6306 sayılı Kanun kapsamında yapılan "Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı Sözleşmesi"nin damga vergisi, harç ve BSMV'den istisna olup olmadığı hk.
6306 sayılı Kanun kapsamında yapılan "Arsa Satışı Karşılığı
Gelir Paylaşımı Sözleşmesi"nin damga vergisi, harç ve
BSMV'den istisna olup olmadığı hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.18.01-140[123-2014/36]-13885
Tarih:
18/02/2016
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)
Sayı :97895701-140[123-2014/36]-13885 18/02/2016
Konu :6306 sayılı Kanun kapsamında
yapılan sözleşmenin damga vergisi,
harç ve BSMV'den istisna olup
olmadığı hk.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden, …/12/2013 tarihinde şirketiniz ile
… GYO arasında "İstanbul … 3. Etap Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşım İşi" sözleşmesi imzalandığı,
…, … Mahallesinde kain ve tapuda … ada, … parsel, …ada … parsel ve … ada … parsellerin 6306
sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında Bakanlık
Makamının …/…/2013 tarih ve … sayılı olurları ile belirlenen "Rezerv Yapı Alanı" içerisinde kaldığı
belirtilerek, şirketiniz ile … GYO arasında düzenlenen sözleşmenin noter harcı ve damga
vergisinden, ihale karar pulundan, sözleşmenin imzalanması aşamasında verilen banka teminat
mektuplarına ilişkin komisyonların banka ve sigorta muameleleri vergisinden, tapuda yapılacak
işlemler ile belediyelerde yapılacak işlemlerden istisna olup olmadığı hususlarında bilgi
verilmesinin istenildiği anlaşılmaktadır.
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun, 1 inci
maddesinde, bu Kanunun amacının; afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli
yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve
güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve
esasların belirlenmesi olduğu; 2 nci maddesinin (c) fıkrasında, rezerv yapı alanının, bu Kanun
uyarınca gerçekleştirilecek uygulamalarda yeni yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere, TOKİ'nin
veya İdarenin talebine bağlı olarak veya resen, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak
Bakanlıkça belirlenecek alanları ifade edeceği; 7 nci maddesinin 9 uncu fıkrasında, bu Kanun
uyarınca yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamaların, noter harcı, tapu harcı,
belediyelerce alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve
diğer ücretlerden; kullandırılan krediler sebebiyle lehe alınacak paraların ise banka ve sigorta
muameleri vergisinden müstesna olduğu hükme bağlanmıştır.
DAMGA VERGİSİ KANUNU VE HARÇLAR KANUNU YÖNÜNDEN
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda
yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak
veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya
belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik
ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği hükme bağlanmıştır.
492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinde, "Noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2)
sayılı tarifede yazılı olanları noter harçlarına tabidir." hükmü, 57 nci maddesinde de, "Tapu vekadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanları, tapu ve kadastro harçlarına
tabidir." hükmü yer almaktadır.
Harçlar Kanununun 57 nci maddesinde, tapu ve kadastro işlemlerinden bu Kanuna bağlı (4)
sayılı tarifede yazılı olanların tapu ve kadastro harçlarına tabi olduğu; Kanuna bağlı (4) sayılı
tarifenin I-20/a fıkrasında, "Gayrimenkullerin ivaz karşılığında veya ölünceye kadar bakma akdine
dayanarak yahut trampa hükümlerine göre devir ve iktisabında gayrimenkulün beyan edilen devir
ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden (Cebri icra ve şuyuun
izalesi hallerinde satış bedeli, istimlaklerde tekdir edilen bedel üzerinden) devir eden ve devir alan
için ayrı ayrı (binde 20)" harç alınacağı hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 123 üncü maddesinde ise özel kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle,
istisna edilen işlemlerden harç alınmayacağı hüküm altına alınmıştır.
İlgide kayıtlı özelge talep formu eki … tarih ve … sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü yazısında, İstanbul İli, … İlçesi, … Mahallesinde bulunan …
ada … no.lu parsel, … ada … no.lu parsel, … ada … no.lu parselllerin 6306 sayılı Kanun kapsamında
rezerv yapı alanı sınırları dahilinde kaldığı belirtilmektedir.
