Belediyeler, vakıflar vb. kuruluşaların düzenlediği festivallerde sahne gösterisi yapan kişilerin vergilendirilmesi hk.

Özelge: Belediyeler, vakıflar vb. kuruluşaların düzenlediği
festivallerde sahne gösterisi yapan kişilerin
vergilendirilmesi hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.35.16.01-176200-419
Tarih: 
25/08/2011
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : .4.35.16.01-176200-419 25/08/2011
Konu : Serbest Meslek,Arızi Serbest Meslek,Ücret  
 
İlgide kayıtlı özelge talep formunda; ... Vergi Dairesi Müdürlüğü'nün ... vergi kimlik numarasında
kayıtlı mükellefi olduğunuz, Türkiye'nin değişik il ve ilçelerindeki belediyelere veya festival
düzenleyen vakıf ve kuruluşlara  sahne gösterisi  sanatları organizatörlüğü yaptığınız ve söz konusu
gösterilerde yer alan kişilere yapacağınız ücret ödemelerinin ne şekilde  vergilendireceği ile
düzenlenecek belgeler hakkında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
A- GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde,  "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine
bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil
edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat,
huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir
ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş
bulunması onun mahiyetini değiştirmez."  65 inci maddesinde,  "Her türlü serbest meslek
faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa
dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi
nam ve hesabına yapılmasıdır..."   66 ncı maddesinde "Serbest meslek faaliyetini mutat meslek
halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka
bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez..." hükümleri yer almıştır.
Aynı Kanunun 96 ncı maddesinde ise,"Vergi tevkifatı, ücretler dışında kalan ödemelerde gayrisafi
tutarlar üzerinden yapılır. Kesilmesi gereken verginin ödemeyi yapan tarafından üstlenilmesi
halinde bu vergi bilfiil ödenen miktar ile ödemeyi yapanın yüklendiği verginin toplamı üzerinden
hesaplanır."  hükmüne yer verilmiş olup, adı geçen Kanunun 82 nci maddesinde arızi olarak yapılan
serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla tahsil edilen hasılatın vergiye tabi arızi kazanç olduğu
belirtilmiştir.
Buna göre, serbest meslek kazancının "arızi" sayılması için serbest meslek faaliyetine konu işin
devamlılık arzedecek şekilde yapılmaması ve bu işin mutad meslek haline getirilmemesi
gerekmektedir.
Öte yandan, aynı Kanunun 94 üncü maddesinde; "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu
müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve
vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyanetmeye mecbur olan ticaret  ve serbest  meslek  erbabı,  zirai  kazançlarını  bilanço veya ziraî
işletme hesabı esasına göre tespit  eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans
olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir
vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.
1.Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61'inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden
(istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104'üncü maddelere göre,
2.Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden (Noterlere
serbest meslek faaliyetlerinden dolayı yapılan ödemeler hariç);
a)18'inci madde kapsamına giren serbest meslekişleri dolayısıyla yapılan ödemelerden %17,
 b) Diğerlerinden  %20 ..." oranında vergi tevkifatının yapılacağı hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yapılan açıklamalara göre, Türkiye'nin değişik il ve ilçelerindeki belediyelere veya festival
düzenleyen vakıf ve kuruluşlara  sahne gösterisi yapan kişilerin,  hizmet sözleşmesine istinaden
organizatörlüğünüze  bağlı  olarak  çalışmaları  halinde  elde  edecekleri  gelir  ücret  olarak
nitelendirileceğinden, söz konusu ödemeler üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 61, 94, 98 ve 103
üncü maddelerine göre gelir vergisi tevkifatı yapmanız gerekmektedir.
Öte yandan, hizmetin organizatörlüğünüze bağlı olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve
hesabına yapılması halinde ise serbest meslek faaliyeti olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
Faaliyetin devamlılık arz edecek ve mutad meslek haline getirmemesi halinde ise bu faaliyet arızi
serbest meslek faaliyeti olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmakta olup, her iki durumda da
yapılan ödemelerden Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesi hükmü gereğince gelir vergisi
tevkifatı yapılması gerekmektedir.  Ayrıca, serbest meslek kazancının arızi kazanç olarak
değerlendirilmesi halinde, adı geçen Kanunun 82 nci maddesine göre bir takvim yılında arızi kazanç
dolayısıyla elde edilen gelirlerin toplamının (278 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2011 yılı
gelirlerine uygulanmak üzere )19.000 TL. kısmı gelir vergisinden müstesnadır. Elde edilen kazancın
vergiden müstesna tutarı aşması halinde yıllık gelir vergisi beyannamesi verileceği tabidir.
B- VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN
Kayıtların tevsikine ilişkin düzenlemeler 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 ve müteakip
maddelerinde yapılmış olup, anılan Kanunun ''Serbest Meslek Makbuzu'' başlıklı 236 ncı
maddesinde; ''Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha
serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteride bu makbuzu
istemek ve almak mecburiyetindedir.'' hükmü yer almakta olup, sözkonusu Kanunun ''Ücret
Bodrosu'' başlıklı 238 inci maddesinde ise; ''İş verenler her ay ödedikleri ücretler için (ücret
bodrosu) tutmaya mecburdurlar. ...'' hükmüne yer verilmiştir.
Ayrıca,  konuya ilişkin olarak yayımlanan 221 seri no.lu  Gelir Vergisi Genel Tebliğinin "4. Diğer
Hususlar " başlıklı  bölümünde; "30. Serbest meslek faaliyetini arızi olarak yapanların defter tutma
ve belge düzenleme zorunlulukları bulunmamaktadır. Ancak, bu kimselerin yaptıkları hizmetler
karşılığında kendilerine yapılan ödemelerin Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin
Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden aynı Kanunun 234 üncü maddesi hükmü çerçevesinde
"Gider Pusulası" ile tevsik edilmesi uygun bulunmuştur. Diğer yandan, Vergi Usul Kanununun 242
nci maddesi uyarınca, arızi olarak yapılan serbest meslek faaliyeti ile ilgili giderleri ispat edecek
belgelerin muhafaza edilmesi gerekmektedir." açıklamasına yer verilmiştir.
Faaliyetinize ilişkin ödemeleriniz için yukarıda yer alan hükümler çerçevesinde  belge düzenlemeniz
gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
   (*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.