Basit usule tabi mükellefin aracını satması durumunda vergilendirme ve Defter Beyan sisteminde kayıtlara alınıp alınmayacağı

Basit usule tabi mükellefin aracını satması durumunda

vergilendirme ve Defter Beyan sisteminde kayıtlara alınıp

alınmayacağı

Sayı:

62030549-120[46-2020/32]-490032

Tarih:

06/05/2022

T.C.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı

Gelir Kanunları Gelir Ve Kurumlar Vergileri Grup Müdürlüğü

Sayı : 62030549-120[46-2020/32]-490032 06.05.2022

Konu : Basit usule tabi mükellefin aracını

satması durumunda vergilendirme ve

Defter Beyan sisteminde kayıtlara alınıp

alınmayacağı

İlgi : 09/01/2020 tarihli özelge talep formu.

İlgide kayıtlı özelge talep formu ve dilekçenizde; katma değer vergisi (KDV) istisnasından vazgeçen

basit usule tabi gelir vergisi mükellefinin araç alış ve satış faturalarının defter beyan sisteminde

kayıtlara alınıp alınmayacağı hususunda bilgi talep edildiği anlaşılmakta olup, konu hakkında

Başkanlığımız görüşleri aşağıda açıklanmıştır.

I-GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

7338 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 1 inci

maddesi ile 193 sayılı Kanuna eklenen mükerrer 20/A maddesine göre, kazançları basit usulde

tespit olunan mükelleflerin 46 ncı maddeye göre tespit edilen kazançları gelir vergisinden müstesna

tutulmuş olup, bu düzenleme 1/1/2021 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere

yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Gelir Vergisi Kanununun 7338 sayılı Kanunla yapılan değişiklik öncesi 46 ncı maddesinde, "47 ve 48

inci maddelerde yazılı şartları topluca haiz olanların ticari kazançları basit usulde tespit olunur.

Basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan

malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır. Bu fark yapılan faaliyetle ilgili olarak Vergi Usul

Kanunu hükümlerine göre alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ile hasılatlara ilişkin

belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanır. Bu suretle tespit ve beyan olunan kazanç vergi tarhına

esas alınır. Bu usulde vergilendirilenler, kazancın tespiti ve Vergi Usul Kanunu'nun defter tutma

hükümleri hariç, bildirme, vesikalar, muhafaza, ibraz, diğer ödevler ve ceza hükümleri ile bu Kanun

ve diğer kanunlarda yer alan ikinci sınıf tüccarlar hakkındaki hükümlere tabidirler."hükmüne yer

verilmiştir.

Konu ile ilgili açıklamaların yapıldığı, 215 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 32 nci

paragrafında, basit usulde vergilendirilen mükelleflerin, kullandıkları sabit kıymetleri gider

yazamayacakları ve amortismana tabi tutamayacakları, 230 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel

Tebliğinin 4 üncü bölümünde ise, basit usulde vergilendirilen mükelleflerin taşıt ve diğer sabit

kıymetlerini satmaları halinde fatura düzenleme yükümlülüklerinin bulunmadığı açıklanmıştır.

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, Gelir Vergisi Kanununun 48 inci maddesinde

yer alan alış satış ve/veya hasılat tutarlarının tespitinde ilgili yıllarda yapılan esas faaliyet konusu

ile ilgili alış satış ve/veya hasılat tutarlarının dikkate alınması, dolayısıyla esas faaliyet konusu ile

ilgili olmayan araç satışının satış hasılatı olarak dikkate alınmaması gerekmektedir.

II-VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN:

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesinde, "Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu

kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki

mecburidir."

229 uncu maddesinde, "Fatura satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı

meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari

vesikadır."

231 inci maddesinin 5 inci fıkrasında, "Fatura malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren

azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş

sayılır."

232 nci maddesinde, "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter

tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler:

1. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara;

2. Serbest meslek erbabına;

3. Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara;

4. Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere;

5. Vergiden muaf esnafa.

Sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak

mecburiyetindedirler."

hükümleri yer almaktadır.

Bu durumda basit usulde ticari kazanç sahibi mükelleflerin, esas faaliyet konusu ile ilgili olmayan

araç satışının, satış hasılatı olarak dikkate alınmayacağı ve satış işleminin noter satış sözleşmesi ile

tevsiki mümkün olduğundan fatura düzenleme yükümlülüğü bulunmadığı hususları birlikte

değerlendirildiğinde söz konusu satış işleminin Defter-Beyan Sisteminde kayıt altına alınması

mümkün bulunmamaktadır.

III-KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

3065 sayılı KDV Kanununun;

1/1 inci maddesinde, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de

yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu,

17/4-a maddesinde, Gelir Vergisi Kanununa göre basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından

yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'den istisna olduğu,

18 inci maddesinde, vergiden istisna edilmiş işlemleri yapanların, ilgili vergi dairesine yazılı

başvuruda bulunarak, belirtecekleri işlem türleri için vergiye tabi tutulmalarını talep edebilecekleri,

bu talebin dilekçede belirtilen ve dilekçe tarihinden sonra ifa edilen işlemlerin tamamını

kapsamasının şart olduğu, şu kadar ki, mükellefiyetin devam etmekte olan işlemlere şümulünün

bulunmadığı, istisnadan vazgeçmek isteyenlerin talepleri üzerine vergi dairesince, vergi

mükellefiyetlerinin talep tarihinden itibaren tesis olunacağı, bu şekilde mükellef olanlar üç yıl

geçmedikçe mükellefiyetten çıkamayacağı, mükelleflerin üç yıllık sürenin bitiminden önce

mükellefiyetten çıkma talebinde bulunmadıkları takdirde mükellefiyetin yeniden üç yıl süre ile

uzatılmış sayılacağı

hüküm altına alınmıştır.

Bu bağlamda Gelir Vergisi Kanununa göre basit usulde vergilendirilen mükelleflerin işlemleri KDV

Kanununun 17/4-a maddesine göre KDV'den istisna olmakla birlikte Kanunun 18/1 inci maddesi

kapsamında istisnadan vazgeçen basit usule tabi mükelleflerin yaptığı işlemlerde KDV

hesaplanması gerekmektedir.

Bilgilerinize sunulur.

(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise

bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz

dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi

için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.