Belge Düzeni
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
AYDIN VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri ve Usul Müdürlüğü
Sayı :87247876-8.VUK.229.Md.2011.1-3 16/05/2013
Konu :Belge Düzeni.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden; Spor Kulübü Derneğinizin Kurumlar Vergisi
mükelle yetinin bulunmadığını, bir takım istisnai faaliyetlerden elde edilen gelirlerin tahsilinde kullanılmak üzere
"Kurumlar Vergisinden Muaftır" ibareli belge bastırmak istediğinizi belirterek, belge basımına ilişkin izin verilmesini talep
ettiğiniz anlaşılmaktadır.
Konu hakkında Derneğiniz ile yapılan yazışmadan istisnai faaliyet ve gelirlerden maksadın, sponsorluk geliri ve
sportif organizasyonlara yapılan katkı bedeli geliri olduğu anlaşılmıştır.
I-KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi ile dernek veya vakı ara ait
iktisadi işletmeler vergi mükelle yeti kapsamına alınmış olup aynı Kanunun 2 nci maddesinin beşinci fıkrasında da
dernek veya vakı ara ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan sermaye şirketi ve kooperatif statüsünde
bulunmayan ticari, sınai ve zirai işletmelerin iktisadi işletme olduğu; altıncı fıkrasında ise dernek veya vakı ara ait iktisadi
işletmelerin kazanç amacı gütmemeleri, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin
olmaması, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya işyerlerinin bulunmamasının
mükelle yetlerini etkilemeyeceği; mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olması, kar edilmemesi
veya karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini değiştirmeyeceği hüküm altına alınmıştır.
03/04/2007 tarih ve 26482 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1 seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin (2.4)
bölümünde,
"...
Kazanç sağlama amacı olmasa dahi işletmenin konusunun ve faaliyetinin, her türlü mal ve hizmet satışı ya da
bunlara benzer şekillerde olması ve devamlı surette yapılması durumlarında da dernek veya vakı ara ait iktisadi işletme
oluştuğu kabul edilecektir.
İktisadi işletmenin tanımı içinde yer alan ve devamlı olarak yapılan ticari, sınai veya zirai faaliyetten söz edebilmek
için bu işletmenin tedavül ekonomisine katılması, başka bir ifadeyle işletmede üretilen veya alınan malların veya verilen
hizmetin bir bedel karşılığı satılmış olması gerekir. Aksi halde diğer unsurlar var olsa dahi bir iktisadi işletmenin
varlığından söz edilemez.
Buna göre, dernek veya vakı arın eğitim ve sağlık gibi bir takım hizmetleri bir bedel karşılığı olmaksızın yerine
getirmeleri halinde, bu faaliyetler dernek veya vakfa bağlı iktisadi işletme olarak nitelendirilmeyecektir. Ancak, sözü
edilen hizmetlerin yerine getirilmesi için yapılan masra arın hizmet verilenlerden tahsil edilmesi veya bu kişilerden veya
ailelerinden bağış adı altında bir bedel alınması durumunda, bu faaliyetler, dernek veya vakfa ait iktisadi işletme olarak
kabul edilecek ve kurumlar vergisine tabi olacaktır."
denilmektedir.
Aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinde ise Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ile özerk spor
federasyonlarına tescil edilmiş spor kulüplerinin idman ve spor faaliyetlerinde bulunan iktisadî işletmeleri ile sadece
idman ve spor faaliyetlerinde bulunan anonim şirketlerin kurumlar vergisinden muaf olduğu ifade edilmiştir.
1 seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin (4.12) bölümünde,
"Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ile özerk spor federasyonlarına tescil edilmiş spor kulüplerinin idman ve spor
faaliyetlerinde bulunan iktisadi işletmeleri ile sadece idman ve spor faaliyetlerinde bulunan anonim şirketler, Kurumlar
Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi kapsamında kurumlar vergisinden muaftırlar.
Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ile özerk spor federasyonlarına tescil edilmiş spor kulüplerinin idman ve spor
faaliyetlerinde bulunan iktisadi işletmelerinin mua yet hükmünden yararlanabilmesi için iktisadi işletmenin;
• Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ve/veya özerk spor federasyonlarına tescil edilmiş olan spor kulüplerine ait
olması,
• Faaliyetlerinin sadece idman ve spor faaliyetlerinden ibaret olması
gerekmektedir.
İdman ve spor faaliyetlerinde bulunan anonim şirketler ise sadece idman ve spor faaliyetinde bulunmaları
kaydıyla kurumlar vergisinden muaf olacaktır.
Öte yandan, transfer ve bonservis gelirleri, saha reklâm gelirleri, maç bileti satışları, sporcuların formalarına
aldıkları reklâmlar, maç yayın hakkının satılması faaliyetleri de idman ve spor faaliyeti kapsamında değerlendirilecektir."
