Belediyenin otopark işletmesi durumunda belge düzeni

Özelge: Belediye tarafından yapılan katlı otoparkın iktisadi
bir işletme oluşturup oluşturmayacağı, ödeme kaydedici
cihaz kullanıp kullanmayacağınız ile belge düzeni hk.
Sayı:
11395140-105[233-2012/VUK-1- . . .]--1699
Tarih:
25/10/2013
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı : 11395140-105[233-2012/VUK-1- . . .]--1699 25/10/2013
Konu : Belediyenin otopark işletmesi durumunda belge düzeni
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; Belediyeniz tarafından yapımları gerçekleştirilen
katlı otoparkların ücretli olarak vatandaşların hizmetine açılması ve işletiminin tarafınızca
yapılmasının düşünüldüğü belirtilerek, katlı otoparkın iktisadi bir işletme oluşturup
oluşturmayacağı, ödeme kaydedici cihaz kullanıp kullanmayacağınız ile belge düzeninin nasıl
olacağı hususlarında tereddüt hasıl olduğundan Başkanlığımız görüşleri talep edilmiştir.
I-KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde,
iktisadi kamu kuruluşları vergi mükellefiyeti kapsamına alınmış olup aynı Kanunun 2 nci
maddesinin üçüncü fıkrasında da devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine
ve kuruluşlarına ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve birinci ve ikinci fıkralar dışında
kalan ticari, sınaî ve zirai işletmelerin iktisadi kamu kuruluşu olduğu; altıncı fıkrasında ise iktisadi
kamu kuruluşları ile dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemeleri,
faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, bağımsız
muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya işyerlerinin bulunmamasının
mükellefiyetlerini etkilemeyeceği, mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar
olması, kar edilmemesi veya karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini
değiştirmeyeceği hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanunun 4 üncü maddesinde de kurumlar vergisinden muaf olan kurumlara ilişkin
hükümlere yer verilmiş, 6 ıncı maddesiyle de safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi
Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanması gerektiğine hükmedilmiştir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun uygulanmasına ilişkin açıklamalar içeren 1 Seri
No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin (2.3.1.) bölümünde iktisadi kamu kuruluşunun ticari, sınai
veya zirai bir işletme oluşturup oluşturmadığı hususunda, Tebliğin (2.4.) bölümünde yapılan
açıklamaların dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir.
Söz konusu Tebliğin (2.4.) bölümünde ise iktisadi işletmenin belirlenmesinde işletmenin
belirgin özelliklerinin bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir mahiyet arz etmesi
olduğu, diğer bir anlatımla iktisadi işletmenin unsurlarının ticari faaliyetin de temel özelliklerinden
olan, bir organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal alım-satımı,
imalatı ya da hizmet ifaları gibi faaliyetler olduğu, Kanunun bu gibi halleri tek tek saymak yerine,
dernek veya vakıf tarafından piyasa ekonomisi içerisinde icra edilen tüm iktisadi faaliyetleri
kapsamına aldığı, satılan mal veya hizmete ait bedelin sadece maliyeti karşılayacak kadar
olmasının, kar edilmemesinin, karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi işletme
olma vasfını değiştirmeyeceği açıklanmıştır.
Belediyeler, tüzel kişilikleri itibariyle kurumlar vergisi mükellefi olmamakla birlikte,
devamlılık arz eden ticari, sınaî ve zirai faaliyetleri nedeniyle belediyelerin tüzel kişiliklerine bağlı
oluşan iktisadi işletmelerin kurumlar vergisine tabi tutulması gerekecektir.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, belediye başkanlığınız tarafından
işletilmesi düşünülen katlı otoparkların bedel karşılığında vatandaşların kullanımına açılması
halinde oluşacak iktisadi işletme için kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmesi gerekmektedir.
II-VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN
385 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin, "Elektronik Sistemler Kullanılarak
Yapılan Otopark İşletmeciliğinde Belge Düzeni" başlıklı 3 üncü bölümünde otopark işletmeciliği
faaliyetinde bulunan mükelleflerin ödeme kaydedici cihaz kullanmak mecburiyetinde oldukları
belirtilerek, otopark işletmeciliği faaliyetinde bulunan mükellefler tarafından ödeme kaydedici cihaz
yerine kullanılacak elektronik cihazların aşağıda belirtilen şekilde kullanılması kaydıyla, otopark
işletmeciliği hizmetinin tebliğin bu bölümünde yer alan açıklamalar çerçevesinde
belgelendirilmesinin mümkün olduğu açıklanmıştır.
Buna göre,
- Otopark bedelinin ödenmesi sırasında sistem yazıcıları tarafından tek nüsha olarak
perakende satış fişi düzenlenecektir.
- Mali hafızasında oluşan tüm mali bilgiler, enerji kesintisi de dahil olmak üzere hiçbir
şekilde hafızasından silinemeyecek şekilde muhafaza edilecektir.
- Günlük, aylık ve yıllık bazda alınan hasılat raporlarının üretilmesi aşamasında dışarıdan
hiçbir müdahale yapılmasına imkan verilmeyecektir.
Otopark işletmecileri tarafından ödeme kaydedici cihaz yerine yukarıda özellikleri haiz
elektronik cihazların kullanılması durumunda; günlük hasılatın belge düzenlenmeksizin hasılat
raporuna göre kaydedilmesi, her cihazın seri numaralarına göre günlük ve kümülatif hasılatı
içerecek şekilde verilen Z raporlarına istinaden gelir kaydı yapılması ve bu şekilde cihaz kullanılan
otoparklarda ayrıca ödeme kaydedici cihaz kullanılmaması gerekmektedir.
Bu itibarla, belediye başkanlığınız tarafından işletilmesi düşünülen katlı otoparkların bedel
karşılığında vatandaşların kullanımına açılması halinde oluşacak iktisadi işletme için ödeme
kaydedici cihaz veya yerine yukarıda özellikleri haiz elektronik cihazların kullanılması mecburidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.