Avrupa Birliği tarafından desteklenen proje kapsamında kamu görevlisine yapılan ücret ödemesinin gelir vergisi ve damga vergisine tabi olup olmadığı i

Özelge: Avrupa Birliği tarafından desteklenen proje
kapsamında kamu görevlisine yapılan ücret ödemesinin
gelir vergisi ve damga vergisine tabi olup olmadığı ile tabi
olması halinde vergi matrahının nasıl hesaplanacağı hk.
Sayı: 
90792880-155[5824-2012/2042]-1146
Tarih: 
14/11/2014
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)
Sayı : 90792880-155[5824-2012/2042]-1146                                                           
14/11/2014
Konu : Avrupa Birliği tarafından desteklenen proje kapsamında kamu görevlisine yapılan
ücret ödemesinin gelir vergisi ve damga vergisine tabi olup olmadığı ile tabi olması
halinde vergi matrahının nasıl hesaplanacağı hk.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden, 657 sayılı Kanuna tabi bir kamu personeli
olarak Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı "Hayat boyu Öğrenme
Programı Leonardo da Vinci Yenilik Transferi Projesi"nde çalışmanız karşılığında tarafınıza Euro
olarak ödenen ücretin, gelir ve damga vergisine tabi olup olmadığı ile tabi olması halinde vergi
matrahının  nasıl  hesaplanacağı  hususlarında  Başkanlığımız  görüşünün  talep  edildiği
anlaşılmaktadır.
A - GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;
61 inci maddesinde,
"Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve
ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin, ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat,
huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir
ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş
bulunması onun mahiyetini değiştirmez."
83 üncü maddesinde,
Hilafına hüküm olmadıkça Gelir Vergisi mükellefinin veya vergi sorumlusunun beyanı üzerine tarh
olunur "
86 ncı maddesinde,
"Aşağıda belirtilen gelirler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler için beyanname verilmesi
halinde bu gelirler beyannameye dahil edilmez.1- Tam mükellefiyette;
b) Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler (birden fazla işverenden ücret
almakla beraber, birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, 103 üncü maddede yazılı
tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan mükelleflerin, tamamı tevkif suretiyle
vergilendirilmiş ücretleri dahil)
94 üncü maddesinde,
"Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş
ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu
yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai
kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde
sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada istihkak
sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.
l.Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup, ücret sayılan ödemelerden
(istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre,
hükümlerine yer verilmiştir.
Konuya ilişkin olarak, 11/02/2004 tarihinde yayımlanan 16 No.lu Gelir Vergisi Sirkülerinin 3.2
bölümünde, "Tam mükellef gerçek kişiler tevkif yoluyla vergilendirilmiş, tek işverenden alınan
ücretleri için yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeyeceklerdir. Birden fazla işverenden ücret geliri
elde edilmesi durumunda, birden sonraki işverenden alınan ücretlerin toplamının gelir vergisi
tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde birinci işverenden alınan da dahil
olmak üzere ücret gelirlerinin tamamı beyan edilecektir.
Birden fazla işverenden ücret alınması halinde, birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı
serbestçe belirlenebilecektir.
Tevkifata tabi tutulmamış ücret gelirleri (Gelir Vergisi Kanunu'nun 64. maddesinde yer alan diğer
ücretler hariç) için tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname verilecektir." açıklaması yer almıştır.
Öte yandan, ücret ödemelerinin ne şekilde vergilendirileceği 128 ve 160 Seri No.lu Gelir Vergisi
Genel Tebliğlerinde açıklanmış olup, 160 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde, "Bir hizmet
erbabının birden fazla işverenden ücret alması halinde, her bir işverenin ödediği ücretler, ayrı ayrı
vergilendirilmektedir. Dolayısıyla vergi tarifesi, her bir işverenin ödediği ücrete, diğer işveren veya
işverenlerin ödediği ücretle ilgilendirilmeksizin ayrı ayrı uygulanmaktadır." açıklamasına yer
verilmiştir.
Türkiye ile Avrupa Birliği arasında 11.07.2008 tarihinde imzalanan ve 5824 sayılı Kanun ile
onaylanması uygun bulunan Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) Çerçeve Anlaşması'nın vergi
istisnalarına ilişkin usul ve esaslar, 8.5.2009 tarih ve 27222 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1
Sıra No.lu Türkiye-Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) Genel Tebliği'nde
belirlenmiştir.
Anılan Anlaşma'nın 26/2-c maddesine göre, Türk vatandaşı olmayan ve Türkiye'de ikamet etmeyen
gerçek kişiler tarafından, Avrupa Topluluğu (AT) Sözleşmelerinin ifasından elde edilen gelirler
Türkiye'de gelir vergisine tabi tutulmaz. Anılan Anlaşma'da, Türk vatandaşı olan ve Türkiye'de
ikamet eden personele AT Sözleşmesi kapsamında yaptıkları görev nedeni ile ödenen ücretlerin
gelir vergisinden istisna olduğuna dair herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin tetkikinden; 657 sayılı Kanuna tabi bir personel
olarak bir kamu kurumunda çalıştığınız, kurumunuzun Avrupa Birliği Bakanlığı Avrupa Birliği
Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı, Hayatboyu Öğrenme Programı Leonardo da
Vinci - Yenilik Transferi Projesi kapsamında proje ortağı olduğu, anılan projede çalışmanız
nedeniyle tarafınıza AB tarafından, Euro cinsinden ve çalışılan gün ve saat karşılığında belli birmiktar çalışma ücreti ödendiği, söz konusu ücret ödemesinin, AB tarafından proje yararlanıcısı olan
Erciyes Üniversitesi'ne ait hesaba yatırılan hibe tutarından proje yöneticisinin hesabına, oradan da
çalışanların hesabına yatırılmak suretiyle gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.
