleri arasındaki vergi kesintilerinin iadesi için İdareye yaptığı başvurunun zımnen reddedildiğini, yargısal süreçten ise bir sonuç alamadığını belirterek mülkiyet hakkının ihlal edildiğini iddia etmiştir. Başvurucu ayrıca daha önceki döneme ait vergi kesintilerinin iade edilmesine ve emsal yargı kararları da bulunmasına rağmen açtığı davanın reddedilmesi nedeniyle eşitlik ilkesi ile adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür. Başvurucu ihlallerin tespiti ile tazminat taleplerinde bulunmuştur.

26. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un geçici 1. maddesinin (8) numaralı fıkrası uyarınca Anayasa Mahkemesinin zaman bakımından yetkisinin başlangıcı 23/9/2012 tarihi olup bu tarihten sonra kesinleşen nihai işlem ve kararlar aleyhine yapılan bireysel başvurular incelenebilir (Zafer Öztürk, B. No: 2012/51, 25/12/2012, § 17).

27. Başvuru konusu olayda başvurucu 22/9/2005 ile 8/10/2007 tarihleri arasındaki dönem için uçuş tazminatından yapılan vergi kesintilerinin iadesi isteminin İdarece reddedilmesi üzerine İstanbul 5. Vergi Mahkemesinde iptal davası açmıştır. Bu davada Mahkeme bozma ilamına uyarak 7/4/2011 tarihinde davanın süre yönünden reddine karar vermiştir. Bu karar ise temyiz edilmeksizin 16/11/2011 tarihinde kesinleşmiştir.

28. Başvurucu bu dava devam ederken aynı dönem için vergi kesintilerinin iade edilmesi istemiyle yeniden İdareye başvurmuş ve zımnî ret işlemine karşı bu defa 25/1/2011 tarihinde İstanbul 6. Vergi Mahkemesinde iptal davası açmıştır. Dolayısıyla başvurucunun ihlal iddiaları esas itibarıyla İstanbul 5. Vergi Mahkemesinde görülen ve süre yönünden reddedilen dava ile ilgilidir. Ancak başvuruya konu 22/9/2005 ile 8/10/2007 tarihleri arasındaki vergi kesintileriyle ilgili istem bakımından açılan bu davanın Anayasa Mahkemesinin zaman bakımından yetkisinin başladığı 23/9/2012 tarihinden önce sonuçlandırıldığı anlaşılmaktadır.

29. Anayasa Mahkemesinin önceki kararlarında da belirtildiği üzere daha önce başvurulduğu ve reddedildiği için başarılı olunmayacağı belli olan başvuru yoluna, yeni bir delil ileri sürmeksizin bireysel başvuruların incelenmeye başlandığı tarih olarak belirlenen 23/9/2012 tarihinden sonra tekrar başvurulması sonucu verilen ret kararı üzerine yapılan bireysel başvurunun Anayasa Mahkemesinin zaman bakımından yetkisi kapsamında olduğunun kabul edilmesi mümkün değildir (başka bir hak ihlali iddiasıyla ilgili olmakla birlikte ilgisi nedeniyle bkz. Zeycan Yedigöl [GK], B. No: 2013/1566, 10/12/2015, § 42; mülkiyet hakkı yönünden bkz. Agavni Mari Hazaryan ve diğerleri, B. No: 2014/4715, 15/6/2016, § 119).

30. Açıklanan nedenlerle başvurunun, diğer kabul edilebilirlik koşulları yönünden incelenmeksizin zaman bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun zaman bakımından yetkisizlik yönünden KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 23/2/2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.