A.Ş. lehine 30 yıllığına üst hakkı tesisinde hangi bedel üzerinden tapu harcı tahsil edileceği hk.

Özelge: A.Ş. lehine 30 yıllığına üst hakkı tesisinde hangi
bedel üzerinden tapu harcı tahsil edileceği hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.38.15.01-HARÇ-20-295-116
Tarih: 
25/10/2011
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
KAYSERİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.38.15.01-HARÇ-20-295-116 25/10/2011
Konu : İrtifak hakkı tesisi tapu harcı hk.  
 
İlgide kayıtlı özelge talep formunun incelenmesinden; ... ili, ... İlçesi, ... Mahallesinde ( ... ) bulunan
hazineye ait ...  parsel numaralı taşınmazda organize hayvancılık ve yem bitkisi üretimi yapılmak
amacıyla, ... . San. ve Tic. A.Ş. lehine 30 yıllığına üst hakkı tesis edileceği belirtilerek, söz konusu
hakkın tesisinde hangi bedel üzerinden tapu harcı tahsil edileceği hususunda görüş talep edildiği
anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanununun 57 nci maddesinde, tapu ve kadastro işlemlerinden
bu Kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanların tapu ve kadastro harçlarına tabi olduğu
belirtilmiştir. (4) sayılı tarifenin "I-Tapu işlemleri" başlıklı bölümünün 20/d fıkrasında gayrimenkul
hükmündeki daimi ve müstakil hakların tesis ve devri için ödenen bedel (Bu bedel, üzerinde hak
tesis edilen gayrimenkulun emlak vergisi değerinin yarısından az, iki katından çok olamaz)
üzerinden devir alan için harç alınacağı hükme bağlanmıştır. Söz konusu harç oranı 29/12/2009
tarih ve 2009/15725 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01/01/2010 tarihinden itibaren geçerli olmak
üzere binde 16,5 olarak belirlenmiştir.
Üst hakkı, başkasına ait bir arsanın altında veya üstünde inşaat yapmak veya mevcut yapıyı
muhafaza etmek yetkisi veren bir irtifak hakkıdır (MK.826). Türk Medeni Kanununda üst hakkı,
kurulması ve kütüğe tescil şekli bakımından; irtifak hakkı olan üst hakkı (MK.726) ile bağımsız ve
sürekli (müstakil ve daimi) hak olan üst hakkı (MK.826) olmak üzere iki ayrı şekilde
değerlendirilmektedir. Eğer bu hak, 30 yıldan az süreli ise veya 30 yıl ve daha uzun süreli olmakla
beraber üst hakkının tesisi sırasında üçüncü kişilere devredilemeyeceğine, mirasçılara intikal
etmeyeceğine, üzerinde ayni hak tesis edilemeyeceğine veya bu tür tasarrufların izin alınmak
suretiyle yapılabileceğine dair kısıtlamalar getirilmişse bu üst hakkı daimi ve müstakil nitelikli bir
hak sayılamayacaktır. Medeni Kanunun 826 ila 836 ncı maddeleri arasında üst hakkı en az 30 yıl
için tesis edilmişse sürekli sayılacağı, bu hakkın başkasına devredilebileceği ve mirasçılara
geçeceği hüküm altına alınmıştır.
Yazınız ekindeki sözleşmenin incelenmesinden, üst hakkının 30 yıllığına yapıldığı ve hakkı kısıtlayan
herhangi bir hüküm bulunmadığı görüldüğünden bu hakkın daimi ve müstakil nitelikli hak
olduğunun kabul edilmesi gerekir.
Bu hükümlere göre, daimi ve müstakil nitelikli hakkın tesisi sırasında tapu harcı matrahının
belirlenmesinde, hakka konu gayrimenkulün tesis ve devri için ödenen bedeli ile emlak vergisi
değerinin mukayesesinin yapılması gerekmektedir. Tesis ve devir için ödenen bedelin emlak vergisi
değerinin iki katının üzerinde olması halinde emlak vergisi değerinin iki katı üzerinden, emlak
vergisi değerinin yarısından daha az olması durumunda ise, emlak vergisi değerinin yarısı
üzerinden,üst hakkının bu iki değer arasında bir değer olması halinde, üst hakkı olarak belirlenen
değer üzerinden %16,5 oranında harç hesaplanması gerekmektedirBilgi edinilmesini rica ederim.
   
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.