2021/858 K. 2023/91 T. 15.2.2023
VDDK., E. 2021/858 K. 2023/91 T. 15.2.2023
T.C. Danıştay Başkanlığı - Vergi Dava Daireleri Kurulu
Esas No.: 2021/858
Karar No.: 2023/91
Karar tarihi: 15.02.2023
T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/858
Karar No : 2023/91
TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVACI) … Yapı İnşaat Anonim Şirketi - ..
Yol Yapı Anonim Şirketi İş Ortaklığı
VEKİLİ : Av. …
2- (DAVALI) … Vergi Dairesi Müdürlüğü - …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının aleyhe olan hüküm fıkralarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Erzincan Valiliği Merkez İlçe Köyler Birliği Başkanlığı tarafından ihalesi yapılan "Erzincan 500 Yataklı Devlet Hastanesi Yapım İşi" uhdesinde kalan davacı iş ortaklığı adına ihale kararı ve sözleşmeye ilişkin olarak 2018 yılının Mayıs dönemi için re'sen tarh edilen damga vergisi ile verginin bir katı tutarında kesilen vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemiyle dava açılmıştır.
… Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı:
Uyuşmazlıkta, Erzincan Valiliği Merkez İlçe Köyler Birliği Başkanlığı İhale Komisyonunun 04/05/2018 tarihli kararına göre "Erzincan 500 Yataklı Devlet Hastanesi Yapım İşi"ni 199.000.000,00 TL bedelle davacı iş ortaklığı kazanmıştır. Bu işe dair vergi, resim ve harç istisnası belgesi düzenlenmesi için söz konusu iş ortaklığı tarafından 10/05/2018 tarihinde Ekonomi Bakanlığına başvurulmuştur. İşe ait sözleşme 14/05/2018 tarihinde davacı iş ortaklığı ile Erzincan Valiliği Merkez İlçe Köyler Birliği Başkanlığı arasında imzalanmış, 16/05/2018 tarihinde de vergi, resim ve harç istisnası belgesi düzenlenmiştir. Söz konusu belgenin geçerli olduğu tarih aralığı 16/05/2018-19/05/2021 olup sözleşmenin imzalandığı tarih olan 14/05/2018 tarihinde iş ortaklığı adına düzenlenmiş vergi, resim ve harç istisnası belgesinin bulunmadığından bahisle dava konusu cezalı tarhiyat yapılmıştır.
Dava konusu 2018 yılının Mayıs dönemine ait vergi ziyaı cezalı damga vergisinin, 1.886.520,00 TL tutarındaki kısmının sözleşmeye ait damga vergisi, 1.132.310,00 TL tutarındaki kısmının ise ihale kararına ait damga vergisi olduğu anlaşılmaktadır.
Cezalı tarhiyatın, 1.886.520,00 TL tutarındaki sözleşmeye ait damga vergisine ilişkin kısmı yönünden yapılan inceleme:
Sözleşmeye ait damga vergisi, sözleşmenin imzalanıp hüküm ifade etmesi ile doğmaktadır. Vergiyi doğuran olay sözleşmenin imzalanmasıdır. "Erzincan 500 Yataklı Devlet Hastanesi Yapım İşi"ne ait sözleşme 14/05/2018 tarihinde imzalanmış ve damga vergisi bu tarih itibarıyla doğmuştur. Bu tarih itibarıyla herhangi bir vergi, resim ve harç istisnası belgesi de bulunmamaktadır.
Kanun'da yer alan hüküm gereği vergi, resim ve harç istisnası belgesi sadece geçerlilik süresi içerinde hüküm ifade edeceğinden, 14/05/2018 tarihinde imzalanan sözleşmeye ilişkin olarak 16/05/2018 tarihli belgenin damga vergisi istisnası sağlamayacağı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Bu nedenle, dava konusu cezalı tarhiyatın 1.886.520,00 TL tutarındaki sözleşmeye ait damga vergisine ilişkin kısmında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Cezalı tarhiyatın, 1.132.310,00 TL tutarındaki ihale kararına ait damga vergisine ilişkin kısmı yönünden yapılan inceleme:
Söz konusu işin, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun Ek 2. maddesinin (3) numaralı fıkrasında yer alan düzenleme kapsamında olduğu, bu işe ait ihale kararına damga vergisi istisnasının belge aranmaksızın uygulanması gerektiği sonucuna varıldığından, dava konusu cezalı tarhiyatın 1.132.310,00 TL tutarındaki ihale kararına ait damga vergisine ilişkin kısmında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Karar sonucu:
Vergi Mahkemesi bu gerekçeyle dava konusu cezalı tarhiyatın ihale kararına ait damga vergisine ilişkin kısmını kaldırmış; sözleşmeye ait damga vergisine ilişkin kısmı yönünden davayı reddetmiştir.
Tarafların istinaf istemlerini inceleyen … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı:
Vergi Dava Dairesi, Vergi Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu gerekçesiyle istinaf istemlerini reddetmiştir.
Tarafların temyiz istemlerini inceleyen Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 01/10/2020 tarih ve E:2020/3742, K:2020/4227 sayılı kararı:
Davalının temyiz istemi yönünden yapılan inceleme:
Bölge İdare Mahkemesi kararının, Vergi Mahkemesi kararının davanın kısmen kabulüne ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf isteminin reddine dair hüküm fıkrasının hukuka uygun olduğu anlaşıldığından, davalı tarafından ileri sürülen iddialar anılan hüküm fıkrasının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Davacının temyiz istemi yönünden yapılan inceleme:
Davacı tarafından vergi, resim ve harç istisna belgesi için İhracat Genel Müdürlüğüne sözleşme imzalanmadan başvurulduğu, sözleşme imzalanmasından hemen sonrasında da belgenin verildiği anlaşılmaktadır.
