Bedeli teslim tarihinde kilo bazında belirlenecek taahhütnamede belli tutarda cezai şart bulunması durumunda noterlikçe damga vergisi ve noter harcını
Özelge: Bedeli teslim tarihinde kilo bazında belirlenecek
taahhütnamede belli tutarda cezai şart bulunması
durumunda noterlikçe damga vergisi ve noter harcının
hangi bedel üzerinden alınacağı hk.
Sayı:
90792880-140.02.02[2013/51]-570
Tarih:
01/06/2015
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)
Sayı : 90792880-140.02.02[2013/51]-570 01/06/2015
Konu : Taahhütnamede damga vergisi ve harç.
İlgide kayıtlı özelge talep formu ve ekinin incelenmesinden, besiciler tarafından ... verilen
"Taahhütname ve Kefalet Senedi" başlıklı kağıtta, besicilerin ... verecekleri sığırların sayısının belli
olduğu ancak bedelinin belirlenmediği, bedelin teslim tarihinde kilo bazında belirleneceği ve
taahhütnamede 90.000 TL cezai şart bulunduğu belirtilerek noterliğinizce damga vergisi ve noter
harcının hangi bedel üzerinden alınacağına ilişkin Başkanlığımızdan görüş talep edildiği
anlaşılmaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda
yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 6 ncı maddesinde, bir kağıtta toplanan akit ve
işlemlerin birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisinin en yüksek vergi
alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınacağı; 10 uncu maddesinde, damga vergisinin
nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu
kağıtlarda yazılı belli para, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olduğu, belli para
teriminin, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği
hüküm altına alınmıştır.
Mezkur Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I-Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1
fıkrasında, belli parayı ihtiva eden mukavelename, taahhütname ve temliknamelerin; A/3 fıkrasında
kefalet, teminat ve rehin senetlerinin nispi damga vergisine tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır.
492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinde, Noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2)
sayılı tarifede yazılı olanları noter harçlarına tabi olduğu, pey akçesi, zamanı rücu, ücret tevkifi,
cezai şart gibi bir akdin müeyyidesi kabilinden olan taahhütlerden, başlı başına bir akde konu
olmadıkça harç alınmayacağı belirtilmiş; 41 inci maddesinde, "Noter harçları (2) sayılı tarifede
yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu
esas üzerinden alınır." hükmüne yer verilmiştir.
Kanunun "Değer Esası" başlıklı 42 nci maddesinde, "Değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca
tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlık esastır.
Menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi
mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesi mecburidir. Rehin bordroları ile kamu idarelerine
verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak düzenlenen
taahhütnameler hakkında bu hüküm uygulanmaz." denilmiş; 46 ncı maddesinde ise birbirleriyle
ilgili işlemler bir arada bulunursa en yüksek harç alınmasını gerektiren iş üzerinden bir harç
alınacağı hükmü yer almıştır. Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin I-1 inci maddesinde, muayyen bir meblağı ihtiva eden her
nevi senet, mukavelename ve kağıtlardan beher imza için nispi oranda harç alınacağı hüküm altına
alınmıştır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan hüküm
gereğince bir sözleşmede, sözleşme bedeli ile cezai şart taahhüdünün birlikte yer alması
durumunda, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden damga vergisi
hesaplanması gerekir.
Ancak, Harçlar Kanunu hükümlerine göre, menkul ve gayrimenkul malların alım, satım,
taahhüt ve rehin işlemlerini kapsayan her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesi
zorunlu olup, başlı başına bir akde konu olmadığı sürece cezai şart gibi akdin müeyyidesi olan
taahhütlere ilişkin işlemlerde noter harcı aranılmayacaktır.
Özelge talep formu ekinde yer alan "Taahhütname ve Kefalet Senedi" başlıklı kağıdın
incelenmesinden, kağıdın taahhüde ilişkin bölümünde, sayısı belli olan büyükbaş sığır besi
hayvanının satılıp teslim edileceğine ve teslimin gerçekleşmemesi halinde tutarı belli olan cezai
şartın ödeneceğine ilişkin taahhütte bulunulduğu; ayrıca kağıtta, söz konusu teslimin
gerçekleşmemesi ve buna ilişkin cezai şartın ödenmemesi halinde taahhüt edilen cezai şartın,
kağıda müşterek borçlu müteselsil kefil olarak imza eden tarafından ödeneceğine ilişkin ayrı bir
taahhüdün yer aldığı anlaşılmıştır.
Buna göre, "Taahhütname ve Kefalet Senedi" başlıklı kağıtta menkul bir malın aynına
yönelik taahhütte bulunulduğu dikkate alındığında,
- 300 adet büyükbaş sığır besi hayvanının satışına ve teslim edilmesine ilişkin taahhüt içeren
kağıtta Harçlar Kanununun 42 nci maddesi hükmü gereğince kağıdın düzenleyici hükümleri
doğrultusunda bir değer gösterilmesi ve bu değer ile müşterek borçlu müteselsil kefil tarafından
taahhütte bulunulan değerin (90.000 TL), Harçlar Kanununun 46 ncı maddesine göre
karşılaştırılarak en yüksek harç alınmasını gerektiren iş üzerinden 492 sayılı Kanuna bağlı (2) sayılı
tarifenin I-1 inci maddesine göre nispi harç aranılması,
- Harçlar Kanununun 42 nci maddesi hükmü gereğince kağıdın düzenleyici hükümleri
doğrultusunda gösterilecek değer ile müşterek borçlu müteselsil kefil tarafından taahhütte
bulunulan değer (90.000 TL) ve cezai şart taahhüt bedelinin (90.000 TL) karşılaştırılarak en yüksek
vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-1
fıkrasına göre nispi damga vergisi aranılması,
gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.