2021/1709 K. 2022/1043 T. 5.10.2022

VDDK., E. 2021/1709 K. 2022/1043 T. 5.10.2022

T.C. Danıştay Başkanlığı - Vergi Dava Daireleri Kurulu
Esas No.: 2021/1709
Karar No.: 2022/1043
Karar tarihi: 05.10.2022
 

T.C.

D A N I Ş T A Y

VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU

Esas No : 2021/1709

Karar No : 2022/1043

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Vergi Dairesi Başkanlığı

(... Vergi Dairesi Müdürlüğü)

VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem: Davacıdan, ... Grup Demir Çelik Müteahhitlik İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesinde belirtilen eylemine iştirak ettiğinden bahisle ziyaa uğratılan vergi tutarı kadar kamu alacağının güvence altına alınması amacıyla 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 9. maddesi uyarınca teminat istenilmesine yönelik ... tarih ve ... sayılı işlem ile aynı Kanun'un 13. maddesi uyarınca ihtiyati haciz kararı alınmasına dair ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.

... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı:

Dörtyol Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... tarih ve ...sayılı "Teminat İsteme" konulu yazısında, Hatay Vergi Dairesi Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı "Olur"u ile ... Grup Demir Çelik Müteahhitlik İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi hakkında 6183 sayılı Kanun'un 13. maddesi uyarınca ihtiyati haciz kararı verildiği belirtilmiştir. Yazının devamında şirket tüzel kişiliği adına ihtiyati haciz kararı verilen vergi aslına iştirakten dolayı 69.840.000,00 TL tutarındaki bir kat vergi ziyaı cezası için davacının menkul ve gayrimenkul malları üzerine ihtiyati haciz tatbik edildiği, bu nedenle 6183 sayılı Kanun'un 10. maddesinde belirtilen teminatın yazının tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde verilmesi durumunda ihtiyati haczin kaldırılacağı ifade edilmiştir. Anılan yazının tebliği üzerine davacı tarafından ... tarih ve ... sayılı teminat isteme işlemi ile Hatay Vergi Dairesi Başkanlığının "İhtiyati tahakkuk-ihtiyati haciz" konulu ... tarih ve ... sayılı "Olur" işleminin iptali istemiyle dava açılmıştır.

Uyuşmazlıkta, ... Grup Demir Çelik Müteahhitlik İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin 2016 ve 2017 yıllarında gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmayan fatura düzenleme ve kullanma organizasyonu içerisinde olduğu iddiası ile yapılan vergi incelemesi sırasında anılan faaliyete iştirak ettiğine yönelik tespitlere istinaden davacı hakkında ihtiyati haciz kararı verilmiş ve davacıdan teminat istenmiştir.

Dava konusu işlemler yönünden davacının müşterek sorumluluğunu gerektiren hususlara ilişkin bilgi ve belgelerin istenmesine yönelik olarak verilen 26/09/2018 tarihli ara kararına davalı tarafından verilen cevap dilekçesi ekinde sunulan "..., ..., ... Nezdinde Konulan İhtiyati Tedbir İşlemleri Hakkında Açıklama" başlıklı yazıda davacının, dava dışı ... Metal Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin 2016 ve 2017 yıllarında ortağı ve yöneticisi olduğu belirtilmektedir. Gerek anılan yazıda gerekse ekinde sunulan ifade tutanaklarında davacının 2016 ve 2017 yıllarında gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmayan fatura düzenleme ve kullanma organizasyonu içerisinde olduğu belirtilen ... Grup Demir Çelik Müteahhitlik İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin eylemine iştirakine yönelik herhangi bir somut tespit ve vergi aslı ile illiyet bağını gösteren bilgi ve belge sunulmamıştır.

Bu haliyle ortağı ve kanuni temsilcisi olmadığı ... Grup Demir Çelik Müteahhitlik İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin 2016 ve 2017 yıllarında gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmayan fatura düzenleme ve kullanma fiiline iştirakten müştereken sorumlu tutularak davacı hakkında ihtiyati haciz kararı verilmesine ve teminat istenmesine yönelik işlem tesis edilmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Vergi mahkemesi bu gerekçeyle dava konusu işlemleri iptal etmiştir.

Davalının istinaf istemini inceleyen ...Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı:

Dava, ... tarih ve ... sayılı işlemin davacı adına tesis edilen ihtiyati hacze ilişkin kısmı ile ... tarih ve ... sayılı teminat isteme işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 13. maddesinde ihtiyati haczin, maddede sayılan hallerden herhangi birinin mevcudiyeti halinde hiçbir müddetle mukayyet olmaksızın alacaklı amme idaresinin mahalli en büyük memurunun kararıyla haczin ne suretle yapılacağına dair olan hükümlere göre derhal tatbik olunacağı hükme bağlanmıştır. Anılan maddede, 6183 sayılı Kanun'un 9. maddesi gereğince teminat istenmesini mucip haller ihtiyati haciz tesis edilebilecek haller arasında sayılmıştır. Kanun'un 9. maddesinin birinci fıkrasında, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 344. maddesi uyarınca vergi ziyaı cezası kesilmesini gerektiren haller ile 359. maddesinde sayılan hallere temas eden bir amme alacağının salınması için gerekli muamelelere başlanmış olduğu takdirde vergi incelemesine yetkili memurlarca yapılan ilk hesaplara göre belirtilen miktar üzerinden tahsil dairelerince teminat isteneceği hüküm altına alınmıştır.

