31.07.1995 tarihinden sonra arızi kazanç elde eden müteahhitin belge düzenleme yükümlülüğünün bulunup bulunmadığı hk.

Özelge: 31.07.1995 tarihinden sonra arızi kazanç elde eden
müteahhitin belge düzenleme yükümlülüğünün bulunup
bulunmadığı hk.
Sayı: 
B.07.0.GEL.0.29/2924-232-2363/29064
Tarih: 
15/06/2000
T.C.
MALİYE.BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
TARİH : 15.06.2000
SAYI : B.07.0.GEL.0.29/2924-232-236329064
KONU : 31.07.1995 tarihinden sonra arızi kazanç elde
eden müteahhitin belge düzenleme yükümlülüğünün
bulunup bulunmadığı hk.
..................... VALİLİĞİ
(Defterdarlık: Gelir Müdürlüğüne)
İLGİ : ..................... gün ve ..................... sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı yazınız ve eklerinin incelenmesinden, İliniz .... Müdürlüğü tarafından ..... Ortopedik Özürlüler ve
Korumalı işyeri inşaat işinin müteahhit .....'a verildiği, müteahhit tarafından da inşaatın %95'inin peyderpey
tamamlandığı geri kalan kısmın tamamlanması aşamasında çıkan uyuşmazlık nedeniyle olayın yargıya intikal
ettiği, olay yargı safhasında iken mükellef .....'ın 31.07.1995 tarihi itibariyle işi terk ettiği ancak, yargı organı
tarafından olay hakkında 23.12.1996 tarihinde karar verildiği, bu karara göre de müteahhit .....'a İl Özel
İdare Müdürlüğünce ödeme yapılması gerektiği belirtilerek, adı geçene yapılacak ödeme sırasında
(müteahhit .....'ın 31.07.1995 tarihinden itibaren mükellef olmaması da dikkate alınarak) müteahhitin belge
düzenleyip düzenlemeyeceği ile konunun gelir vergisi ve katma değer vergisi yönünden de değerlendirilerek
yapılacak işlem hakkında bilgi istenildiği anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 4369 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle başlığı ile
birlikte değiştirilen 82 nci maddesinin değişmeden önceki 5 inci bendi ile 4444 sayılı Kanunun 3 üncü
maddesiyle eklenen Geçici 56 ncı maddenin (G) fıkrasının 5 inci bendinde, gerçek usulde vergiye tabi
mükelleflerin terk ettikleri işleriyle ilgili olarak sonradan elde ettikleri kazançların (zarar yazılan değersiz
alacaklarla, karşılık ayrılan şüpheli alacakların tahsili dahil) arızi kazanç olarak vergiye tabi olacağı
belirtilmiştir.
Buna göre, adı geçenin ticari faaliyetine son verdikten sonra, elde edeceği kazancın, arızi ticari kazanç
olarak vergiye tabi tutulması gerekir.
Ayrıca, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesine göre ticari, sınai, zirai faaliyet ve
serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabi olup, arızi
kazançlar katma değer vergisinin konusuna girmemektedir.
Diğer taraftan, mükelleflerin ödevlerinden biri olan fatura, 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 232 nci
maddesine göre, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak
mecburiyetinde olan çiftçiler tarafından düzenlenmesi gereken bir belgedir.
Bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, müteahhit .....'ın 31.07.1995 tarihinde işini terk ettiği dikkate
alındığında, bu tarihten sonra elde ettiği kazanç arızi kazanç olarak değerlendirilerek vergilendirilecektir.
Öte yandan, arızi kazançlar katma değer vergisinin konusuna girmediğinden katma değer vergisi yönünden
vergilendirilmeyecektir.
Dolayısıyla, elde edilen arızi kazanç adı geçenin işi terk tarihi olan 31.07.1995 tarihinden sonra elde edilmiş
olduğu için mükellefiyeti bulunmayan .....'ın 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre herhangi bir belge
düzenlenme yükümlülüğü de bulunmayacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.
Bakan a.