Alışveriş merkezinin müşteri kapasitesi ve satışlarını arttırmak amacıyla düzenlemiş olduğu kampanyaya ilişkin yapılan ödemelerin gider yazılıp yazıla

Alışveriş merkezinin müşteri kapasitesi ve satışlarını
arttırmak amacıyla düzenlemiş olduğu kampanyaya ilişkin
yapılan ödemelerin gider yazılıp yazılamayacağı hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.16.01-125[6-2014/338]-300172
Tarih:
12/04/2019
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
Sayı : 62030549-125[6-2014/338]-300172 12.04.2019
Konu : Alışveriş merkezinin müşteri
kapasitesi ve satışlarını arttırmak
amacıyla düzenlemiş olduğu
kampanyaya ilişkin yapılan
ödemelerin gider yazılıp
yazılamayacağı.
İlgide kayıtlı özelge talep formunda şirketinizin, AVM'deki dükkânlarını kiraya verdiğini,
AVM'nin bilinirliğini, müşteri kapasitesini dolayısıyla da kira ve sair gelirlerini arttırmak için belli
bir dönemde en yüksek miktarda alışveriş yapan müşterilere hediyeler verileceği, ayrıca kampanya
kapsamında gün içerisinde 100 TL'lik alışveriş yapan müşterilere 20 TL tutarında hediye çeki
mahiyetinde olan "… Para" verileceği, müşterilerin bu paraları alışveriş merkezinde kampanyaya
katılan mağazalarda harcayabileceği, mağazalar tarafından bu çeklerle alınan ürün ve hizmet
faturalarının müşterilere verilmeyeceği, bu faturaların hediye çekine zımbalanarak AVM yönetimine
teslim edilmesi halinde bedellerinin mağaza sahiplerine nakit olarak ödeneceği belirtilerek bu
kampanyalar kapsamında yapılan ödemelerin gider olarak indirim konusu yapılıp yapılamayacağı,
hediye çekleri ile yapılan alışveriş kapsamındaki faturaların düzenlenme usulü, bu faturalarda yer
alan KDV'nin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hususunda bilgi talep edilmektedir.
KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde kurumlar vergisinin
mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve
safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin
uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanununun "Ticari Kazancın Tarifi" başlıklı 37 nci maddesinde;
"Her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar ticari kazançtır." hükmü yer almış olup aynı
Kanunun "Bilanço Esasında Ticari Kazancın Tespiti" başlıklı 38 inci maddesinde ise; "Bilanço
esasına göre ticari kazanç, teşebbüsdeki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki
değerleri arasındaki müsbet farktır. Bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce:
1.İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir;
2.İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.
Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait
hükümleri ile bu kanunun 40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulur."
hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde ise ticari kazancın
elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin, safi kazancın tespitinde indirim
konusu olarak dikkate alınabileceği belirtilmiştir. Yapılan giderlerin bu hüküm uyarınca indirim
konusu yapılabilmesi için söz konusu giderlerle kazancın elde edilmesi arasında doğrudan ve açık
bir illiyet bağının bulunması zorunludur. Bu mahiyette olmayan giderler ticari kazancın tespitinde
indirim konusu yapılamayacaktır.
Buna göre şirketiniz tarafından, AVM'nin bilinirliğini, müşteri kapasitesini dolayısıyla da
kira ve sair gelirlerini arttırmak için belli bir dönemde en yüksek miktarda alışveriş yapan
müşterilere verilen hediyelerin maliyet bedelleri ile yine alışveriş merkezinde belli tutarda alışveriş
yapan müşterilere verilen alışveriş çeklerinin kampanyaya katılan mağazalarda kullanılması
karşılığı ödenen bedellerin, işin mahiyeti ve genişliği ile uygun olması ve şirketinizce
belgelendirilmesi şartıyla, pazarlama gideri olarak kabul edilmesi ve kurum kazancınızın tespitinde
gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.
VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN
213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Faturanın Tarifi" başlıklı 229 uncu maddesinde; "Fatura,
satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı
satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır."
"Faturanın Nizamı" başlıklı 231/5 inci maddesinde, "Fatura malın teslimi veya hizmetin
yapıldığı tarihten itibaren yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içinde düzenlenmeyen faturalar hiç
düzenlenmemiş sayılır."
"Fatura Kullanma Mecburiyeti" başlıklı 232 nci maddesinde ise; "Birinci ve ikinci sınıf
tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler:
1.Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara;
2.Serbest meslek erbabına;
3.Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara;
4.Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere;
5.Vergiden muaf esnafa.
Sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak
mecburiyetindedirler.