6306 sayılı Kanunla, Kanun kapsamında yer alan hak sahibi maliklerle yapılacak işlemlere
yönelik istisna öngörülmekte olup, hak sahiplerinin taraf olmadığı kağıtlara istisna uygulanmasının
Kanun kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.
Buna göre, 6306 sayılı Kanun kapsamında rezerv yapı alanı üzerinde inşa edilerek hak
sahibi malikler ile düzenlenecek sözleşme kapsamında verilecek konut ve işyerlerinin, hak sahipleri
adına tapuya tescilinde harç aranılmaması gerekmekle birlikte; rezerv yapı alanı üzerinde inşa
edilecek konutların hak sahibi malik dışında üçüncü kişilere satışı nedeniyle tapuda yapılacak
işlemler ile söz konusu satış nedeniyle üçüncü kişilerle şirketiniz arasında düzenlenen sözleşmelere
anılan Kanun kapsamında harç istisnası ve damga vergisi istisnası uygulanması mümkün
bulunmamaktadır.
Öte yandan şirketiniz ile … Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı arasında düzenlenen arsa satışı
karşılığı gelir paylaşımı sözleşmesinin noter harcı ve damga vergisinden ve iş kapsamında alınacak
ihale kararına, … Gayrimenkul Yatırım Ortaklığının mülkiyetinde bulunduğu anlaşılan taşınmazlar
üzerinde adı geçen yatırım ortaklığı tarafından ihale yoluyla konut inşa ettirilmesi işleminin 6306
sayılı Kanun kapsamında olması halinde, damga vergisi istisnası uygulanması mümkün
bulunmaktadır.
BELEDİYE GELİRLERİ KANUNU YÖNÜNDEN
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun Ek 1 inci maddesinde, belediye sınırları ve mücavir
alanlar içinde yapılan her türlü bina inşaatı (ilave ve tadiller dahil), inşaat veya tadilat ruhsatının
alınmasının bina inşaat harcına tabi olduğu; 80 inci maddesinde de, imar mevzuatı gereğince
belediyece tahsil edilecek harçlar düzenlenmiştir
Ayrıca, söz konusu Kanunun 97 nci maddesinde, "katılma payı konusu yapılmayan ve
ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet için belediye meclislerince
düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkilidir. Belediyeye tekel olarak verilmiş işler kendi
özel hükümlerine tabidir." hükmü bulunmaktadır.
Buna göre 6306 sayılı Kanun kapsamında rezerv yapı alanı içerisinde inşa edilecek binaya
ilişkin olarak 2464 sayılı Kanun gereği tahsil edilecek harçlardan istisna tutulması gerekmektedir.
BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİ YÖNÜNDEN
6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 28 inci maddesinde; "Banka ve sigorta şirketlerinin
10/06/1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre yaptıkları işlemler hariç olmak
üzere her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine herne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar banka ve sigorta muameleleri
vergisine tabidir." hükmü ve mükellefi belirleyen 30 uncu maddesinde ise banka ve sigorta
muameleleri vergisini banka, banker ve sigorta şirketlerinin ödeyeceği hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 6306 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin (9) numaralı fıkrasında, "Bu Kanun
uyarınca yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamalar, noter harcı, tapu harcı,
belediyelerce alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve
diğer ücretlerden; kullandırılan krediler sebebiyle lehe alınacak paralar ise banka ve sigorta
muameleleri vergisinden müstesnadır." hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre, 6306 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin (9) numaralı fıkrasında yer alan istisna
hükmü bu kanun uyarınca kullandırılan krediler sebebiyle lehe alınacak paraları kapsamakta olup,
belirtilen işlem nedeniyle bankalar tarafından verilen temminat mektupları sonucu bankaların aldığı
komisyonlar bu kapsamda yer almamaktadır.
Bu nedenle, şirketiniz ile … Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. arasında yapılan sözleşme ile
ilgili olarak bankalar tarafından şirket adına düzenlenen teminat mektuplarına ilişkin komisyonlar
üzerinden lehe alınan paraların BSMV'ye tabi tutulması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.