Akvaryum balığının üretimi ve satışının vergilendirilmesi

Özelge: Akvaryum balığının üretimi ve satışının
vergilendirilmesi hk.
Sayı:
63611781-120[53-2014/3]-15
Tarih:
07/05/2015
T.C.
AFYONKARAHİSAR VALİLİĞİ
Defterdarlık Gelir Müdürlüğü
Sayı : 63611781-120[53-2014/3]-15 07/05/2015
Konu : Akvaryum balığının üretimi ve satışının vergilendirilmesi
İlgide kayıtlı özelge talep formunun ve hakınızda düzenlenen yoklama fişinin
incelenmesinden;
-Bir işyeri kiralayarak damızlık olarak aldığınız akvaryum balıklarını belirli bir süre
yetiştirdikten sonra muhtelif kişilere internet üzerinden kargo ile teslimini sağlamak suretiyle
satışını gerçekleştireceğinizin ve kiralamış olduğunuz işyerinde balıkların sadece beslenmesi ve
bakımının sağlanacağının beyan edildiği,
-Evcil hayvan grubundan süs balığı (akvaryum balığı) üretim ve satış faaliyetinden dolayı
vergi mükellefi olup olmayacağınız, vergi mükellefi olmanız halinde hangi gelir unsuru yönünden
vergilendirileceğiniz hususunda Defterdarlığımız görüşünün talep edildiği
anlaşılmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Ticari Kazancın Tarifi" başlıklı 37 nci maddesinde ise,
her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu, ticari kazancın ise
Vergi Usul Kanunu hükümlerine ve bu kanunda yazılı gerçek (Bilanço veya işletme hesabı esası)
veya basit usule göre tespit edileceği belirtilmiştir.
Ticari faaliyet bir tür emek-sermaye organizasyonuna dayanmakta olup, kazanç sağlama
niyet ve kastının bulunup bulunmaması böyle bir organizasyon tarafından icra edilen faaliyetin
"ticari faaliyet" olma niteliğine etki etmemektedir. Ancak, bir faaliyetin "ticari faaliyet" sayılabilmesi
için kazanç sağlama niyet ve kastı gerekmemekle birlikte, faaliyeti icra eden organizasyonun bütün
unsurlarıyla birlikte değerlendirildiğinde kazanç sağlama potansiyeline sahip olması gerektiği
ortaya çıkmaktadır.
Aynı Kanunun 52 nci maddesinde, "Zirai faaliyetten doğan kazanç zirai kazançtır. Zirai
faaliyet; arazide, deniz, göl ve nehirlerde, ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve ıslah yollarıyla
veyahut doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle nebat, orman, hayvan, balık ve
bunların mahsullerinin istihsalini, avlanmasını, avcıları ve yetiştiricileri tarafından muhafazasını,
taşınmasını, satılmasını veya bu mahsullerden sair bir şekilde faydalanılmasını ifade eder.
...
Yukarıda yazılı faaliyetlerin içinde yapıldığı işletmelere zirai işletme bu işletmeleri işleten
gerçek kişilere (Adi şirketler dahil), vergiye tabi olsun veya olmasınlar, çiftçi ve bu faaliyetler
neticesinde istihsal olunan maddelere de mahsul denir." hükmü yer almaktadır.
Kanunun 53 üncü maddesinde, çiftçilerin elde ettikleri zirai kazançların, bu Kanunun 94
üncü maddesine göre hasılatları üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle vergilendirileceği, 54 üncü
maddede yazılı işletme büyüklüğü ölçülerini aşan çiftçiler ile bir biçerdövere veya bu mahiyetteki
bir motorlu araca veya on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçilerin kazançlarının
gerçek usulde (zirai işletme hesabı veya diledikleri takdirde bilanço esasına göre) tespit olunarak
vergilendirileceği, kazançları gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçilerin bu kazançları için
beyanname vermeyecekleri hüküm altına alınmıştır.
Bu çerçevede, anılan Kanunun 54 üncü maddesinde, zirai kazancın gerçek usulde tespiti
bakımından bir takvim yılı içinde dikkate alınacak işletme büyüklüğü ölçüleri belirlenmiş olup, söz
konusu maddede, akvaryum balığı üretimi ile ilgili olarak herhangi bir işletme büyüklüğü ölçüsü
belirlenmemiştir.
Yine aynı Kanunun 94 üncü maddesinde, kimlerin vergi tevkifatı yapmakla yükümlü
oldukları sayılmış, (11) numaralı bendinde de, çiftçilerden satın alınan zirai ürünlerin alış bedeli
üzerinden bu çiftçilerin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır. Söz
konusu tevkifat oranları Bakanlar Kurulunun 12/01/2009 tarih ve 2009/14592 sayılı Kararı ile
01/01/2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere hayvanlar ve bunların ürünleri ile kara ve su
avcılığı ürünleri için % 2, diğer zirai ürünler için ise % 4, ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın
alınan hayvan ve hayvansal ürünlerde % 1, diğer zirai ürünlerde ise % 2 olarak belirlenmiştir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, akvaryum balığı üretimi faaliyetinin zirai faaliyet olarak
değerlendirilmesi; söz konusu faaliyet ile ilgili işletme büyüklüğü ölçüsü belirlenmemiş olduğundan,
bu faaliyet nedeniyle elde edilen kazançların Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi uyarınca
tevkifat yapılmak suretiyle vergilendirilmesi gerekmektedir.
Ancak, akvaryum balıklarının üretilip satış yapılabilecek safhaya getirilmesine kadarki
faaliyetin zirai faaliyet; üretildiği yerin dışında başka bir dükkan veya mağazaya götürülerek
satılması ya da söz konusu balıkların internet ortamında satışı halinde, bu faaliyetin ticari faaliyet
kapsamında değerlendirilmesi ve bu faaliyet sonucu elde edilen kazancın ticari kazanç hükümleri
çerçevesinde vergiye tabi tutulması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.