Yukarıdakiler dışında kalanların, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde
tespit edilenlerden ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerden satın aldıkları emtia veya
onlara yaptırdıkları iş bedelinin 700 TL'yi geçmesi veya bedeli 700 TL'den az olsa dahi istemeleri
halinde emtiayı satanın veya işi yapanın fatura vermesi mecburidir." hükümleri yer almaktadır.
Mezkûr Kanunun 228 inci maddesinde de, "Aşağıdaki giderler için ispat edici kağıt aranmaz:
1.Örf ve teamüle göre bir vesikaya istinat ettirilmesi mutat olmayan müteferrik giderler;
2.Vesikanın teminine imkan olmayan giderler;
3.Vergi kanunlarına göre götürü olarak tespit edilen giderler.
1 ve 2 numaralı fıkralarda yazılı giderlerin gerçek miktarları üzerinden kayıtlara geçirilmesi
ve miktarlarının işin genişliğine ve mahiyetine uygun bulunması şarttır." hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları
Kullanmaları Mecburiyeti Hakkındaki Kanunla perakende ticaretle uğraşan veya hizmet ifa eden
birinci ve ikinci sınıf tacirlere Vergi Usul Kanununa göre fatura verme mecburiyeti olmayan
satışların belgelendirilmesi için ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyeti getirilmiştir.
Buna göre satışların arttırılması amacıyla hediye çeki kazanan müşterilerin kampanyaya
katılan mağazalardan mal veya hizmet satın alması durumunda üye işyeri, satmış olduğu mal veya
hizmetin gerçek bedeli üzerinden hediye çeki tutarını düşmeksizin fatura veya perakende satış fişi
düzenleyerek müşteriye verecektir. Hediye çeki bedellerinin şirketiniz tarafından söz konusu
mağazalara aktarılması işleminde ise fatura ve perakende satış fişi düzenlenmesine gerek
bulunmamaktadır.
Ancak, bu işlem için hediye çeki bedellerini gösteren (aylık hesap durumu özet tablosu gibi)
evrakın, yasal defterlerle birlikte muhafaza edileceği ve istenildiğinde ibrazının gerekeceği tabiidir.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun;
-1/1 maddesinde, Türkiye'de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti
çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu,
-2/1 inci maddesinde teslimin, bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına
hareket edenlerce alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesi olduğu,
-3/a maddesinde; vergiye tabi malların her ne suretle olursa olsun, vergiye tabi işlemler
dışındaki amaçlarla işletmeden çekilmesinin de teslim hükmünde olduğu,
- 10 uncu maddesinin (a) bendinde; mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde malın teslimi veya
hizmetin yapılması anında, (b) bendinde; malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce
fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak
üzere fatura ve benzeri belgelerin düzenlenmesi anında vergiyi doğuran olayın meydana geleceği,
-29/1 inci maddesinde; mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan
KDV'den, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan
teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen
KDV'yi indirebilecekleri,
-34/1 inci maddesinde, yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait
KDV'nin, alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinden ayrıca gösterilmek ve
bu vesikaların kanuni defterlere kaydedilmesi şartıyla indirilebileceği
hükümlerine yer verilmiştir.
Buna göre,
-Şirketiniz tarafından hediye edilmek üzere satın alınan bisiklet ve mini ipadlerin
müşterilere tesliminde KDV hesaplanacak olup, alımda yüklenilen KDV, şirketiniz tarafından indirim
konusu yapılabilecektir.
-Hediye çekinin, alışveriş merkezi tarafından müşterilere verilmesi işlemi, herhangi bir
teslim veya hizmetin karşılığını teşkil etmediğinden KDV'ye tabi tutulmayacaktır.
-Nihai tüketicilerin, hediye çekini kullanarak alışveriş merkezinde bulunan mağazalardan
mal teslim almaları halinde, bu mağazalar tarafından müşterilere yapılan teslim ve hizmetlerin
karşılığını teşkil eden bedel üzerinden KDV hesaplanması ve malın gerçek bedeli üzerinden hediye
çeki tutarı düşülmeksizin nihai müşteriler adına perakende satış fişi veya fatura düzenlenmesi
gerekmektedir. Faturalar nihai tüketiciler adına düzenleneceğinden şirketinizce indirim konusu
yapılması mümkün değildir.
-Alışveriş merkezinde bulunan mağazaların yaptıkları teslim ve hizmetler karşılığında
müşteriden aldıkları hediye çekindeki bedelin şirketinizden tahsili ise herhangi bir teslim veya
hizmetin karşılığını teşkil etmediğinden KDV'ye tabi tutulmayacaktır. Ancak şirketinizin bahse konu
işlemle ilgili komisyon veya hizmet bedeli tahsil etmesi halinde mağazalara düzenleyeceği faturada
%18 oranında KDV'nin uygulanacağı tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.