Mükelleflerce, istisnadan yararlanmak amacıyla sözleşmenin imzalanmasından önce veya sözleşme tarihinde istisna belgesi verilmesi için başvurulmuş olması koşuluyla ilgililerin söz konusu vergi, resim ve harç istisnası belgesi ile tanınan haklardan yararlandırılması yasanın amacına ve hakkaniyete uygun düşecektir.
Bu durumda, Bölge İdare Mahkemesi kararının, istisna belgesinin sözleşme imza tarihinden sonra düzenlenmiş olması nedeniyle davacının istisna hükmünden yararlandırılmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle, Mahkeme kararının davanın kısmen reddi yolunda verilen hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf isteminin reddine dair hüküm fıkrasında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Karar sonucu:
Daire bu gerekçeyle davalının temyiz istemini reddetmiş; davacının temyiz istemini kabul ederek Bölge İdare Mahkemesi kararının, davacının istinaf isteminin reddine dair hüküm fıkrasını bozmuştur.
… Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararı:
Uyuşmazlıkta vergi, resim, harç istisna belgesinin, ihaleye ilişkin sözleşmenin imzalanmasından sonra verildiği, belgenin geçerlilik süresinin de sözleşmenin imza edilmesinden sonra başladığı dikkate alındığında, yürürlükteki mevzuat uyarınca davacının istisna uygulamasından yararlanmasının mümkün olmadığı, aksi kabulün kanun hükümlerine açıkça aykırılık teşkil edeceği sonucuna varılmıştır.
Vergi Dava Dairesi, bu gerekçeyle bozulan hüküm fıkrası yönünden ısrar etmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI: Davacı tarafından, vergi, resim, harç istisnası belgesi verilmesi istemiyle ihaleye ilişkin sözleşme imzalanmadan önce başvurulduğu, belgenin geç verilmesinde kusurlarının bulunmadığı, sözleşme imzalandığı tarih itibarıyla vergi, resim, harç istisnası belgesi alma haklarının bulunduğu, dolayısıyla vergi ziyaı cezalı olarak re'sen tarh edilen vergide hukuka uygunluk bulunmadığı belirtilerek ısrar kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı tarafından ise dava konusu cezalı tarhiyatın hukuka uygun olduğu belirtilerek ısrar kararının, ihale kararına ilişkin damga vergisine dair kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
TARAFLARIN SAVUNMALARI: Taraflarca cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ: Davacının temyiz isteminin kabulü ile ısrar kararının Danıştay Dokuzuncu Dairesinin kararında yer verilen hukuksal nedenler ve gerekçeyle bozulması; sonucu itibarıyla davanın reddi yolundaki ısrar kararının davalı aleyhine bir hüküm ihtiva etmemesi karşısında, kararın bozulmasında korunması gereken hukuki menfaati bulunmayan davalının temyiz isteminin incelenmeksizin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
I. Davalının temyiz istemi yönünden yapılan inceleme:
Davalı tarafından, ısrar kararının, cezalı tarhiyatın, ihale kararına ait damga vergisine ilişkin kısmı yönünden bozulması istenilmektedir.
Yargılamanın ısrar kararı verilmesinden önceki aşamasında, Bölge İdare Mahkemesi kararının, Vergi Mahkemesi kararının, cezalı tarhiyatın, ihale kararına ait damga vergisine ilişkin kısmının kaldırılması yolundaki hüküm fıkrasına davalı tarafından yöneltilen istinaf isteminin reddine dair hüküm fıkrası Danıştay Dokuzuncu Dairesince onanarak kesinleşmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının, Vergi Mahkemesi kararının, cezalı tarhiyatın, sözleşmeye ait damga vergisine ilişkin kısmı yönünden davanın reddi yolundaki hüküm fıkrasına davacı tarafından yöneltilen istinaf isteminin reddine dair hüküm fıkrasının Danıştay Dokuzuncu Dairesince bozulması üzerine Bölge İdare Mahkemesince bu yönden ısrar kararı verilmiştir.
İlgililerin, dava açmakta olduğu gibi kanun yoluna başvurmada da hukuki yararının olması, diğer bir ifadeyle kanun yoluna başvuranın kararın bozulmasında korunmaya değer bir hukuki menfaatinin bulunması gerekmektedir.
Bu durumda, davalı tarafından bozulması istenen hüküm fıkrasının yargılamanın ısrar kararı verilmesinden önceki aşamasında kesinleşmiş olması, ısrar kararının da sonucu itibarıyla davanın reddi yolunda olması nedeniyle davalı aleyhine bir hüküm ihtiva etmemesi karşısında kararın bozulmasında korunması gereken hukuki menfaati bulunmadığı anlaşılan davalının temyiz isteminin esasının incelenme olanağı bulunmamaktadır.
II. Davacının temyiz istemi yönünden yapılan inceleme:
Danıştay Dokuzuncu Dairesinin yukarıda yer verilen kararının dayandığı aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle ısrar kararının bozulması gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1-Davalının temyiz isteminin İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
2-Davacının temyiz isteminin KABULÜNE,
3-… Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
4-Yeniden verilecek kararda karşılanacağından, yargılama giderleri hakkında hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına,
15/02/2023 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.