Ar-Ge Projesi Kapsamında Yapılan Giderlerin İndirimi
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, 5746 sayılı Kanunun 3/A maddesi kapsamında Kurumunuzca
yürütülen ... projenin TÜBİTAK tarafından Ar-Ge projesi olarak kabul edildiği belirtilerek;
- Söz konusu projeler için yapılan ilk madde malzeme giderleri, personel giderleri, genel giderler ile
amortisman ve tükenme paylarının Ar-Ge indirimine konu edilip edilemeyeceği,
- Söz konusu projelere ilişkin harcamaların listesinin, 2019/1. geçici vergi döneminde beyanname
eki olarak verilip verilmeyeceği, verilecek ise bu harcama listesinin TÜBİTAK tarafından
onaylanmasına gerek bulunup bulunmadığı,
- Genel gider ve amortisman giderlerine ait harcamaların, bu projelere ait kısmının nasıl tespit
edileceği,
- Bu kapsamda "sigorta prim desteği" ve "damga vergisi istisnası" uygulamalarından faydalanılıp
faydalanılamayacağı,
hususlarında Başkanlığımız görüşü sorulmuştur.
Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden Değerlendirme:
5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3/A
maddesinde, "(1) Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, işletmeleri bünyesinde
gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme
harcamaları tutarının %100'ü, bu kapsamdaki projelerin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
tarafından Ar-Ge ve yenilik projesi olarak değerlendirilmesi şartıyla, 5520 sayılı Kanunun 10 uncu
maddesi ve 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca kazancın tespitinde indirim konusu
yapılır. Ayrıca bu harcamalar, 213 sayılı Kanuna göre aktifleştirilmek suretiyle amortisman yoluyla
itfa edilir, bir iktisadi kıymet oluşmaması hâlinde ise doğrudan gider yazılır.
(2) Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili vergilendirme döneminde indirim konusu yapılamayan
tutar, sonraki vergilendirme dönemlerine devredilir. Devredilen tutar, takip eden yıllarda 213 sayılı
Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır.
(3) Araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile doğrudan ilişkili olmayan giderlerden Ar-Ge indirimi
hesaplanmaz. Ar-Ge indirimi tutarının hesabında tamamen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde
kullanılan amortismana tabi iktisadi kıymetler için hesaplanan amortismanlar ile başka faaliyetlerde
de kullanılan makine ve teçhizat için hesaplanan amortismanların bu kıymetlerin araştırma ve
geliştirme faaliyetlerinde kullanıldıkları gün sayısına isabet eden kısmı dikkate alınabilir. Bu madde
kapsamında Ar-Ge indiriminden yararlanılacak harcamaların kapsamını ve uygulamadan
yararlanılabilmesi için gerekli belgeler ile usulleri belirlemeye Maliye Bakanlığı ile Bilim, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı müştereken yetkilidir."
hükmüne yer verilmiştir.
Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim
Yönetmeliğinin;
- "Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcamalarının kapsamı" başlıklı 7 nci maddesinde Ar-Ge indirimine
konu edilebilecek harcamalar sayılmış, maddenin birinci fıkrasında, "Ar-Ge ve yenilik faaliyeti ile
tasarım faaliyeti kapsamında değerlendirilen harcamalar aşağıda yer almaktadır:
a) İlk madde ve malzeme giderleri:
...
b) Amortismanlar:
1) Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla iktisap edilen amortismana tabi
iktisadi kıymetler için ayrılan amortismanlardan oluşur.
2) Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti dışında başka faaliyetlerde de kullanılan makine ve teçhizata
ilişkin amortismanlar, bunların Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinde kullanıldığı gün sayısına
göre hesaplanır.
c) Personel giderleri:
1) Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla çalıştırılan Ar-Ge veya tasarım
personeliyle ilgili olarak tahakkuk ettirilen ve gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması kapsamında
bulunan ücretler ile bu mahiyetteki giderlerdir. Ar-Ge veya tasarım merkezleri alanı dışında
geçirilen süreye isabet eden ve Bakanlar Kurulunca belirlenen sınırlar dâhilinde gelir vergisi stopajı
teşviki kapsamında değerlendirilen ücretler de Ar-Ge ve tasarım indirimine konu edilir...