Ancak, kulübün söz konusu idman ve spor faaliyetlerinin yanı sıra forma, ayakkabı ve diğer malzeme satışı,
otopark, benzin istasyonu, restoran, otel, büfe ve plaj işletmeciliği yapması durumunda, idman ve spor faaliyetleri
dışındaki faaliyetler ayrı bir iktisadi işletme olarak kurumlar vergisine tabi tutulacaktır.
Buna göre, Derneğinizin yukarıda yer alan mua yet hükmü kapsamında Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ve/veya
özerk spor federasyonlarına tescil edilmiş spor kulübü olması halinde, iktisadi işletmesinin sponsorluk ve katkı bedeli
gelirleri nedeniyle kurumlar vergisinden muaf olacağı tabiidir. Ancak, Derneğinizin yukarıda yer alan mua yet hükümleri
kapsamında tescil edilmiş bir spor kulübü olmaması veya tescil edilmiş olsa dahi yapmış olduğu faaliyetlerin idman ve
spor faaliyetleri dışında ticari nitelik arz eden faaliyetler olması halinde iktisadi işletme nezdinde kurumlar vergisi
mükelle yetinin tesis edilmesi gerekecektir.
II-KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun,
-1/3-f maddesinde, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemlerinin
KDV ye tabi olduğu,
-1/3-g maddesinde ise genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil
ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakı ara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar
tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer
müesseselerin ticarî, sınaî, ziraî ve meslekî nitelikteki teslim ve hizmetlerinin KDV ye tabi bulunduğu, aynı maddede ticari,
sınaî, ziraî faaliyet ile serbest meslek faaliyetinin devamlılığı, kapsamı ve niteliğinin Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine
göre; Gelir Vergisi Kanununda açıklık bulunmadığı hallerde, Türk Ticaret Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre
tayin ve tespit edileceği,
hükme bağlanmıştır.
Bu çerçevede, reklâm hizmeti vermek suretiyle elde ettiğiniz sponsorluk geliri ile sportif organizasyonlara katılım
suretiyle elde ettiğiniz gelir nedeniyle Derneğiniz bünyesinde iktisadi işletme oluşması halinde, iktisadi işletmenin bu
işlemleri KDV Kanununun 1/3-g maddesine göre KDV ye tabi tutulacaktır.
Bu işlemleriniz nedeniyle Derneğiniz bünyesinde iktisadi işletme oluşmaması halinde, reklâm hizmeti vermek
suretiyle elde ettiğiniz sponsorluk geliri Kanunun 1/3-f maddesine göre KDV ye tabi olacak, hesaplanan KDV Derneğinizin
KDV mükelle yeti bulunmaması nedeniyle hizmeti alan KDV mükelle eri tarafından sorumlu sıfatıyla 2 No.lu KDV
Beyannamesi ile beyan edilecektir.
III-VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN
Derneklere bağlı iktisadi işletmeler diğer işletmeler gibi mükelle yet tesis ettirme, defter tutma, beyanname
verme, belge düzenine uyma (fatura, gider pusulası, ödeme kaydedici cihaz şi vb.) ile Vergi Usul Kanununda belirtilen
tüm vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek zorunda olup kurumlar vergisinden muaf olmakla beraber diğer
vergilerden birine tâbi olan (KDV gibi) derneklere ait iktisadi işletmelerin de muaf olmadıkları vergiler için defter tutmaları
zorunlu bulunmaktadır.
Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesinin 1 inci fıkrasında; "Bu Kanunda aksine hüküm
olmadıkça bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki
mecburidir.", 229 uncu maddesinde "Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı
göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır." hükmüne,
206 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (A) bölümünde ise;
- Fatura veya perakende satış şi kullanan, kurumlar vergisinden muaf kurumların bu belgeleri anlaşmalı
matbaalarda bastırarak veya noterlere onaylatarak kullanacakları,
- Kurumlar vergisinden muaf kurumların belgelerini basacak matbaa işletmecilerinin, söz konusu belgelerde vergi
kimlik numarasının altına parantez içinde matbaa baskısı ile "Kurumlar Vergisinden Muaftır." şerhi koyacakları, noterlere
onaylattırılacak bu tür belgelere ise söz konusu şerhin, noter onayından önce mükelle erce kaşe ile basılacağı
düzenlemesine
yer verilmiştir.
Bu itibarla, derneğinize bağlı olarak oluşan iktisadi işletmenin yukarıda belirtilen yükümlülükleri yerine getirmesi
gerekmektedir. Diğer taraftan KDV mükelle olan iktisadi işletmenizin kurumlar vergisinden muaf olması halinde
"Kurumlar Vergisinden Muaftır." ibareli fatura bastırması mümkün bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu illeriniz dolayısıyla vergi tarh
edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.