Azerbaycan'da alınan iş bünyesinde yapılan çelik boru döşemesi, baş kaynağı, izolasyon ve montaj işlerinden ve Irak'ta proje kapsamında yapılan içme s
Özelge: Azerbaycan'da alınan iş bünyesinde yapılan çelik
boru döşemesi, baş kaynağı, izolasyon ve montaj işlerinden
ve Irak'ta proje kapsamında yapılan içme suyu boru
döşemesi, montaj ve kaynak ile çelik boru bağlantı
işlerinden elde edilecek kazançların
Sayı:
84974990-130[01-2012/68]-499
Tarih:
23/05/2013
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)
Sayı : 84974990-130[01-2012/68]-499 23/05/2013
Konu : Azerbaycan'da alınan iş bünyesinde yapılan çelik
boru döşemesi, baş kaynağı, izolasyon ve montaj
işlerinden ve Irak'ta proje kapsamında yapılan içme
suyu boru döşemesi, montaj ve kaynak ile çelik boru
bağlantı işlerinden elde edilecek kazançların
kurumlar vergisi ve katma değer vergisi yönünden
istisna olup olmadığı
İlgide kayıtlı dilekçenizde; şirket merkezi ... olan .... A.Ş.'nin Azerbeycan'da almış olduğu
"..." işi bünyesinde adı geçen şirket ile çelik boru döşemesi, baş kaynağı, izolasyon ve montaj
işlerinin yapımı için; ... firmasıyla da Irak ... Projesi kapsamında içme suyu boru döşemesi, montaj
ve kaynak ile çelik boru bağlantı işleri için taşeron sözleşmesi düzenlediğiniz belirtilerek söz
konusu işlerden şirketinizce elde edilecek kazancın kurumlar vergisi ve katma değer vergisi
yönünden istisna olup olmadığına ilişkin Başkanlığımız görüşü sorulmaktadır.
A-Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden Değerlendirme:
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinde; "Kanunun 1 inci maddesinde
sayılı kurumlardan kanuni veya iş merkezi Türkiye'de bulunanlar, gerek Türkiye içinde gerekse
Türkiye dışında elde ettikleri kazançların tamamı üzerinden vergilendirilirler." hükmü yer
almaktadır.
Aynı Kanunun "İstisnalar" başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde, yurt
dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak Türkiye'de genel
sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançların kurumlar vergisinden istisna olduğu hüküm altına
alınmıştır.
Konuyla ilgili olarak, 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "5.9. Yurt dışında
yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanan kazançlarda istisna" başlıklı
bölümünde;
"Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi ile yurt dışında
yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak Türkiye'de genel sonuç
hesaplarına aktarılan kazançlar, herhangi bir koşula bağlanmaksızın kurumlar vergisinden istisna
edilmiştir.
Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde, kurumların
yurt dışında bulunan işyerleri veya daimi temsilcileri aracılığıyla elde ettikleri kazançlar, maddedebelirtilen tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmiş olmak ve en az %15 oranında gelir ve kurumlar
vergisi benzeri vergi yükü taşımak koşuluyla vergiden istisna edilmiştir.
Benzer şekilde, anılan fıkranın (h) bendi ile de yurt dışında bulunan işyerleri veya daimi
temsilcileri aracılığıyla yapılan ve yurt dışında vergilendirilen inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik
hizmetlerden sağlanan kazançların (vergi yükü oranına bakılmaksızın), ayrıca yurt içinde de
vergilendirilmesinin önüne geçilmesi amacıyla bu kazançlar kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.
...
Bu istisnanın uygulanması açısından, yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile
teknik hizmetlerden sağlanan kazançların Türkiye'ye getirilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. Söz
konusu kazançların Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilmesi istisnadan yararlanılması
için yeterlidir.
..."
açıklamaları yer almaktadır.
Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 4 üncü maddesinde bina, karayolu,
demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt
yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama
tesisi, toprak ıslahı, taşkın koruma ve dekapaj gibi her türlü inşaat işleri ve bu işlerle ilgili tesisat,
imalat, ihzarat, nakliye, tamamlama, büyük onarım, restorasyon, çevre düzenlemesi, sondaj, yıkma,
güçlendirme ve montaj işleri ile benzeri yapım işleri "Yapım" olarak tanımlanmıştır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre;
- Türkiye'de tam mükellef olan ... A.Ş. şirketi ile imzalamış olduğunuz taşeron sözleşmesi
kapsamında ... işi bünyesinde şirketiniz tarafından Azerbeycan'da yapılacak "çelik boru döşemesi,
baş kaynağı yapılması, izolasyon ve montaj işleri",
- Irak ... Projesi kapsamında ... şirketi ile yapılan taşeron sözleşmesi ile şirketinizce
gerçekleştirilecek "içme suyu boru döşemesi, montaj, kaynak işleri ve çelik boru bağlantı işleri",
inşaat ve montaj işi kapsamında olup, söz konusu faaliyetlerin, yurt dışında bulunan işyeri
veya daimi temsilcileriniz aracılığıyla yapılması halinde bu işler dolayısıyla elde edilerek Türkiye'de
genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançların 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci
maddesinin birinci fıkrasının (h) bendine göre kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün
bulunmaktadır. Ancak söz konusu işlerin yurt dışında bir işyeri veya daimi temsilci olmadan
yapılması halinde elde edilen kazanç için anılan istisnadan yararlanılması söz konusu olmayacaktır.
