2020/1470 K. 2022/660 T. 8.6.2022

VDDK., E. 2020/1470 K. 2022/660 T. 8.6.2022

T.C. Danıştay Başkanlığı - Vergi Dava Daireleri Kurulu
Esas No.: 2020/1470
Karar No.: 2022/660
Karar tarihi: 08.06.2022

T.C.

D A N I Ş T A Y

VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU

Esas No : 2020/1470

Karar No : 2022/660

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Enerji Üretim ve Ticaret Anonim Şirketi

(Eski Unvanı: ... Enerji Üretim ve Ticaret Anonim Şirketi)

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Vergi Dairesi Başkanlığı

(... Vergi Dairesi Müdürlüğü)

VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararının, daha önce kesinleşmeyen hisse devir sözleşmelerinin tüzel kişilere ait hisselerin alım-satımına ilişkin kısmından doğan damga vergisiyle ilgili hüküm fıkrasının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem: Davacı tarafından, ... Enerji Yatırım Üretim İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi ile ... Hes Enerji Yatırım Üretim İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketine ait hisselerin satın alınmasına ilişkin sözleşmelerin 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'na ekli (2) Sayılı Tablo'nun "IV- Ticari ve Medeni İşlerle İlgili Kağıtlar" başlıklı bölümünün (35) numaralı bendi uyarınca damga vergisinden istisna kapsamında bulunması gerektiği ihtirazi kaydıyla 2012 yılının Kasım dönemine ilişkin olarak verilen damga vergisi beyannamesi üzerine tahakkuk eden damga vergisinin kaldırılması ile ödenen verginin iadesi istemiyle dava açılmıştır.

... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı:

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 9. maddesinde, bu Kanun’a ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisinden müstesna olduğu belirtilmiş, Kanun’a ekli (2) sayılı Tablo’nun "IV- Ticari ve Medeni İşlerle İlgili Kağıtlar" başlıklı bölümünün (35) numaralı bendinde, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 8. maddesinin birinci fıkrasının (12) numaralı bendi kapsamındaki işlemler nedeniyle düzenlenen kâğıtların damga vergisinden istisna edildiği düzenlemesine yer verilmiştir.

5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nu yürürlükten kaldıran 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (e) bendinde, kurumların en az iki yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların %75’lik kısmının kurumlar vergisinden istisna edildiği düzenlenmiştir.

... Enerji Yatırım Üretim İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi ile ... Hes Enerji Yatırım Üretim İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketine ait tüm hisselerin alım-satımına ilişkin olarak davacı ile anılan şirketlerin hisselerinin çoğunluğuna sahip olan ... İnşaat Turizm Madencilik Enerji Üretim Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi ve diğer hissedarlar arasında 24/11/2012 tarihinde yapılan sözleşmeler ile söz konusu şirketlerin tüm hisseleri davacı ve davacı şirketin ortakları tarafından satın alınmıştır.

Davacı tarafından, hisseleri devredilen her iki şirketin de hissedar yapısının son iki yılda hiç değişmediği ve devredilen şirketlerdeki hisse senetlerinin çoğunluğunun 24/11/2012 tarihli sözleşmelerde "satıcılar" arasında yer alan ... İnşaat Turizm Madencilik Enerji Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketine ait olduğu, anılan şirketin söz konusu hisse senedi satışları nedeniyle kurumlar vergisi istisnasından yararlandığı belirtilerek söz konusu hisse senetlerinin alım-satımına ilişkin sözleşmelerin Damga Vergisi Kanunu’na ekli (2) sayılı Tablo’nun “IV- Ticari ve Medeni İşlerle İlgili Kağıtlar” başlıklı bölümünün (35) numaralı bendi uyarınca damga vergisinden istisna edildiği iddia edilmektedir.

Olayda, ... Enerji Yatırım Üretim İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi ile ... Hes Enerji Yatırım Üretim İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketine ait tüm hisselerin alım-satımına ilişkin olarak davacı ile anılan şirketlerin hissedarları arasında yapılan sözleşmeler ile davacı şirket tarafından ... İnşaat Turizm Madencilik Enerji Üretim Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketinin ve diğer hissedarlarının her iki şirketteki tüm hisselerinin satın alınması, ... İnşaat Turizm Madencilik Enerji Üretim Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi tarafından da tüm hisselerin davacı şirkete satış ve devri işleminin söz konusu olduğundan yapılan işlemlerin satıcı taraflardan biri olan ... İnşaat Turizm Madencilik Enerji Üretim Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi açısından iştirak hissesi satışı niteliğinde olmadığı anlaşılmaktadır.

Söz konusu işlemlerin 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (e) bende uyarınca istisna şartlarını taşıdığından söz edilemeyeceğinden davacının ihtirazi kaydı kabul edilmeyerek tahakkuk ettirilen vergide hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Mahkeme bu gerekçeyle davanın reddine karar vermiştir.

Davacının temyiz istemini inceleyen Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 14/04/2016 tarih ve E:2013/9687, K:2016/2796 sayılı kararı:

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'na ekli (2) Sayılı Tablo'nun “IV- Ticari ve Medeni İşlerle İlgili Kağıtlar” başlıklı bölümünün (35) numaralı bendinde, kurumlar vergisinden istisna edilen iştirak hissesi satışına ilişkin sözleşmelerin damga vergisinden müstesna kılındığı belirtilmiştir. Damga vergisinin konusu olarak Kanun'da "kağıt" deyimi kullanılmış olduğundan söz konusu istisnadan, sözleşmenin diğer tarafı olan alıcının da diğer taraf yönünden istisna edildiği oranda yararlanması gerektiği anlaşılmaktadır.

