Belediyeden takas yoluyla edinilen taşınmazlarda iktisap tarihinin belirlenmesi.

Özelge: Belediyeden takas yoluyla edinilen taşınmazların
iktisap tarihinin belirlenmesi hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK mük.80-329
Tarih:
26/08/2010
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK mük.80-329 26/08/2010
Konu : Belediyeden takas yoluyla edinilen taşınmazlarda iktisap
tarihinin belirlenmesi.
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, 1957 yılında almış olduğunuz taşınmazı Belediyeye ait olan
taşınmazla takas etmeniz durumunda iktisap tarihinin hangi yıl olacağı ve söz konusu taşınmazı 5
yıl içinde satmanız halinde değer artış kazancı olarak vergilendirilip vergilendirilmeyeceği
hususunda bilgi verilmesi talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Değer Artışı Kazançları" başlıklı Mükerrer 80 inci maddesinin
birinci fıkrasının (6) numaralı bendinde; İktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edenler
hariç) 70 inci maddenin birinci fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek
usulde vergiye tabi çiftçilerin zirai istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap
tarihinden başlayarak dört yıl (5615 sayılı Kanunla değişik.01/01/2007'den geçerli olmak üzere beş
yıl) içinde elden çıkarılmasından doğan kazançların (Kooperatiflerin ortaklarına bu sıfatları
dolayısıyla tahsis ettikleri gayrimenkulleri tahsis tarihinde ortak tarafından satın alınmış sayılır.)
değer artış kazancı olarakvergiye tabi tutulacağı hüküm altına alınmıştır.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında, bu maddede geçen "elden çıkarma" deyiminin, yukarıda yazılı mal
ve hakların satılması, bir ivaz karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası,
kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade ettiği
belirtilmiş, üçüncü fıkrasında da "Bir takvim yılında elde edilen değer artış kazancının, menkul
kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlananlar hariç, 2010
gelirlerine uygulanmak üzere 7.600 TL) Türk Lirası gelir vergisinden müstesnadır..." hükmüne yer
verilmiştir.
Diğer taraftan, aynı Kanunun "Safi değer artışı" başlıklı mükerrer 81 inci maddesinde "Değer
artışında safi kazanç, elden çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para ile temsil
edilebilen her türlü menfaatlerin tutarından elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile
temsil edilebilen her türlü menfaatlerin tutarından elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri
ile elden çıkartma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve
harçların indirilmesi suretiyle bulunur. Hasılatın ayın ve menfaat olarak sağlanan kısmının tutarı
Vergi Usul Kanunun değerleme ile ilgili hükümlerine göre tayin ve tespit olunur.
Maliyet bedelinin mükelleflerce tespit edilememesi halinde maliyet bedeli yerine, Vergi Usul
Kanunu hükümlerine göre takdir komisyonlarınca tespit edilecek bedel kazancı bilanço veya işletme
hesabı esasına göre tespit edilen işletmelerde ise son bilançoda veya envanter kayıtlarında
gösterilen değer alınır.
...
Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden
çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsü'nce belirlen toptan eşya fiyat
endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edilir.(5281 sayılı Kanunu'nun 27 inci maddesiyle
eklenen cümle) (01/01/2006 tarihinden geçerli olmak üzere) Şu kadar ki, bu endekslemenin
yapılabilmesi için artış oranının %10 veya üzerinde olması şarttır" hükmü yer almaktadır.
Öte yandan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 704 ve 705 inci maddelerine göre taşınmaz
mülkiyetinin konusuna giren gayrimenkulün mülkiyetinin kazanılması, tapuya tescille
doğacağından "iktisap tarihi" olarak, tapu tescil tarihinin esas alınması gerekir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, 1957 yılında iktisap ettiğiniz gayrimenkulünüzün Belediyeden
takas yoluyla başka bir gayrimenkulle değiştirilmesi halinde, ilk iktisaptan itibaren 4 yıllık süre
dolmuş olacağından, takas dolayısıyla değer artışı kazancı doğmayacaktır.
Diğer taraftan, takas neticesinde iktisap edilecek gayrimenkulün, iktisap tarihinden itibaren 5 yıl
içinde satılması durumunda elde edilecek kazancın, 193 sayılı kanunun mükerrer 80 inci
maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen tutarı aşması halinde, değer artış kazancı olarak
vergilendirilmesi gerekecektir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Vergi Dairesi Başkanı a.
Grup Müdürü
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.