Arızı Serbest Meslek Kazancı

Arızı Serbest Meslek Kazancı
Sayı: 
B.07.4.DEF.0.53.10.00-120[2015-2]-12
Tarih: 
18/06/2015
T.C.
RİZE VALİLİĞİ
Defterdarlık   Gelir Müdürlüğü
 
   
Sayı : 85550353-120[2015-2]-12 18/06/2015
Konu : Arızı Serbest Meslek Kazancı  
         
 
 
            İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, serbest avukat olarak faaliyette bulunduğunuzu, Rize
Adliyesinin Almanca ile ilgili olarak tercümanlık hizmetlerini adliye bilirkişi listesinde kayıtlı olarak
yürüttüğünüzü ve bilirkişi ücretlerinin tarafınıza gider makbuzu karşılığı ödendiği, benzer şekilde
çok istisna da olsa noterlere de çeviri hizmeti verdiğinizi belirterek, tercümanlık faaliyetinizden
dolayı mükellefiyet tesisi yapılıp yapılmayacağı ile alınan tercüme ücretleri için serbest meslek
makbuzu düzenleyip düzenlemeyeceğiniz hususunda bilgi istenmektedir.
 
            193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun,
 
           61 inci maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara
hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
 
            Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans,
aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir
ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş
bulunması onun mahiyetini değiştirmez.
 
            Bu kanunun uygulanmasında, aşağıda yazılı ödemeler de ücret sayılır:
 
            ...
 
            5 Bilirkişilere, resmî arabuluculara, eksperlere, spor hakemlerine ve her türlü yarışma jürisi
üyelerine ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler;..."
 
            65 inci maddesinde, "Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek
kazancıdır. 
            Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya
ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk
altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır..."
 
            hükümleri yer almaktadır.
 
          
            Öte yandan, aynı Kanunun 94 üncü maddesinde; "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu
müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve
vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan
etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme
hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak
ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine
mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.
 
            1.Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan
ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre,
 
           2.Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden
(Noterlere serbest meslek faaliyetlerinden dolayı yapılan ödemeler hariç);
           
            b) Diğerlerinden %20 "
 
            oranında vergi tevkifatının yapılacağı hükmü yer almaktadır.
 
            213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Makbuz Mecburiyeti" başlıklı 236 ncı maddesinde de;
"Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest
meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek
ve almak mecburiyetindedir." hükmü yer almıştır.
 
             Bu hüküm ve açıklamalara göre, avukatlık faaliyetiniz dışında adliye bilirkişi listesinde
kayıtlı olarak yürüttüğünüz bilirkişilik hizmetinden elde etmiş olduğunuz gelirin ücret olarak kabul
edilerek Gelir Vergisi Kanununun 61, 94, 98, ve 103 üncü maddeleri uyarınca tevkifat yapılmak
suretiyle vergilendirileceği tabidir.
 
             Diğer taraftan, noterlere verdiğiniz çeviri faaliyetini bir hizmet akdi ile bağlı olmaksızın,
şahsi mesaiye ve mesleki bilgiye dayanarak şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabınıza
yapmanız halinde elde edilen gelirin serbest meslek kazancı olarak değerlendirilmesi ve GelirVergisi Kanununun serbest meslek kazancının vergilendirilmesine ilişkin hükümlere göre
vergilendirilmesi gerekmekte olup, bu faaliyetinden dolayı bağlı olduğunuz vergi dairesine
bilgilendirme amaçlı bir dilekçe ile başvurmanız gerekmektedir.
 
                Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
   
 
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.