Banka tarafından Çıkartılan ve Firmaların Personeline Dağıttığı Hediye Kartları ile Yapılan Harcamalarının Giderleştirilmesi ve Belge Düzeni hk.
Özelge: Banka tarafından Çıkartılan ve Firmaların
Personeline Dağıttığı Hediye Kartları ile Yapılan
Harcamalarının Giderleştirilmesi ve Belge Düzeni hk.
Sayı:
64597866-mükerrer 257-166
Tarih:
01/11/2013
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
Sayı : 64597866-mükerrer 257-166 01/11/2013
Konu : Hediye Kartları Harcamalarının Giderleştirilmesi.
İlgi özelge talep formu ve ek dilekçelerinizde; bankanızın firmaların satış ve pazarlama
politikaları doğrultusunda kendi müşterilerine promosyon ödemeleri kapsamında vereceği ikramiye
veya hediyeler için "hediye kartı" çıkaracağı, firmanın her bir karta yüklenecek harcama tutarını
belirleyeceği ve bu tutar kadar banka nezdinde blokeli hesap açılacağı, hediye kartlarının
firmalarca kendi müşterilerine dağıtılacağı, kart sahibi müşterilerin nakit çekme özelliği olmayan
hediye kartlarını banka POS'larının mevcut olduğu işyerlerinde POS'tan geçirmek suretiyle
harcama yapabilecekleri, söz konusu harcamaların POS makinelerinden alınan bilgilere göre aylık
olarak banka hesap ekstresi dökümü ve/veya dekontlar/raporlar ile firmaya iletileceği ve buna
ilaveten kart numarası, harcama tarihi, harcamanın yapıldığı işyeri ve yapılan masraf tutarı gibi
bilgileri içeren bir raporun kartı dağıtan firmaya gönderileceği belirtilerek, hediye kartı dağıtmak
suretiyle satış-pazarlama amaçlı promosyon harcaması yapan firmalarca, dağıtımı yapılan kartlarla
yapılan katma değer vergisi dahil harcama tutarlarının, kartı çıkaran bankanın firmaya vermiş
olduğu dekont, hesap ekstresi ve harcama raporuna istinaden muhasebe kayıtlarına alınıp
alınmayacağı ve bankanızca başkaca bir belgenin düzenlenip düzenlenmeyeceği konusunda
Başkanlığımızın görüşü talep edilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde,"Kurumlar vergisinin, birinci
maddede yazılı mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden
hesaplanır. Safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki
hükümleri uygulanır." açıklamasına yer verilmektedir.
Gelir Vergisi Kanununun bilanço esasında ticari kazancın tespiti ile ilgili 38 inci
maddesinde; "Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi
sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet farktır. Bu dönem zarfında sahip ve sahiplerce;
1- İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir.
2-İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.
Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanunun değerlemeye ait
hükümleri ile bu Kanunun 40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulur." hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm gereğince, safi kurum kazancının tespitinde, Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci
maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesindeki giderler hasılattan indirim konusu
yapılmaktadır. Aynı Kanunun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasında, ticari kazancın elde edilmesi ve idame
ettirilmesi için yapılan genel giderlerin, safi ticari kazancın tespitinde indirilecek gider olarak kabul
edileceği belirtilmiştir. Firmaların hediye kartı çıkarmak suretiyle yapmış olduğu satış ve pazarlama
amaçlı harcamalar da genel giderler niteliğindedir.
Diğer taraftan, kartın kullanıldığı işyeri sahibi mükellef tarafından bu kullanıma karşılık
teşkil eden bedelin; kartı çıkaran firmalarca kart verilen müşterilerin mükellefiyetlerinin bulunması
halinde de bu tutarın müşteriler tarafından gelir olarak kaydedileceği tabiidir.
