Bankanın kullandırdığı nakit kredinin geri ödenmesinden sonra ipoteğin fekkine ilişkin olarak düzenlenen ve noterde tasdike konu edilen kağıtların dam

Bankanın kullandırdığı nakit kredinin geri ödenmesinden
sonra ipoteğin fekkine ilişkin olarak düzenlenen ve noterde
tasdike konu edilen kağıtların damga vergisi ve harca tabi
olup olmadığı
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.99.16.02-155[(1)S.T. I/A-5 -2015]-14330
Tarih: 
09/08/2016
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
 
 
Sayı : 64597866-155[(1)S.T. I/A-5 -2016]-14330                                                                                  
                                                             09/08/2016
Konu : Bankanın kullandırdığı nakit kredinin
geri ödenmesinden sonra ipoteğin fekkine
ilişkin olarak düzenlenen ve noterde
tasdike konu edilen kağıtların damga vergisi
ve harca tabi olup olmadığı
 
 
İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, şubeniz müşterisi olan şirket lehine
kullandırılan nakit kredinin teminatı olarak anılan şirketin grup firmalarından birinin mülkiyetinde
olan Almanya-Berlin'deki taşınmaz üzerine bankanız lehine ipotek tesis edildiği belirtilerek, söz
konusu kredi ilişkinizin sona ermesi nedeniyle ipoteğin fekkine (kaldırılmasına) ilişkin olarak
düzenlenen ve noterde tasdike konu edilen kağıtların damga vergisi ve harca tabi olup olmadığı
hususunda Başkanlığımız görüşü sorulmuştur.
 
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı
kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları
imza edenler olduğu; 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın
mahiyetine bakılıp buna göre tabloda yazılı değerinin bulunacağı ve kağıtların mahiyetlerinin
tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda
üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen
kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap
ettiği mahiyete göre vergi alınacağı; 10 uncu maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu
olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli para,maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olduğu, belli para teriminin, kağıtların ihtiva ettiği
veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği hükümlerine yer verilmiştir.
 
Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinin 1 inci fıkrasında, Noter
işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanların noter harçlarına tabi olduğu, 41 inci
maddesinde, noter harçlarının (2) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre
nispi, işlemin nev'i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınacağı, Kanunun 42 nci maddesinde
ise, değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya
ağırlığın esas olduğu, menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili
her nevi mukavele, senet ve kâğıtlarda değer gösterilmesinin mecburi olduğu, rehin bordroları ile
kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak
düzenlenen taahhütnameler hakkında bu hükmün uygulanmayacağı hükümlerine yer verilmiştir.
Anılan Kanunun 123 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında; "Anonim, eshamlı komandit ve limited
şirketlerin kuruluş, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev'i değişiklikleri nedeniyle
yapılacak işlemler ile Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri (Bu kooperatifler ile
Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketi tarafından bankalardan kullandırılacak
krediler için verilecek kefaletler dahil) bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası
kurumlarca kullandırılacak kredilere, bunların teminatlarına ve geri ödenmelerine ilişkin işlemler
(yargı kararları hariç) bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır." hükmü yer almaktadır.
 
Mezkur Kanun hükümlerinin incelenmesinden de anlaşılacağı üzere, bankalar, yurt dışı kredi
kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılan kredinin kredi kuruluşuna geri dönüşüne kadar
geçecek süreçte bu kanun hükümlerine göre doğacak damga vergisi ve harçların aranılmaması
öngörülmektedir.
 
Buna göre, şubeniz müşterisine kullandırılan nakit kredinin teminatı olarak bankanız lehine üzerine
ipotek tesis edilen taşınmaz ile ilgili olarak, söz konusu kredinin geri ödenmesinden sonra ipoteğin
fekkine (kaldırılmasına) ilişkin olarak düzenlenecek kağıdın 492 sayılı Harçlar Kanununun 123 üncü
maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından, bu
kağıtla ilgili noter işlemlerinin anılan Kanuna bağlı (2) sayılı tarife uyarınca harca tabi tutulması
gerekmektedir.
 
Diğer taraftan, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tabloda yazılı vergiye tabi kağıtlar
arasında yer almayan özelge talebiniz eki ipoteğin fekki (kaldırılması) ile ilgili olarak düzenlenecek
kağıttan damga vergisi aranılmayacaktır.
 
Bilgi edinilmesini rica ederim.