Bankanın genel müdürlük ve şubeleri bünyesinde yapılan muamelelerine ilişkin muhasebe kayıtlarının genel müdürlük tarafından tasdik ettirilen yasal de
Özelge: Bankanın genel müdürlük ve şubeleri bünyesinde
yapılan muamelelerine ilişkin muhasebe kayıtlarının genel
müdürlük tarafından tasdik ettirilen yasal defterlere
topluca kaydedilip kaydedilemeyeceği hk.
Sayı:
64597866-105[171-2013]-137
Tarih:
20/08/2013
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)
Sayı : 64597866-105[171-2013]-137 20/08/2013
Konu : Bankanın genel müdürlük ve şubeleri bünyesinde yapılan
muamelelerine ilişkin muhasebe kayıtlarının genel
müdürlük tarafından tasdik ettirilen yasal defterlere
topluca kaydedilip kaydedilemeyeceği.
İlgide kayıtlı özelge talep formunda bankacılık faaliyetinden dolayı Başkanlığımız ... vergi
kimlik numaralı mükellefi olan şirketinizin, şubelerine ait damga vergisi ve envanter defterlerinin
merkezden tasdik ettirilerek, merkezden tutulup tutulmayacağı ile şubelere ilişkin Damga Vergisi
Beyannamelerinin, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Beyannameleri ve Muhtasar
Beyannameleri gibi topluca tek beyanname ile merkezden verilip verilmeyeceği hususlarında
tereddüt oluştuğundan Başkanlığımız görüşünün sorulduğu anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 171 inci maddesinde; mükelleflerin bu
kanuna göre tutmaları gereken defterleri vergi uygulaması bakımından bu maddede yazılı
maksatları taşıyacak şekilde tutacakları, 175 inci maddesinde ise, mükelleflerin anılan Kanunun 171
ve müteakip maddelerinde belirtilen usul ve esaslara uymaları şartıyla defterlerini ve
muhasebelerini işlerinin bünyesine uygun olarak diledikleri usul ve tarzda tanzim etmekte serbest
oldukları, hüküm altına alınmıştır.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin 5 inci fıkrasında kanuni
merkez; vergiye tabi kurumların kuruluş kanunlarında, tüzüklerinde, ana statülerinde veya
sözleşmelerinde gösterilen merkez,
Aynı maddenin 6 ncı fıkrasında ise iş merkezi; iş bakımından işlemlerin fiilen toplandığı ve
yönetildiği merkez, şeklinde tanımlanmıştır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 15 inci maddesinde, damga vergisinin makbuz
karşılığı, istihkaktan kesinti yapılması veya basılı damga konulması şekillerinden biriyle ödeneceği,
bu ödeme şekillerinin hangi işlemler için ne suretle uygulanacağını tespit etmeye Maliye
Bakanlığının yetkili olduğu; 18 inci maddesinde, bu Kanunda gösterilen haller dışında damga
vergisinin makbuz karşılığında ödeneceği, Maliye Bakanlığının makbuz karşılığı ödemeye ilişkin
usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu; 22 nci maddesinin (a) bendinde, Maliye Bakanlığınca
belirlenen mükellefler, kurum ve kuruluşlar tarafından bir ay içinde düzenlenen kâğıtların
vergisinin, ertesi ayın yirminci (371 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca
yirmiüçüncü) günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirileceği ve yirmialtıncı
günü akşamına kadar ödeneceği; (b) bendinde, (a) bendi dışındaki hallerde, kâğıdın düzenlendiği
tarihi izleyen onbeş gün içinde vergi dairesine bir beyanname ile bildirileceği ve aynı süre içinde
ödeneceği; maddenin son fıkrasında, Maliye Bakanlığının, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usulve esasları belirlemeye, lüzum göreceği işlemlere ilişkin kâğıtlara ait verginin yukarıdaki sürelere
bağlı kalmaksızın ve beyanname aranmaksızın kâğıdın düzenlenmesinden önce veya noterlerce
işleme tabi tutulması sırasında ödenmesi zorunluluğunu getirmeye, vergiyi işlem anında ilgili kamu
kurum ve kuruluşuna makbuz karşılığı ödettirmeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
43 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğinin 3.5.1 no.lu bölümünde ise "Buna
göre, 488 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sürekli damga
vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmesi durumunda, damga vergisinin gelir veya kurumlar vergisi
yönünden bağlı olduğu vergi dairesine beyan edilip ödenmesi uygulamasına devam edilecektir.
Diğer taraftan, bankalar, anonim şirketler gibi merkezleri dışında başka il veya ilçelerde faaliyet
gösteren şubelerin düzenledikleri kâğıtlara ait damga vergileri ise, şubeler tarafından, muhtasar
beyannamelerinin verildiği vergi dairelerine sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirerek
beyan edilip ödenecektir." denilmektedir.
Öte yandan, banka şubelerinin sürekli damga vergisi mükellefiyetine ilişkin açıklamaların
yapıldığı Gelir İdaresi Başkanlığının 05/03/2012 tarih ve 24785 sayılı genel yazısında;
- Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığının mükellefi olan bankaların şubeleri
tarafından Ocak 2012 ve izleyen vergilendirme dönemlerine ait muhtasar beyannamelerin, anılan
bankaların genel müdürlüklerince tek merkezden Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığına
verilmesi durumunda, merkez ve şubeler tarafından 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 19 uncu
maddesine istinaden istihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen damga vergilerinin aynı muhtasar
beyannameye dahil edilerek beyan edilmesi,
-43 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği uyarınca sürekli damga vergisi
mükellefiyeti bulunan sözkonusu banka şubelerinin muhtasar beyanname ile beyan edilecek
kâğıtlar dışındaki taraf oldukları kâğıtlara ilişkin damga vergisinin beyanı açısından sürekli damga
vergisi mükellefiyetlerinin devam ettirilmesi, Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığının
mükellefi bankaların yeni açılacak şubelerinin ise işyeri adreslerinin bulunduğu yer vergi dairesine
sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirmeleri,
gerektiği belirtilmiştir.
Bu itibarla, başka il ve ilçelerde, faaliyet gösteren şubelerinize ait muhtasar beyannamelerin
tek merkezden genel müdürlüğünüzün bağlı bulunduğu Büyük Mükellefler Vergi Dairesi
Başkanlığına verilmesi durumunda, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 19 uncu maddesine
istinaden istihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen damga vergilerinin de aynı muhtasar
beyannameye dahil edilerek beyan edilmesi, başka il ve ilçelerde faaliyet gösteren şubeleriniz
tarafından makbuz mukabili ödenmesi gereken damga vergisine tabi bir kâğıt düzenlenmesi
durumunda ise verginin şubenin sürekli damga vergisi mükellefiyetinin bulunduğu vergi dairesine
damga vergisi beyannamesi ile beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir.
Ayrıca, sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunan şubelerinizin damga vergisi defteri
tutmaları gerektiği tabiidir.
Diğer taraftan; bankanız genel merkezinin iş bakımından muamelelerin toplandığı ve idare
edildiği, diğer bir anlatımla şube hesaplarının da konsolide edildiği yer olması nedeniyle, envanter
defterinin merkezden tasdik edilerek kullanılması mümkün bulunmakta olup, bu durumda merkez
ve şube hesaplarının ayrı ayrı kodlanarak izlenmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.