Yukarıda yapılan açıklamalara göre, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu açısından, söz
konusu hediye kartlarıyla yapılacak harcamalar karşılığında firmalar tarafından bir bedel tahsil
edilmediğinden, bu malların maliyet bedelleri kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate
alınabilecektir. Adına kart çıkardığınız firmaların müşterilerinin bu kartlarla yapmış oldukları
harcamaları gider veya maliyet olarak dikkate alamayacakları, katma değer vergilerini de indirim
konusu yapamayacakları tabiidir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227-242 maddeleri arasında belge düzenine ilişkin
hükümler düzenlenmiş olup, söz konusu Kanunun
- 227 nci maddesinin 1 inci fıkrasında; bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre
tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburi
olduğu,
- 228 inci maddesinde de, örf ve teamüle göre bir vesikaya istinat ettirilmesi mutat olmayan
müteferrik giderlerin; vesikanın teminine imkan olmayan giderlerin ve vergi kanunlarına göre
götürü olarak tespit edilen giderler için ispat edici kağıt aranmayacağı, söz konusu yazılı giderlerin
gerçek miktarları üzerinden kayıtlara geçirilmesi ve miktarlarının işin genişliğine ve mahiyetine
uygun bulunması şart olduğu,
- 242 nci maddesinde ise tüccarların, evvelki maddelerin dışında kalan ve bir hüküm ifade
eden veya icabında bir hakkın ispatına delil olarak kullanılabilen mukavelename, taahhütname,
kefaletname, mahkeme ilamları gibi hukuki vesikalarla ihbarname, karar örnekleri, vergi
makbuzları gibi vergi evrakını dosyada muhafaza etmeye mecbur oldukları
hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, firmalarca gider yazılacak harcama yapılmış olan hediye kartı bedel tutarlarının,
bankanız ile firmalar arasında yapılan sözleşmeler ile hediye kartı bedel tutarlarını gösteren aylık
hesap durumu özet tablosu, dekont, hesap ekstresi ve dilekçenizde bahsedilen ayrıntılı harcama
raporu ile tevsik edilmesi mümkün olup bu evrakın, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre
muhafazası ve istenildiğinde ibraz edilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, KDV Kanununun;
-1/1 inci maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti
çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu,
-2/1 inci maddesinde, teslimin, bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına
hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesi olduğu ve bir malın alıcı veya
onun adına hareket edenlerin gösterdiği yere veya kişilere tevdiinin teslim hükmünde olduğu,
-20/1 inci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın bu işlemlerin karşılığını teşkil
eden bedel olduğu,
-25/a maddesinde, fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen ticari teamüllere uygun
miktardaki iskontoların KDV matrahına dahil olmayacağı
hükme bağlanmıştır. Buna göre, KDV Kanununun 25/a maddesi uyarınca satılan ürüne ilişkin fatura ve benzeri
belgede ayrıca gösterilen ve ticari teamüllere uygun miktarda olan iskontolar KDV matrahına dahil
edilmemektedir. Bu şartlara uymayan iskontoların KDV matrahından indirilmesi ise mümkün
değildir.
Ödeme aracı olarak kullanılan "hediye kartları" nın banka tarafından firmalara ya da
firmalar tarafından müşterilerine verilmesi herhangi bir mal teslimi veya hizmet ifası karşılığını
oluşturmadığından KDV'ye tabi tutulmayacaktır.
Kendisinden alışveriş yapan müşterilere "hediye kartı" veren firmanın bu satışlara ilişkin
bedel üzerinden KDV hesaplaması gerekmektedir. Bu satışa ilişkin faturada yer alan mal ya da
hizmet bedelinden hediye kartı tutarının düşülmesi mümkün değildir. Müşterilerin KDV mükellefi
olması halinde bu belgelerde gösterilen KDV müşteriler tarafından indirim konusu yapılabilecektir.
Müşterilerin hediye kartlarını kullanmak suretiyle yapmış oldukları harcamalar genel
esaslar çerçevesinde KDV'ye tabidir. Hesaplanan bu KDV kartı veren firma tarafından indirim
konusu yapılamayacak, KDV mükellefi olması halinde müşteriler tarafından indirim konusu
yapılabilecektir.
Müşterilerin hediye kartları ile yapacağı harcamalara ait tutarın Banka tarafından kartı
veren firmalardan tahsili KDV'ye tabi değildir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.