Arbitraj islemi neticesinde elde edilen gelirin BSMV den istisna olup olmadıgı hk.
Özelge: Arbitraj islemi neticesinde elde edilen gelirin BSMV
den istisna olup olmadıgı hk.
Sayı:
39044742-BSMV-1043
Tarih:
18/04/2014
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürlüğü)
Sayı :39044742-BSMV- 26/09/2013
Konu :Arbitraj işlemi neticesinde elde edilen
gelirin BSMV'den istisna olup olmadığı.
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, belirli bir tarihte aynı anda birebir aynı ürünün opsiyon alım
hakkının daha düşük fiyattan alınıp daha yüksek bir fiyata diğer bir piyasada satılması neticesinde
elde edilen opsiyon primi gelirinin 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 29 uncu maddesinin (p)
bendi uyarınca banka ve sigorta muameleleri vergisinden (BSMV) istisna olup olmadığı hususunda
görüş talep edilmektedir.
6802 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin birinci fıkrasında, "Banka ve sigorta şirketlerinin 10/6/1985
tarihli ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, her ne
şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile
olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine tabidir."
hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun istisnaları belirleyen 29 uncu maddesinin (p) bendi uyarınca, arbitraj muameleleri ile
Türkiye'de kurulu borsalarda gerçekleştirilen vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerine ilişkin
muameleler ve bu muameleler sonucu lehe alınan paralar BSMV`den istisna tutulmuştur.
Diğer taraftan, 89 Seri No.lu Gider Vergileri Genel Tebliğinin "C-Arbitraj Muameleleri" başlıklı
bölümünde; "Arbitraj, herhangi bir menkul kıymetin, dövizin veya malın eş zamanlı olarak bir
piyasadan alınıp diğer bir piyasada satılarak, aynı kıymetlerin birbiri ile değiştirilmesi sonucu
risksiz bir şekilde gelir elde edilmesi işlemi olup, bu işlemler dolayısıyla lehe alınan paralar 6802
sayılı Kanunun 29 uncu maddesinin (p) bendi uyarınca BSMV'den istisnadır. Buna göre bir işlemin
arbitraj işlemi olarak değerlendirilebilmesi için, aşağıdaki unsurları ihtiva etmesi gerekmektedir:
- Birden fazla piyasada işlem gören her kıymet, döviz veya mal gibi ürünler kural olarak arbitraja
konu edilebilir.
- İşleme konu kıymet, döviz veya mal aynı anda birden fazla piyasada alım satıma konu edilebilen
bir ürün olmalıdır. Ayrıca, arbitraj yapılmak amacıyla bir piyasadan alınan ürünle fiyat farklılığı olan
diğer bir piyasada satılan ürünün birebir "aynı ürün" olması gerekmektedir.
- Piyasa, en genel anlamıyla alıcı ve satıcıların alım satıma konu mal ve hizmetleri almak ve satmakamacıyla bir araya geldikleri yer olarak tanımlanmaktadır. Dolayısıyla, aynı ürünün alım satıma
konu edildiği ve aynı anda alım satım fiyatlarında farklılık olan iki farklı yer iki farklı piyasa olarak
kabul edilebilir.
- Aynı ürünün farklı piyasalarda aynı anda farklı fiyatlardan alım satıma konu edilebilmesi gerekir.
Alım satımın aynı anda gerçekleşmesi ve dolayısıyla arbitrajcının risk üstlenmemesi, arbitraj
işleminin temel varsayımıdır. Dolayısıyla, bir işlemin arbitraj işlemi sayılabilmesi için, kıymetin alım
satım işleminin eş zamanlı, yani aynı işlem günü içerisinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
- Ürünün eş zamanlı olarak düşük fiyatlı olduğu piyasadan alınıp, yüksek fiyatlı olduğu piyasada
satılması suretiyle vadesiz ve risksiz gelir elde edilmesi gerekmektedir. Vadesiz ve risksiz olma,
arbitraja konu kıymetin aynı anda bir piyasada düşük fiyatlı, diğer bir piyada ise yüksek fiyatlı
olduğunun bilinmesi ve buna dayalı olarak düşük fiyatlı piyasadan alınacak ürünün yüksek fiyatlı
piyasada satılabileceğinin bilinmesi olarak anlaşılmalıdır.
- Elde edilen gelirin kaynağı, aynı ürünün farklı piyasalardaki fiyat farklılığı olmalı, geleceğe,
tahmine ve riske dayanmamalıdır..."
açıklamalarına yer verilmiştir.
Aynı Tebliğin "D- Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmelerinin Vergilendirilmesi" başlıklı bölümünde
ise, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin arbitraj kapsamında değerlendirilmesinin mümkün
bulunmadığı; ancak, birden fazla piyasada işlem gören "aynı vadeli işlem veya opsiyon
sözleşmesinin eş zamanlı olarak düşük fiyatlı bir piyasadan alınıp yüksek fiyatlı diğer piyasada
satılması işlemi arbitraj işlemi olduğundan, bu işlem sonucunda lehe alınan paraların 6802 sayılı
Kanunun 29/p maddesi uyarınca BSMV'den istisna olacağı ifade edilerek; aynı vadeli işlem veya
opsiyon sözleşmesi ifadesinden, tutarı, vadesi, niteliği, düzenleyeni gibi unsurları aynı olan
sözleşmenin anlaşılması gerektiği belirtilmiştir.
Yukarıdaki açıklamalara göre, bir arbitraj işleminden bahsedebilmek için aynı ürünün düşük fiyatlı
bir piyasadan alınıp yüksek fiyatlı bir piyasada satılarak risksiz bir şekilde kar elde edilmesi ve
işlem sonucunda ürünü satan tarafın (arbitrajcının) o ürüne ilişkin tüm yükümlülüklerinin sona
ermesi gerekmektedir.
Bu itibarla, bankanız tarafından yapılan söz konusu işlem arbitraj muamelesi kapsamında
değerlendirilemeyeceğinden bu işlemlere BSMV istisnası uygulanması mümkün bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.