Akbil Satışında Vergilendirme
Akbil Satışında Vergilendirme hk.
Sayı:
11395140-105[229-2012/VUK-1- . . .]--8685
Tarih:
02/02/2016
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)
Sayı : 11395140-105[229-2012/VUK-1- . . .]--8685 02/02/2016
Konu : Akbil Satışında Vergilendirme
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri Genel
Müdürlüğü ile yapmış olduğunuz sözleşme ile akbil dolum bayiliği aldığınızı, dolum fişlerindeki
yüklenilen tutar ve primle ilgili Ba formunda hangi tutarın bildirileceği ve akbil dolum için KDV ve
gelir beyanında nasıl işlem yapılacağı hususunda bilgi talep edildiği anlaşılmakta olup konu
hakkında Başkanlığımız görüşü aşağıda açıklanmıştır.
GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun ticari kazancın konusunu teşkil eden 37'nci maddesinde,
ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu belirtilmiş,
38'inci maddesinde,"Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsdeki öz sermayenin hesap
dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müsbet farktır. Bu dönem zarfında sahip veya
sahiplerce:
1. İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir;
2. İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.
Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait
hükümleri ile bu kanunun 40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulur." hükümlerine yer
verilmiştir.
Bu hükümlere göre, şehir içi yolcu taşımacılığında kullanılan akbillerin satışı dolayısıyla
tahsil ettiğiniz bedeller ile İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri Genel Müdürlüğüne akbil
dolumu için ödediğiniz bedellerin ticari kazanç ile ilişkilendirilmemesi gerekmekte olup, akbillerin
satışı dolayısıyla tahakkuk eden bayi primlerinin ticari kazanca dahil edilerek vergilendirilmesi
gerekmektedir.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun;
- 1/1 inci maddesinde, Türkiye'de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek
faaliyeti çerçevesindeki teslim ve hizmetlerin vergiye tabi olduğu,
-20 nci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde KDV matrahının bu işlemlerin karşılığını
teşkil eden bedel olduğu,
-23/f maddesinde, Maliye Bakanlığının işin mahiyetini göz önünde tutarak özel matrah
şekilleri tespit etmeye yetkili olduğu,
hüküm altına alınmıştır.
Konu ile ilgili olarak 26.04.2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan KDV
Genel Uygulama Tebliğinin III/A-4.5 "Belediyeler Tarafından Yapılan Şehir İçi Yolcu Taşımacılığı"
başlıklı bölümünde;
"3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 23 üncü maddesinin (f) bendi hükmünün
verdiği yetkiye dayanılarak, belediyeler tarafından yapılan şehir içi yolcu taşımacılığında kullanılan
biletlerin ve kartların bayiler tarafından satışında özel matrah şekline göre vergileme yapılması
uygun görülmüştür.
Buna göre, belediyeler veya bağlı işletmeleri tarafından yapılan şehir içi yolcu
taşımacılığında (metro dahil) kullanılan bilet ve kartların, bu işletmeler dışındaki bayiler tarafından
yolculara satışına ilişkin katma değer vergisi, bayiinin satış bedeli üzerinden iç yüzde oranına göre
hesaplanarak belediyelere bağlı işletmelerce beyan edilir.
Bayiler, bu şekildeki bilet veya kart satışları için ayrıca vergi hesaplamayacaklardır. Özel
matrah şekline göre vergilendirilen bilet ve kart satışları dışında katma değer vergisine tabi başka
faaliyetleri olmayan bayilerin katma değer vergisi mükellefiyeti tesis ettirmelerine gerek
bulunmamaktadır."
açıklamasına yer verilmiştir.
Bu açıklamalara göre, İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri Genel Müdürlüğü
tarafından yapılan şehir içi yolcu taşımacılığında kullanılan "Akbil" lerin satışı özel matrah şekline
göre vergilendirileceğinden, yolculara yapılan "Akbil" satışlarında bayi karı da dahil edilmek
suretiyle satış bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin, İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri
Genel Müdürlüğü tarafından beyan edilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, faaliyetinizin sadece "Akbil" bayiliğinden oluşması halinde KDV mükellefiyeti
tesis ettirmenize ve KDV beyannamesi vermenize gerek bulunmamaktadır."
VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 229'uncu maddesinde; fatura satılan emtia veya yapılan iş
karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar
tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 148, 149 ve mükerrer 257'nci maddelerinin Bakanlığımıza
verdiği yetkiye dayanılarak, 350 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bilanço esasına
göre defter tutan mükelleflerin belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alımlarını “Mal ve Hizmet
Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)” ile; mal ve hizmet satışlarını ise “Mal ve Hizmet
Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)” ile bildirmeleri yükümlülüğü getirilmiş, 362 ve 381
Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde bu yükümlülüğe ilişkin açıklamalar yapılmıştır.
Söz konusu yükümlülüğün, 2010 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerinde yerine
getirilmesinde uygulanacak usul ve esaslar ile bildirim hadleri 396 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu
Genel Tebliği ile yeniden belirlenmiş olup, 1.2 Bildirime Konu Alış/Satışlar ve Hadler başlıklı
bölümünün 1.2.1.bölümünde de ‘‘Bildirim mecburiyeti bulunan mükelleflerce, belirlenen hadler
çerçevesinde yapılan her türlü mal ve/veya hizmet alış ve satışları, bunlara ilişkin belgenin türüne
(Fatura, irsaliyeli fatura, serbest meslek makbuzu, müstahsil makbuzu, gider pusulası, akaryakıt
pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihaz fişi, sigorta komisyon gider belgesi ve yolcu bileti gibi)
bakılmaksızın Ba-Bs bildirim formlarına dahil edilecektir.’’ denilmektedir.
Yine aynı Tebliğin 1.2.2. bölümünde ‘‘Mükelleflerin 2010 yılı ve müteakip yılların aylık
dönemlerine ilişkin mal ve/veya hizmet alışları ile mal ve/veya hizmet satışlarına uygulanacak had
5.000 TL olarak yeniden belirlenmiştir. Buna göre, bir kişi veya kurumdan katma değer vergisi
hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet alışları, "Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim
Formu (Form Ba)" ile; bir kişi veya kuruma katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal
ve/veya hizmet satışları ise "Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)" nun Tablo
II alanında bildirilecektir.
Söz konusu hadlerin uygulanmasında, özel matrah şekline tabi mal ve/veya hizmet
alış/satışlarında katma değer vergisi, özel tüketim vergisine tabi işlemlerde ise özel tüketim vergisi
dahil tutarlar dikkate alınacaktır.
Belgelerde gelir vergisi tevkifatına da yer verilen hallerde tevkifattan önceki brüt tutarlar
dikkate alınacaktır.’’ açıklamalarına yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalara göre, Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri
Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen bayikese dolum fişinde yer alan toplam tutarı (yüklenilen
tutar ile prim toplamının) Ba formuna dahil edilerek bildirimde bulunmanız gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge
geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla
vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi
hesaplanmayacaktır.