ç) Genel giderler:
1) Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin kira, su, enerji, bakım-onarım, haberleşme, (posta, kargo,
kurye ve benzeri giderler dahil) nakliye giderleri ile bu merkezlerde kullanılan makine ve teçhizata
ilişkin bakım ve onarım giderleri gibi bu merkezlerde yürütülen faaliyetin devamlılığını sağlamak
için yapılan giderleri kapsar.
...",
- "Kanunun 3/A maddesinde yer alan Ar-Ge indirimi" başlıklı 9/A maddesinde, "(1) Gelir ve kurumlar
vergisi mükelleflerinin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi
arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının %100'ü, bu kapsamdaki projelerin
Bakanlık tarafından Ar-Ge ve yenilik projesi olarak değerlendirilmesi şartıyla 5520 sayılı Kanunun
10 uncu maddesi ve 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca kazancın tespitinde indirim
konusu yapılır.
...
(5) Projeye ilişkin sonuç yazısı, ekinde değerlendirme raporları olacak şekilde, projeye ilişkin
başvurunun Bakanlık tarafından TÜBİTAK'a gönderildiği tarihten itibaren en geç altmış gün içinde
Bakanlığa iletilir.
...
(7) Sonuç yazısının bir örneği başvuru sahibine Bakanlık tarafından gönderilir. Başvuru sahibi,
olumlu sonuç yazısının bir örneğini gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı bulunduğu vergi
dairesine verir.
...
(9) Kanunun 3/A maddesi çerçevesinde Ar-Ge indiriminin uygulanmasında, bu maddede yer alan
hususlar dikkate alınmak suretiyle 5746 sayılı Kanun ile 8 ve 9 uncu maddelerde kamu kurum ve
kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında
uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek
amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge
ve yenilik projeleri ile ilgili yer alan hüküm ve açıklamalar dikkate alınır...",
açıklamaları yer almıştır.
Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesinde ise, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya
teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve
kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından
veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projesi sahibi işletmelerin, yıllık gelir veya
kurumlar vergisi beyannamesi ekinde maddede belirtilen belgeleri bağlı bulundukları vergi
dairesine ibraz edecekleri belirtilmiştir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre;
- 5746 sayılı Kanunun 3/A maddesi kapsamında olanlar, 5746 sayılı Kanun ile Yönetmeliğin 8 ve 9
uncu maddelerindeki, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme
projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-
Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası
fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerine sahip işletmelerle ilgili hüküm ve açıklamalara
tabi olduğundan, ... tarafından anılan Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen harcamalar için Ar-
Ge indiriminden yararlanılması mümkündür. Ancak, 5746 sayılı Kanunun 3/A maddesi kapsamında
olanların, anılan Yönetmeliğin 7 inci maddesi gereği, genel giderler için Ar-Ge indirimi
hesaplamaları mümkün değildir.
- Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla çalıştırılan Ar-Ge veya tasarım
personeliyle ilgili olarak tahakkuk ettirilen ücretlerin Ar-Ge indirimine konu edilebilmesi için gelir
vergisi stopajı teşviki uygulaması kapsamında bulunması gerekmektedir.
- Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla iktisap edilen amortismana tabi
iktisadi kıymetler için ayrılan amortismanlar Ar-Ge indirimine konu edilmektedir. Ar-Ge, yenilik
veya tasarım faaliyeti dışında başka faaliyetlerde de kullanılan makine ve teçhizata ilişkin
amortismanlar, bunların Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinde kullanıldığı gün sayısına göre
hesaplanacak; makine ve teçhizata ilişkin gün bazlı olarak hesaplanamayan veya sadece Ar-Ge
yenilik veya tasarım faaliyetinde kullanılmayan diğer iktisadi kıymetlerin amortismanları ise Ar-Ge
indirimine konu edilemeyecektir.
- Kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları
kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini
desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca
desteklenen Ar- Ge ve yenili