5746 sayılı Kanun kapsamında çalışanlara yapılan ücret ödemelerinde asgari geçim indirimi uygulaması

5746 sayılı Kanun kapsamında çalışanlara yapılan ücret

ödemelerinde asgari geçim indirimi uygulaması

Sayı:

62030549-125[10/2021]-668598

Tarih:

14/06/2022

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı

Gelir Kanunları Gelir ve Kurumlar Vergileri Grup

Müdürlüğü

Sayı : E-62030549-125[10/2021]-668598 14.06.2022

Konu : 5746 sayılı Kanun kapsamında çalışanlara

yapılan ücret ödemelerinde asgari geçim

indirimi uygulaması

İlgi : 06/09/2021 tarih ve 4587890 evrak kayıt numaralı özelge talep formunuz.

İlgide kayıtlı özelge talep formunda; şirketinizde tam zamanlı olarak çalışan personelin mesailerinin

bir kısmını 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında

Kanun kapsamında şirketiniz bünyesinde kurulan Ar-Ge merkezinde geçirdiği belirtilerek, adı geçen

Kanun kapsamında söz konusu personel nezdinde gelir vergisi stopaj teşvikinden faydalanılması

esnasında asgari geçim indiriminin nasıl uygulanacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep

edilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;

- 23 üncü maddesinin birinci fıkrasına 22/12/2021 tarihli ve 7349 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile

eklenen (18) numaralı bendinde; "Hizmet erbabının, ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari

ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten

sonra kalan tutarına isabet eden ücretleri (Şu kadar ki, istisnayı aşan ücret gelirinin

vergilendirilmesinde verginin hesaplanacağı gelir dilim tutarları ve oranları, istisna kapsamındaki

tutarlar da dikkate alınarak belirlenir. Ödenecek vergi tutarı, bu suretle bulunan vergi tutarının

içinde istisna tutara isabet eden kısım düşülmek suretiyle hesaplanır. İstisna nedeniyle alınmayacak

olan vergi ilgili ayda aylık asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken vergiyi aşamaz. Birden

fazla işverenden ücret alanlarda bu istisna sadece en yüksek olan ücrete uygulanır.)."hükmüne,

-7349 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi ile kaldırılmadan önceki 32 nci maddesinde; "Ücretin gerçek

usûlde vergilendirilmesinde asgarî geçim indirimi uygulanır.

Asgarî geçim indirimi; ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde

çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgarî ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin

kendisi için % 50'si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için % 10'u, çocukların her biri

için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için % 7,5, üçüncü çocuk için %10, diğer çocuklar için %

5'idir. Gelirin kısmî döneme ait olması halinde, ay kesirleri tam ay sayılmak suretiyle bu süreye

isabet eden indirim tutarları esas alınır. Asgarî geçim indirimi, bu fıkraya göre belirlenen tutar ile

103 üncü maddedeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranın çarpılmasıyla

bulunan tutarın, hesaplanan vergiden mahsup edilmesi suretiyle uygulanır. Mahsup edilecek kısmın

fazla olması halinde iade yapılmaz.

..."hükmüne,

- 61 inci maddesinde; "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet

karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin, ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat,

huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olmasının veya bir

ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş

bulunmasının onun mahiyetini değiştirmez."hükmüne,

- 63 üncü maddesinde, "Ücretin gerçek safi değeri işveren tarafından verilen para ve ayınlarla

sağlanan menfaatler toplamından aşağıdaki indirimler yapıldıktan sonra kalan miktardır.

1. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 190 ıncı maddesi uyarınca yapılan kesintilerle, Ordu

Yardımlaşma Kurumu ve benzeri kamu kurumları için yapılan kanuni kesintiler;

2. Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci

maddesinde belirtilen sandıklara ödenen aidat ve primler;

3. Sigortanın Türkiye'de kâin ve merkezi Türkiye'de bulunan bir emeklilik veya sigorta şirketi

nezdinde akdedilmiş olması şartıyla; ücretlinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat

sigortası poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primlerin %50'si ile ölüm, kaza, sağlık,

hastalık, engellilik, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için hizmet erbabı

tarafından ödenen primler (İndirim konusu yapılacak primler toplamı, ödendiği ayda elde edilen

ücretin %15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz. Cumhurbaşkanı bu bentte yer

alan oranları yarısına kadar indirmeye, iki katına kadar artırmaya ve belirtilen haddi, asgari ücretin

yıllık tutarının iki katını geçmemek üzere yeniden belirlemeye yetkilidir.).

4. Çalışanlar tarafından ilgili kanunlarına göre, sendikalara ödenen aidatlar (Şu kadar ki, aidatın

ödendiğinin tevsik edilmesi şarttır.),

..." hükmüne,

yer verilmiştir.

Aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında tevkifat yapacaklar sayılmış olup, aynı fıkranın

(1) numaralı bendinde hizmet erbabına ödenen ücretler üzerinden 103 ve 104 üncü maddelere göre

gelir vergisi tevkifatı yapılması gerektiği hükme bağlanmıştır.

5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3

üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre; kamu personeli hariç olmak üzere teknoloji merkezi

işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji

geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve

kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından

veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik

projelerinde, teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde ve rekabet öncesi

işbirliği projelerinde çalışan Ar-Ge ve destek personeli ile bu Kanun kapsamında yukarıda sayılan

kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde çalışan

tasarım ve destek personelinin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden

hesaplanan ve asgari geçim indirimi düşüldükten sonra kalan gelir vergisinin; doktoralı olanlar ile

desteklenecek program alanlarından birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için yüzde

doksan beşi, yüksek lisanslı olanlar ile desteklenecek program alanlarından birinde lisans

derecesine sahip olanlar için yüzde doksanı ve diğerleri için yüzde sekseni, verilecek muhtasar

beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilmektedir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, Ar-Ge, tasarım ve destek personeline gerek teşvik kapsamında

gerekse teşvik kapsamı dışında yapılan ücret ödemeleri toplamının ilgili aya ilişkin ücret

bordrosunda gösterilmesi, sigorta ve işsizlik sigortası işçi payı primleri, varsa; şahıs sigortası primi

ve sendika aidatı ile engellilik indirimi tutarları indirilmek suretiyle safi ücret (gelir vergisi matrahı)

bulunarak;

-1.1.2022 tarihinden önce yapılan ücret ödemeleri için safi ücret üzerinden hesaplanan gelir

vergisinden asgari geçim indirimi düşüldükten sonra kalan vergi tutarının,

-1.1.2022 tarihinden itibaren yapılacak ücret ödemeleri için safi ücret üzerinden hesaplanan gelir

vergisinden, Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde

düzenlenen istisna nedeniyle alınmayacak olan vergi düşüldükten sonra kalan vergi tutarının,

teşvik kapsamındaki ücrete isabet eden kısmının (teşvik kapsamında çalışılan sürenin aylık toplam

çalışma süresine oranına isabet eden kısmının) doktoralı olanlar ile temel bilimler alanlarından

birinde en az yüksek lisans derecesine sahip olanlar için yüzde doksan beşi, yüksek lisanslı olanlar

ile temel bilimler alanlarından birinde lisans derecesine sahip olanlar için yüzde doksanı ve

diğerleri için yüzde sekseninin verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden

indirilmek suretiyle terkin edilmesi gerekmektedir.

Bilgilerinize sunulur.

(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise

bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz

dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi

için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.