2022/1280 K. 2022/1403 T. 16.11.2022
VDDK., E. 2022/1280 K. 2022/1403 T. 16.11.2022
T.C. Danıştay Başkanlığı - Vergi Dava Daireleri Kurulu
Esas No.: 2022/1280
Karar No.: 2022/1403
Karar tarihi: 16.11.2022
T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2022/1280
Karar No : 2022/1403
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı (… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Vasisi …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca edinilen bağımsız bölümlerin satılması suretiyle elde edilen ticari kazancın kayıt ve beyan dışı bırakıldığından bahisle düzenlenen vergi inceleme raporuna istinaden 2013 yılı için re'sen tarh edilen gelir vergisi ve verginin bir katı tutarında kesilen ve tekerrür hükmü uygulanmak suretiyle arttırılan vergi ziyaı cezası ile aynı yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemiyle dava açılmıştır.
... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı:
Davacı tarafından 1996 ve 2008 yıllarında satın alınan arsaların, 2010 ve 2011 yıllarında gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca müteahhide verilmesi sonucu elde edilen dokuz bağımsız bölümün altısının 2012 yılında, üçünün ise 2013 yılında satıldığı anlaşılmıştır.
Olayda, ticari bir organizasyon ve devamlılık olmaksızın davacının 1996 ve 2008 yıllarında satın aldığı arsalar için kat karşılığı inşaat sözleşmeleri yapmak suretiyle maliki olduğu dairelerin satışı ile elde ettiği kazanç servetin şekil değiştirmesi niteliğindedir.
Dolayısıyla ihtilaflı dönemde davacının elde ettiği gelirin ticari kazanç olarak kabul edilmesi suretiyle re'sen tarh edilen vergi ziyaı cezalı gelir vergisi ile fatura düzenlenmediğinden bahisle kesilen özel usulsüzlük cezasında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Mahkeme bu gerekçeyle vergi ve cezaları kaldırmıştır.
Davalının istinaf istemini inceleyen … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı:
Vergi Dava Dairesi, istinaf istemine konu edilen kararın usul ve hukuka uygun olduğu gerekçesiyle istinaf istemini reddetmiştir.
Davalının temyiz istemini inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesinin 22/12/2021 tarih ve E:2018/371, K:2021/6356 sayılı kararı:
Arsa üzerinde birden çok bağımsız bölümden oluşan yapı yapılması, arsanın vasfını değiştirmekte ve üzerindeki mülkiyet hakkının paylara bölünerek birbirinden bağımsız hale gelen bu payların ayrı ayrı elden çıkarılmasına olanak sağlamaktadır. Tapuda ayrı bağımsız bölümler olarak tescil edilmiş her taşınmaz satışı ayrı ve bağımsız işlemler olup aynı takvim yılında birden fazla bağımsız bölüm satılması sürekliliğin göstergesidir.
Öte yandan, gerçek kişilere ait servetin vergilendirilmiş veya vergilendirilmesi gerekmeyen kazanımlarla oluşan değerler bütünü olduğu ve Gelir Vergisi Kanunu'nun konusunu oluşturan gelirin, esasen ve çoklukla bu değerlerle girişilen ekonomik faaliyetlerden oluştuğu dikkate alındığında, faaliyetin servetin biçim değiştirmesi olarak nitelendirilmesi de mümkün değildir.
Davacının elde ettiği gelir yönünden devamlılık koşulunun gerçekleştiği olayda kazancın ticari nitelik taşıdığı sonucuna varıldığından, yazılı gerekçeyle vergi ve cezaların kaldırılmasında hukuka uygunluk görülmemiş olup matrahın hukuka uygun olup olmadığı araştırılarak ulaşılacak sonuca göre yeniden bir karar verilmek üzere davanın kabulü yolundaki karara yöneltilen istinaf istemini reddeden Vergi Dava Dairesi kararının bozulması gerekmiştir.
Öte yandan, bozma üzerine verilecek kararda, vergi ziyaı cezasının tekerrüre isabet eden kısmı ile özel usulsüzlük cezası hakkında değerlendirme yapılacağı tabiidir.
Daire bu gerekçeyle kararı bozmuştur.
Yargısal yetki alanının yeniden belirlenmesi nedeniyle dosyanın gönderildiği … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararı:
Vergi Dava Dairesi, … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin bozma öncesi verdiği kararda yer alan hukuksal nedenler ve gerekçeyle ısrar etmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Uyuşmazlık konusu vergi ve cezalarda hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Davacının vefat ettiği anlaşıldığından temyizen incelenen ısrar kararının, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 26. maddesindeki düzenleme dikkate alınmak suretiyle karar verilmek üzere bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
UYAP'tan edinilen davacıya ait nüfus kayıt örneğinin incelenmesinden, davacının, temyize konu ısrar kararının verilmesinden önce 13/12/2020 tarihinde vefat ettiği anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun ''Tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik'' başlıklı 26. maddesinin (1) numaralı fıkrasında, dava esnasında ölüm veya herhangi bir sebeple tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik olursa, davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar; gerçek kişilerden olan tarafın ölümü halinde, idarenin mirasçılar aleyhine takibi yenilemesine kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına ilgili mahkemece karar verileceği; (4) numaralı fıkrasında ise dosyaların işlemden kaldırılmasına dair kararların diğer tarafa tebliğ edileceği kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacının ısrar kararının verilmesinden önce 13/12/2020 tarihinde vefat ettiğinin anlaşılması karşısında, uyuşmazlığın esası incelenmek suretiyle verilen ısrar kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmış olup İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 26. maddesindeki kural dikkate alınmak suretiyle karar verilmek üzere temyize konu ısrar kararının bozulması gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1- Davalının temyiz isteminin KABULÜNE,
2- … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3- Yeniden verilecek kararda karşılanacağından, yargılama giderleri hakkında hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına,
16/11/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.