6306 sayılı Kanun kapsamında riskli yapı şerhi bulunan gayrimenkulün yıkılması durumunda yeni yapılan binanın belediyeye ödenecek harçlar ile cins değ

6306 sayılı Kanun kapsamında riskli yapı şerhi bulunan
gayrimenkulün yıkılması durumunda yeni yapılan binanın
belediyeye ödenecek harçlar ile cins değişikliği harcından
muaf olup olmadığı hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.10.15.01-140.04.01-40484
Tarih: 
11/08/2017
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
BALIKESİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : 46480499-140.04.01-40484 11.08.2017
Konu : Riskli Yapı Şerhi Bulunan  
Taşınmazların Cins Değişikliğinde
Harç Muafiyeti.
         
 
 
 
 
 
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden, … Mah. … pafta … ada … parselde adınıza
kayıtlı 6306 sayılı Kanun kapsamında riskli yapı şerhi bulunan gayrimenkulün yıkılarak yerine
yapılacak binanın imar alımı ve yapı ruhsatı harçlarından; kanal harcı, yol kodu harcı, yapı kullanım
harcı, su bağlantı harcı, otopark harcı, cins tashihi harcı, asansör harcı, işgal harcı, kayıt ve suret
harcı ve plan proje tasdik harcından istisna olup olmadığı hususunda görüş sorulduğu
anlaşılmaktadır.
 
 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun 1 inci maddesinde, bu
Kanunun amacının; afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu
arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama
çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esasların belirlenmesi
olduğu; 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında; üzerindeki bina yıkılarak arsa haline gelen
taşınmazlarda daha önce kurulmuş olan kat irtifakı veya kat mülkiyetinin, ilgililerin muvafakatleri
aranmaksızın Bakanlığın talebi üzerine ilgili tapu müdürlüğünce resen terkin edilerek, önceki vasfı
ile değerlemede bulunularak veya malik ile yapılan anlaşmanın şartları tapu kütüğünde belirtilerek
niteliği, ayni ve şahsi haklar ile temlik hakkını kısıtlayan veya yasaklayan her türlü şerhin, hisseler
üzerinde devam edeceği, bu şekilde belirlenen uygulama alanında cins değişikliği, tevhit ve ifraz
işlemlerinin Bakanlık, TOKİ veya İdare tarafından resen yapılacağı veya yaptırılacağı, bu parsellerin
malikleri tarafından değerlendirilmesinin esas olduğu, bu çerçevede, parsellerin tevhit edilmesine,
münferit veya birleştirilerek veya imar adası bazında uygulama yapılmasına, yeniden bina
yaptırılmasına, payların satışına, kat karşılığı veya hasılat paylaşımı ve diğer usuller ile yeniden
değerlendirilmesine sahip oldukları hisseleri oranında paydaşların en az üçte iki çoğunluğu ile
karar verileceği hüküm altına alınmıştır. 
   Diğer taraftan, 6306 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin dokuzuncu fıkrasında"Bu Kanun uyarınca
yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamalar, noter harcı, tapu harcı,
belediyelerce alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve
diğer ücretlerden; kullandırılan krediler sebebiyle lehe alınacak paralar ise banka ve sigorta
muameleleri vergisinden müstesnadır." ve onuncu fıkrasında "Riskli alanlarda, rezerv yapı
alanlarında ve riskli yapıların bulunduğu parsellerde, gerçek kişilerce ve özel hukuk tüzel
kişilerince uygulamada bulunulması hâlinde, yapıların mevcut alanları için daha önce belediyelerce
alınan harç ve ücretlere ilave olarak, sadece kullanım maksadı değişiklikleri ile yapı alanındaki
artışlar için hesaplanan harç ve ücret farkları alınır." hükümlerine yer verilmiştir.
  İncelenmesinden görüleceği üzere, 6306 sayılı Kanunun amacının, afet riski altındaki alanlar ile
bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve
standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye
ve yenilemelere dair usul ve esasları belirlemek olduğu ve söz konusu istisnanın bu Kanun uyarınca
yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamalara ilişkin olacağı anlaşılmaktadır.
       HARÇLAR KANUNU YÖNÜNDEN:
    492 sayılı Harçlar Kanununun 57 nci maddesinde, tapu ve kadastro işlemlerinden bu kanuna
bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanların, tapu ve kadastro harçlarına tabi olduğu, Kanuna bağlı (4)
sayılı tarifenin I-13/(a) fıkrasında, arsa ve arazi üzerine inşa olunacak bina vesair tesislerin
tescilinde (Her bir bağımsız bölüm vesair tesis için) maktu harç alınacağı, 123 üncü maddesinin ilk
fıkrasında ise özel kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç
alınmayacağı hüküm altına alınmıştır. 
 
492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (4) sayılı tarifenin I-13/a fıkrasına göre tahsil edilmesi gereken
cins tashihi harcının mükellefi, tapuda adına cins tashihi yapılacak gayrimenkulün malikidir.
 
6306 sayılı Kanunla, Kanun kapsamında yer alan hak sahibi maliklerle yapılacak işlemlere yönelik
istisna öngörülmekte olup, hak sahiplerinin taraf olmadığı işlemlerin Kanun kapsamında
değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
 
Buna göre, 6306 sayılı Kanun kapsamında "riskli yapı" şerhi bulunan gayrimenkulün yıkılarak
yerine inşa edilen yeni binada hak sahibi malikler adına kayıtlı olan bağımsız bölümlere ilişkin
olarak tapuda yapılacak cins tashihi işlemlerinin harçtan istisna tutulması, tapuda hak sahibi
malikler tarafından üçüncü kişilere satılan bağımsız bölümlere ilişkin olarak yapılacak cins tashihi
işlemlerinden ise 492 sayılı Kanuna bağlı (4) sayılı tarifenin I-13/(a) fıkrasına göre harç aranılması
gerekmektedir.
 
   BELEDİYE GELİRLERİ YÖNÜNDEN:
 
  2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun Ek 1 inci maddesinde, belediye sınırları ve mücavir
alanlar içinde yapılan her türlü bina inşaatı (ilave ve tadiller dâhil), inşaat veya tadilat ruhsatının
alınmasının bina inşaat harcına tabi olduğu; "İmar ile İlgili Harçlar" başlıklı 80 inci maddesinde de,
imar mevzuatı gereğince belediyece tahsil edilecek harçlar düzenlenmiştir. 
 Ayrıca, söz konusu Kanunun 97 nci maddesinde, "Belediyeler bu Kanunda harç veya katılma payı
konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet için belediye
meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkilidir. Belediyeye tekel olarak verilmiş
işler kendi özel hükümlerine tabidir" hükmü bulunmaktadır.          
Buna göre, 6306 sayılı Kanun kapsamında "riskli yapı" şerhi bulunan bahse konu binanın yıkılarak
yerine yapılacak olan yeni binanın kullanım maksadında değişiklik ile yapı alanında artış olmayan
bağımsız bölümlerine ilişkin yapılacak işlemlerin, 2464 sayılı Kanun gereği tahsil edilecek
harçlardan ve ücretlerden istisna tutulması, ancak bağımsız bölümlerinde kullanım maksadında
değişiklik ile yapı alanında artış olması durumunda bu bölümlere ilişkin işlemlerden harç ve ücret
farklarının aranılması gerekmektedir.
   Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.