B-Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden Değerlendirme:
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun;
-1/1 maddesinde; ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde
Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu,
-4/1 maddesinde; hizmetin teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan
işlemler olduğu, bu işlemlerin bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak,
temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt
etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği,
-6/b maddesinde; işlemlerin Türkiye'de yapılmasının, hizmetin Türkiye'de yapılmasını ve
hizmetten Türkiye'de faydalanılmasını ifade ettiği,
hükme bağlanmıştır. Konuya ilişkin olarak 08/08/2011 tarih ve KDVK-60/2011-1 sayılı KDV Sirkülerinde aşağıdaki
açıklamalara yer verilmiştir.
"1.1.1. Yurtdışındaki İşlemler
KDV Kanununun 1 ve 6 ncı maddelerine göre, yurtdışında gerçekleşen mal teslimleri ile yurt
dışında ifa edilip yine yurtdışında yararlanılan hizmetler KDV'nin konusuna girmemektedir.
Türkiye'de yapılmayan işlemin bedeli üzerinden KDV hesaplanması veya böyle bir işlemin
Kanundaki herhangi bir istisna hükmü ile ilişkilendirilmesi söz konusu değildir.
Buna göre, Türkiye'deki bir mükellefin;
- Yurt dışında düzenlenen bir fuara Türkiye'den katılan firmalara yurt dışında verdiği stant
kurulumu, montajı, lojistik vb. hizmetler,
- Yurt dışında yaptığı inşaat, onarım, montaj işleri,
- Yurt dışındaki bir firmanın doğrudan yurt dışındaki başka bir firmaya (mallar Türkiye'ye
gelmeksizin) yapacağı teslimlere ilişkin olarak verdiği aracılık hizmeti,
- Türkiye'deki başka bir firmanın personelini yurt dışına götürmek suretiyle aynı sektörde
faaliyette bulunan yabancı firmalarla tanıştırma, bilgilendirme, eğitim şeklinde yurt dışında verdiği
danışmanlık hizmeti,
- Yurt dışındaki bir firmanın mallarının, yine yurt dışındaki bir başka firmaya
pazarlanmasına yönelik olarak yurt dışında verdiği satış komisyonculuğu hizmeti
Türkiye'de ifa edilmediğinden veya bu hizmetlerden Türkiye'de faydalanılmadığından
KDV'nin konusuna girmemektedir.
...
8.1.1.1. Vergiye Tabi Olmayan İşlemlere İlişkin Yüklenilen KDV
KDV Kanununun 1/1 inci maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest
meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu; 6 ncı maddesinde
de işlemlerin Türkiye'de yapılmasının, malların teslim anında Türkiye'de bulunmasını, hizmetin
Türkiye'de yapılmasını veya hizmetten Türkiye'de faydalanılmasını ifade ettiği hüküm altına
alınmıştır. Bu kapsama girmeyen, yani vergiye tabi olmayan teslim ve hizmetler nedeniyle
yüklenilen vergiler indirim konusu yapılamamaktadır.
Örneğin;
- Yurt dışındaki malların Türkiye'ye getirilmeksizin yine yurt dışına satışı yoluyla yapılan
transit (doğrudan) ihracat işlemi,
- Türkiye'de KDV mükellefi olan bir firmanın yabancı bir ülkede yer alan fabrikasında
üretilen malların yurt dışında satışı,
- Yurt dışındaki hava yolu firmalarına yurt dışında yolcu taşımak üzere yapılan uçuş
hizmetleri,
- Yurt dışına çıkartılan kamyon, iş makinesi, tarım makinesi vb. araçların yine yurt dışındaki
kişi ve kurumlara kiralanması,
- Türkiye'de mükellef olan avukatın yurt dışında görülen bir davada müvekkilini temsil
etmesi,
- Türk inşaat firmasının yurt dışında otoyol inşaatı yapması, - Türkiye'de mukim bir inşaat firmasının yurt dışında yaptığı inşaatlara ilişkin bakım,
onarım, montaj gibi hizmetlerin Türkiye'de mukim başka bir firma tarafından yurt dışında yapılması
gibi işlemler KDV'ye tabi olmadığından, bu işlemler nedeniyle Türkiye'de KDV ödenmiş olması
halinde, verginin konusuna girmeyen bu işlemlere ait yüklenilen KDV indirim konusu
yapılamayacaktır.
Öte yandan, bu işlemler KDV'nin konusuna girmediğinden, ihracat veya transit taşımacılık
istisnası gibi herhangi bir istisna kapsamında değerlendirilmek suretiyle KDV iadesi talep edilmesi
de mümkün değildir..."
Buna göre; şirketiniz tarafından Azerbaycan'da yapılacak ... işini üstlenmiş olan ... A.Ş.
firmasına yurt dışında alt taşeron olarak verilen işler ile Irak ... Projesi kapsamında ... şirketine
verilen işler yurt dışında ifa edildiğinden ve hizmetten yurt dışında yararlanıldığından söz konusu
işler katma değer vergisinin konusuna girmemekte dolayısıyla katma değer vergisine tabi
bulunmamaktadır.
Ayrıca bu işlemler KDV'nin konusuna girmediğinden, söz konusu işlemler dolayısıyla
yüklenilen katma değer vergisinin Katma Değer Vergisi Kanununun 30/a maddesi uyarınca indirim
konusu yapılması veya ihracat veya transit taşımacılık istisnası gibi herhangi bir istisna kapsamında
değerlendirilmek suretiyle yüklenilen katma değer vergisinin iadesinin talep edilmesi de mümkün
bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.