Olayda, ... Enerji Yatırım Üretim İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketinin hisselerinin tamamının satışına ilişkin 24/11/2012 tarihli sözleşmenin taraflarından biri davacı şirket, diğer tarafı;

- ... İnşaat Turizm Madencilik Enerji Üretim Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi (%80 hisse sahibi)

- ...

- ...'dir.

... Hes Enerji Yatırım Üretim İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketinin hisselerinin tamamının satışına ilişkin 24/11/2012 tarihli sözleşmenin ise taraflarından biri davacı şirket, diğer tarafı;

-... İnşaat Turizm Madencilik Enerji Üretim Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi ile ... Holding Anonim Şirketi (%99 hisse sahibi)

- ...,

- ...

- ... 'tir.

Damga vergisine konu sözleşmelerin ... İnşaat Turizm Madencilik Enerji Üretim Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi ile ... Holding Anonim Şirketine ait hisselerin alım-satımına ilişkin kısmından doğan damga vergileri yönünden yapılan inceleme:

Hisseleri devredilen şirketlerin birinde %80, diğer şirkette %99 hisseye sahip olan ... İnşaat Turizm Madencilik Enerji Üretim Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi ile ... Holding Anonim Şirketi yönünden devredilen hisselerin iştirak hissesi olmasına herhangi bir engel bulunmamaktadır.

Davacıya yapılan hisse satışının ... İnşaat Turizm Madencilik Enerji Üretim Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi ile ... Holding Anonim Şirketi yönünden iştirak hissesi satışı niteliğinde olmadığı ve bu satışın 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (e) bendinde yer alan istisna şartlarını taşımadığı yönünde davalı idarece herhangi bir tespit yapılmadığından davacı tarafından söz konusu hisselerin niteliğine ilişkin ileri sürülen iddialar araştırılmaksızın yapılan damga vergisi tahakkukunun hisse devrine ilişkin sözleşmelerin anılan şirketlere ait hisselerin alım-satımından kaynaklanan kısmında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Damga vergisine konu sözleşmelerin gerçek kişi hissedarlara ait hisselerin alım-satımına ilişkin kısmından doğan damga vergileri yönünden yapılan inceleme:

Kurum olarak değerlendirilemeyecek gerçek kişilerin 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (e) bendinde yer alan iştirak hissesine sahip olmaları mümkün bulunmamaktadır.

... Enerji Yatırım Üretim İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketinin %20'lik hissesi ile ... Hes Enerji Yatırım Üretim İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketinin %1'lik hissesi gerçek şahıslara ait olduğundan, bu şirketlere ait hisselerin satışına ilişkin sözleşmelerin gerçek kişilere ait hisselerin alım-satımına isabet eden kısmının damga vergisi istisnası kapsamında bulunduğunun kabulü mümkün değildir. Bu nedenle dava konusu tahakkukun gerçek şahıslara ait hisselerin satın alınmasına ilişkin sözleşmeden doğan kısmında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Karar sonucu:

Daire, bu gerekçeyle kararın hisse devir sözleşmelerinin ... İnşaat Turizm Madencilik Enerji Üretim Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi ile ... Holding Anonim Şirketine ait hisselerin alım-satımına ilişkin kısmından doğan damga vergileri yönünden davanın reddi yolundaki hüküm fıkrasını bozmuş, gerçek kişi hissedarlara ait hisselerin alım-satımına ilişkin kısmından doğan damga vergileri yönünden davanın reddi yolundaki hüküm fıkrasını onamıştır. Daire, davalının karar düzeltme istemini reddetmiştir.

... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararı:

Vergi Mahkemesi aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle ilk kararında ısrar etmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Dava konusu damga vergisini doğuran sözleşmelerin iştirak hissesi satışına ilişkin sözleşmeler olduğu, 1 Seri No'lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği'ne göre iştirak hissesi deyiminin menkul değerler portföyüne dahil hisse senetleri ile ortaklık paylarını ifade ettiği, sözleşmeye taraf olan satıcı şirket tarafından Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (e) bendi uyarınca kurumlar vergisi istinasından faydalanıldığı, bu nedenle söz konusu işlemin damga vergisinden istisna tutulması gerektiği belirtilerek aksi yönde verilen ısrar kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ... 'IN DÜŞÜNCESİ: Temyizen incelenen ısrar kararının, Danıştay Dokuzuncu Dairesinin kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçe uyarınca bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :

Danıştay Dokuzuncu Dairesinin yukarıda yer verilen kararının dayandığı aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle ısrar kararının bozulması gerekmektedir.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;

1- Davacının temyiz isteminin KABULÜNE,

2- ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı ısrar kararının hisse devir sözleşmelerinin tüzel kişilere ait hisselerin alım-satımına ilişkin kısmından doğan damga vergisiyle ilgili hüküm fıkrasının BOZULMASINA,

3- Yeniden verilecek kararda karşılanacağından, yargılama giderleri hakkında hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına,

2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren on beş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.