Buna göre, Türkiye ile Avrupa Birliği arasında 11.07.2008 tarihinde imzalanan ve 5824 sayılı Kanun
ile onaylanması uygun bulunan Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) Çerçeve Anlaşması kapsamında
görev yapan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ve Türkiye'de ikamet eden personele yapılan ücret
ödemeleri gelir vergisine tabi olup, proje yöneticisine ödemeleri yapan Erciyes Üniversitesi
tarafından yapılan ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Diğer taraftan Euro olarak yapılan ücret ödemeleri, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 63 üncü
maddesinde belirtildiği üzere ödeme gününün borsa rayiciyle Türk parasına çevrilir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, görev yaptığınız ... Emniyet Müdürlüğü tarafından ödenen maaş ile
... Üniversitesi tarafından Yenilik Transferi Projesi kapsamında yapılan ücret ödemelerinin ayrı
işverenlerden elde edilen ücret geliri olarak kabulü gerekmekte olup, birden sonraki işverenden
aldığınız ücret toplamının, Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin ikinci
gelir diliminde yer alan tutarı (278 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2011 takvim yılı için
23.000 TL) aşması halinde birinci işverenden alınan ücret de dahil olmak üzere elde ettiğiniz ücret
gelirlerinin tamamının, tevkif suretiyle vergilendirilen ücret geliri olarak, yıllık beyanname ile
beyan edilmesi gerekmektedir.
B-DAMGA VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı
kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları
imza edenler olduğu, resmî dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kâğıtların damga vergisini
kişilerin ödeyeceği; 8 inci maddesinde, bu Kanunda yazılı resmi daireden maksadın, genel ve özel
bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu, bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel
kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılmayacağı; 12 nci maddesinde, damga vergisine
tabi kağıtlarda yazılı yabancı paraların Maliye Bakanlığınca tayin ve ilan edilecek fiyat üzerinden
Türk parasına çevrilerek ona göre damga vergisinin alınacağı; Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "IV.
Makbuzlar ve diğer kağıtlar" başlıklı bölümünün 1/b fıkrasında ise, maaş, ücret, gündelik, huzur
hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne
adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen
makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara
nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden
kağıtların nispi damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, 35 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde ise, vergiye tabi kağıdın
yabancı para cinsinden düzenlenmesi halinde kağıt üzerinde yer alan dövizin kağıdın düzenlendiği
tarihteki T.C. Merkez Bankası'nca tespit ve ilan olunan cari döviz satış kuruna göre bulunacak Türk
Lirası karşılığı üzerinden damga vergisi hesaplanması gerektiği belirtilmiştir.
5824 sayılı Kanun ile onaylanması uygun bulunan Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) Çerçeve
Anlaşmasının 26/2-g maddesinde, "AT sözleşmeleri, Türkiye Cumhuriyeti'nde damga vergisine veya
tescil harcına veya eş etkili diğer herhangi bir yükümlülüğe tabi olmayacaktır. Bu muafiyet, tedarik
sözleşmeleri hariç, AT sözleşmeleri kapsamındaki işlemler ve ilgili ödeme emirlerine de
uygulanacaktır." hükmü yer almaktadır.
1 Seri No.lu Türkiye-Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) Genel Tebliğinin "(4.7.2.1)
Damga Vergisi İstisnası Uygulaması" başlıklı bölümünde de; "Avrupa Birliği veya Türkiye ile Avrupa
Birliği ortak katkısı ile finanse edilen ve Sözleşme Makamı ile AT Yüklenicisi arasında imzalanan ve
bu Tebliğ'in 3.5 numaralı bölümünde tanımlanan AT Sözleşmesi, damga vergisinden istisna
tutulacaktır. Buna göre, Avrupa Topluluğu veya Türkiye veya hibe yararlanıcısı tarafından
imzalanan ve bir faaliyetin, muhtemel ortak finansmanını da içerecek şekilde, IPA çerçevesinde
finanse edilmesini sağlayan ve yasal olarak bağlayıcılığı olan her türlü belge damga vergisindenistisna tutulacaktır. Ancak, AT Yüklenicisi ile tedarikçi arasında düzenlenen tedarik sözleşmesi
damga vergisi istisnasından yararlanamayacaktır." açıklamasına yer verilmiştir.
Bu kapsamda, Sözleşme Makamı ile AT Yüklenicisi arasında imzalanan AT Sözleşmesi ile bu
sözleşme çerçevesinde düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna tutulacaktır.
Bununla beraber, AT Sözleşmesi kapsamında AT Yüklenicisi ile tedarikçi arasında düzenlenen
tedarik sözleşmesi ile hibe yararlanıcısı tarafından kişilere yapılan ücret ödemeleri nedeniyle
düzenlenen kağıtların damga vergisi istisnasından yararlanması mümkün bulunmamaktadır.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, ... Üniversitesi tarafından Yenilik Transferi Projesi
kapsamında tarafınıza yapılan ücret ödemesine ilişkin kağıtların, kağıdın düzenlendiği tarihteki T.C.
Merkez Bankasınca tespit ve ilan olunan cari döviz satış kuruna göre bulunacak Türk Lirası karşılığı
üzerinden, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrası gereğince
damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.