6183 sayılı Kanun'un "Amme Alacaklarının Korunması" başlıklı ikinci bölümünde düzenlenen teminat, ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkuk müesseseleri kamu alacağının korunmasına ilişkin tedbirlerden olup cebren takip ve tahsil yöntemleriyle ilgili olmaması nedeniyle henüz tahakkuk etmemiş alacaklara uygulanabilecektir.

Diğer taraftan, vergi ziyaına iştirak edenler hakkında ceza uygulanabilmesi için 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesinde yazılı fiillerden herhangi birinin gerçekleştiğinin somut ve kesin olarak ortaya konulması gerekmektedir.

Uyuşmazlıkta, İzmir Büyük Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı tarafından Dörtyol Vergi Dairesi Müdürlüğüne yazılan ... tarih ve ... sayılı yazıda, ... Grup Demir Çelik Müteahhitlik İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmayan fatura düzenleme ve kullanma organizasyonu içinde bulunduğu, şirket hakkında vergi incelemesine başlandığı belirtilerek ilk hesaplamalara göre tespit edilen vergi miktarı üzerinden şirket, şirketin yasal temsilcileri, ortakları ve organizasyona iştirak eden şahıslar hakkında 6183 sayılı Kanun'un 9, 13 ve 17. maddeleri uyarınca işlem tesis edilmesi istenilmiştir. Bunun üzerine anılan fiile iştirak ettiğinden bahisle şirketin kanuni temsilcisi ve ortağı olmayan davacı adına müştereken sorumlu sıfatıyla ihtiyati haciz işlemi ile teminat istenilmesine ilişkin işlem tesis edilmiştir.

... Grup Demir Çelik Müteahhitlik İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmayan fatura düzenleme ve kullanma fiiline iştirak ettiğinden bahisle 6183 sayılı Kanun'un 13. maddesi uyarınca davacı adına ihtiyati haciz işlemi tesis edilmiş ise de, iştirakten bahsedebilmek için iştirake konu olabilecek 213 sayılı Kanun'un 359. maddesinde sayılan hukuka aykırı bir fiilin varlığının, iştirak edildiği iddia edilen fiili gerçekleştiren adına yapılan tarhiyatın yasal yolların kullanılmaması veya kullanılmasından sonra kesinleşmesiyle somut ve kesin olarak ortaya konulması gerekmektedir. Hakkında kamu alacağının korunmasına ilişkin tedbirlerden olan ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz işlemleri tesis edilen adı geçen şirket adına bu aşamalarda tamamlanmış bir vergi incelemesi, yapılan bir tarhiyat ve tarhiyat üzerine gerçekleşmiş tahakkuk olmadan, ortada iştirake konu hukuka aykırı kesinleşmiş bir fiilin mevcut olduğunun kabul edilmesi mümkün değildir.

Bu durumda, davacı hakkında sahte belge düzenleme ve kullanma fiiline iştirak ettiğinden bahisle müştereken sorumlu sıfatıyla tesis edilen ihtiyati haciz işlemi ile teminat istenilmesine ilişkin işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.

Vergi Dava Dairesi bu gerekçeyle istinaf istemini kabul ederek Vergi Mahkemesi kararını kaldırmış ve dava konusu işlemlerin iptaline karar vermiştir.

Davalının temyiz istemini inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesinin 31/05/2021 tarih ve E:2019/2465, K:2021/2758 sayılı kararı:

Uyuşmazlıkta, ...Grup Demir Çelik Müteahhitlik İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin hesap ve işlemlerinin incelenmesi sırasında 213 sayılı Kanun'un 344. maddesine göre vergi ziyaı cezası kesilmesini gerektiren bir durumun varlığının tespit edildiği ve inceleme sürecinin henüz tamamlanmadığı anlaşılmıştır.

Bu durumda, davacı hakkında teminat isteme ve ihtiyati haciz kararı alınması için 6183 sayılı Kanun'un 9 ve 13. maddelerinde öngörülen hallerin bulunup bulunmadığı araştırılmak suretiyle varılacak sonuca göre yeniden karar verilmesi gerekmektedir.

Daire bu gerekçeyle kararı bozmuştur.

Yargısal yetki alanının yeniden belirlenmesi üzerine dosyanın gönderildiği ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararı:

Vergi Dava Dairesi, ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin kararında yer verilen hukuksal nedenler ve gerekçeyle istinaf isteminin reddi yolunda ısrar etmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı hakkında 6183 sayılı Kanun'un 9. ve 13. maddelerinde öngörülen hususların uygulanmasının şartlarının oluştuğu, dolayısıyla dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek aksi yöndeki gerekçeyle verilen ısrar kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NİN DÜŞÜNCESİ: Temyizen incelenen ısrar kararının, Danıştay Üçüncü Dairesinin kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçe uyarınca bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :

Danıştay Üçüncü Dairesinin yukarıda yer verilen kararının dayandığı aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle ısrar kararının bozulması gerekmektedir.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;

1- Davalının temyiz isteminin KABULÜNE,

2- ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,

3- Yeniden verilecek kararda karşılanacağından, yargılama giderleri hakkında hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına,

05/10/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.