Belediyelere verilecek kısmi zamanlı avukatlık hizmeti sözleşmelerinde serbest meslek makbuzunun avukatlık asgari ücret tarifesi üzerinden mi yoksa Ma
Özelge: Belediyelere verilecek kısmi zamanlı avukatlık
hizmeti sözleşmelerinde serbest meslek makbuzunun
avukatlık asgari ücret tarifesi üzerinden mi yoksa Maliye
Bakanlığı Bütçe Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün
genelgesi gereğince Belediye Başkanlığınca y
Sayı:
B.07.1.GİB.4.20.15.01-30-MUK-2011-230-195
Tarih:
06/03/2012
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
DENİZLİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.20.15.01-30-MUK-2011-230-195 06/03/2012
Konu : BELEDİYELERE VERİLECEK KISMİ ZAMANLI ÜCRET
SÖZLEŞMELERİ
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda ......Vergi Dairesinin ....... vergi kimlik numaralı
mükellefi olduğunuz, ....... Belediye Başkanlığı ile ortaklığınız arasında kısmi zamanlı sözleşme
yapıldığı, sözleşme nedeniyle Resmi Gazete'de yayımlanan Avukatlık Asgari Ücret tarifesine göre
aylık 850.00 TL. üzerinden serbest meslek makbuzu düzenlendiği, ancak Belediye Başkanlığınca
5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesi ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4/B
maddesi hükümleri gereğince aylık sözleşme ücretinin brüt 850.00 TL., net 756.00 TL. olarak
ödenmesine karar verilmiş ise de, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün
12.01.2010 tarih ve 284 sayılı genelgesi gereğince ortaklığınıza net 714.94 TL. ödenebileceğinin
alınan belediye meclisi kararına istinaden bildirilmesi üzerine serbest meslek makbuzunun
avukatlık asgari ücret tarifesi üzerinden mi yoksa Maliye Bakanlığı Bütçe Mali Kontrol Genel
Müdürlüğünün genelgesi gereğince Belediye Başkanlığınca yapılacak ödeme üzerinden mi
düzenleneceğinin bildirilmesi istenilmiştir.
213 sayılı VUK.nun 236 ncı maddesinde, serbest meslek erbabının mesleki faaliyetlerine ilişkin her
türlü tahsilat için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye
vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetinde olduğu hükümleri yer
almaktadır.
Anılan Kanunun 237 nci maddesinde de serbest meslek makbuzunda yer alacak bilgiler
belirtilmiştir.
Vergi kanunlarında, serbest meslek faaliyetleri için ilgili meslek teşekküllerince tespit edilmiş bir
tarife varsa hizmetin bedeli bu tarifede gösterilen ücretten düşük olamaz hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesinde; "Avukat, mimar, mühendis
(inşaat mühendisi ve harita mühendisi olmak kaydıyla) ve veteriner kadrosu bulunmayan veya
işlerin azlığı nedeniyle bu unvanlarda kadrolu personel istihdamına ihtiyaç duyulmayan
belediyelerde, bu hizmetlerin yürütülmesi amacıyla, haftanın ya da ayın belirli gün veya saatlerinde
kısmi zamanlı olarak sözleşme ile personel çalıştırılabilir. Kısmi zamanlı olarak çalıştırılacak
personel sayısı yukarıda belirtilen her unvan için binden fazla olamaz ve bunlarla yapılacak
sözleşme süresi takvim yılını aşamaz. Bunlara ödenecek net ücret, aynı unvanlı kadroların birinci
derecesinin birinci kademesi için yapılması gereken bütün ödemeler toplamının net tutarının
yarısını geçmemek ve çalıştırılacak süre ile orantılı olmak üzere belediye meclisi kararı ile tespitedilir. Bu fıkra uyarınca sözleşmeli personel olarak çalıştırılanlar için iş sonu tazminatı ödenmez ve
işsizlik sigortası primi yatırılmaz. Bunlardan yaptıkları başka işler sebebiyle herhangi bir sosyal
güvenlik kurumuna tabi olanlar için sosyal sigorta ve genel sağlık primi yatırılmaz ve aynı kişi
birden fazla belediye veya bağlı kuruluşta çalıştırılamaz. " hükmü yer almaktadır.
Kanun maddesi hükmünün verdiği yetkiye istinaden Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel
Müdürlüğünün yukarıda tarih ve sayısı yer alan genelgesi ile yayımlanan belediyelerde
çalıştırılacak sözleşmeli personele uygulanmak üzere tespit edilen ücret tavanı üzerinden
......Belediye meclisi kararı ile kısmi zamanlı sözleşmeli avukatlık ücretinin aylık net 717.94 TL.
olarak ödenmesine avukatlık asgari ücreti üzerinden belirlenen kısmın iptaline karar verildiği
anlaşılmıştır.
Öte yandan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;
- 1 inci maddesine göre gelir, bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve
iratların safi tutarı olup, gelir unsurlarının sayıldığı,
- 2 nci maddesinde, kanunda aksine hüküm olmadıkça kazanç ve iratların gelirin tespitinde
gerçek ve safi miktarları ile nazara alınacağı,
- 61 inci maddesinde, ücretin, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara
hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olduğu;
ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat,
huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olmasının veya bir
ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş
bulunmasının onun mahiyetini değiştirmeyeceği,
- 65 inci maddesinde, her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançların serbest
meslek kazancı olduğu, serbest meslek faaliyetinin sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya
mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın
şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılması olduğu,
- 66 ncı maddesinde, serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenlerin serbest
meslek erbabı olduğu, serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile
devamlı olarak uğraşılmasının bu vasfı değiştirmeyeceği,
- 67 nci maddesinde, serbest meslek kazancının bir hesap dönemi içinde serbest meslek
faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil
edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderlerin indirildikten sonra kalan fark
olduğu, müşteri veya müvekkilinden, serbest meslek faaliyeti ile ilgili olmak üzere para ve ayın
şeklinde alınan gider karşılıklarının kazanca ilave edileceği
hükümlerine yer verilmiştir.
Yukarıda yer alan hükümlere göre;
- ...Belediye Başkanlığı ile ......... arasında sözleşme imzalanması ve gereğinin ortaklıkça
yerine getirilmesi halinde, yürütülen faaliyet serbest meslek faaliyeti sayılacağından elde edilen
gelirin Gelir Vergisi Kanununun 65, 66, 67, 68 ve 94/2 maddeleri uyarınca serbest meslek kazancı
olarak gelir vergisine tabi tutulması gerekir.
- Kısmi zamanlı çalışma sözleşmesinin anılan başkanlıkla bir ortak arasında yapılması ve
faaliyetin ücretin unsurlarını taşıyacak şekilde yürütülmesi halinde elde edilen gelir ücret
sayılacağından Gelir Vergisi Kanununun 61, 63, 94/1 ve 103 üncü maddeleri uyarınca
vergilendirilmesi gerekmektedir.
- Serbest meslek kazancında tahsilat esası geçerli olduğundan elde edilen tutarlar için
serbest meslek makbuzu düzenlenmesi gerekir. Bilgilerinize rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.