Bir bedel karşılığında; konut yapımı ve teslimi, konut onarımı ile prefabrike malzemelerin özel ve tüzel kişilere malzeme olarak veya anahtar teslimi

Özelge: Bir bedel karşılığında; konut yapımı ve teslimi,
konut onarımı ile prefabrike malzemelerin özel ve tüzel
kişilere malzeme olarak veya anahtar teslimi olarak
satılması faaliyetleri nedeniyle bir iktisadi kamu
müessesesinin oluştuğunun kabul edilmes
Sayı: 
B.07.0.GEL.0.52/5217/14/8268
Tarih: 
23/02/2000T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
TARİH : 23.02.2000
SAYI : B.07.0.GEL.0.52/5217/14/8268
KONU : Afet İşleri Genel Müdürlüğü'nün 7269 sayılı Kanuna
göre yapacağı veya yaptıracağı konutlarla ilgili işlemlerinin vergi
kanunları karşısındaki durumu hk.
BAYINDIRLIK VE İSKAN BAŞKANLIĞINA
(Afet İşleri Genel Müdürlüğü)
İLGİ: 10.7.1998 tarih ve 8812 sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı yazınızda bahsi geçen konulara ilişkin açıklamalar aşağıdadır.
1- 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/3-g maddesi ile genel ve katma bütçeli idarelere ait veya tabi olan ya da
bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların ya da bunlara ait veya tabi diğer
müesseselerin ticari, sınai, zırai ve serbest meslek faaliyeti kapsamındaki teslim ve hizmetleri, katma değer vergisine tabi
tutulmuştur.
Bu faaliyetlerin, kanunların veya resmi makamların gösterdiği gerek üzerine yapılmasının, bunları yapanların hukuki statü
ve kişiliklerinin işlemlerin mahiyetini değiştirmeyeceği ve vergilendirmeye engel teşkil etmediği aynı madde ile hükme
bağlanmıştır. Ayrıca, Kanunun 19/1 maddesi ile diğer Kanunlardaki vergi muafiyet ve istisna hükümlerinin katma değer
vergisi yönünden geçersiz olduğu hükme bağlanmıştır.
Bu hükümlere göre, meydana gelen afetlerden zarar görenlere yapılan konut teslimleriniz katma değer vergisine tabi
bulunmaktadır. Bu teslimlerde net alanı 150 m2'nin altında olanlar için 97/10465 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca
% l, üzerinde olanlar için ise genel oranda (12/12/1999 tarihine kadar % 15 13/12/1999 tarihinden itibaren % 17 oranında)
katma değer vergisi uygulanacağı tabiidir. Teslim edilen konutların prefabrike olarak inşa edilmiş olması, bu oranların
uygulanmasında farklılık yaratmamaktadır. Ancak, prefabrike malzemenin, konut haline getirilmeksizin özel veya tüzel
kişilere satışı halinde, bu malzemeler 150 m2'nin altındaki konutlara ait olsa dahi genel oranda vergi uygulanacağı
tabiidir.
2- Teslimi indirimli veya genel oranda katma değer vergisine tabi bulunan konutların veya prefabrike malzemenin imali,
inşası veya satın alınmasında ödenen katma değer vergisinin, bu malların tesliminden tahsil edilecek katma değer
vergisinden indirilmesi mümkün bulunmaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanununun 58. maddesine göre, indirilebilecek katma değer vergisi, gelir veya kurumlar vergisi
matrahının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak göz önüne alınamamaktadır.
3- Kanunun 10/a maddesine göre vergiyi doğuran olay, malın teslimi veya hizmetin yapılması anında meydana gelmekte
olup, vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzeri adlar altında sağlanan her türlü menfaat,
hizmet ve değerler toplamı verginin matrahına dahildir.
Bu nedenle, vadeli olarak yapılan satışlarda vade farklarının da, teslim tarihinde hesaplanacak katma değer vergisi
matrahına dahil edilmesi gerekmektedir. Teslim tarihinde bedelin bulunmaması veya bilinmemesi halinde, Vergi Usul
Kanununa göre tespit edilecek emsal bedele göre vergi hesaplanacağı tabiidir.
Teslim edilen malların bedellerinde sonradan ortaya çıkan artış veya azalışlar nedeniyle hesaplanacak verginin, Kanunun
35. maddesi çerçevesinde düzeltilmesi mümkündür. Keza, bedel artışı davalarının sonuçlarının Kurumunuza tebliğ
edildiği tarih itibariyle de düzeltme işlemleri yapılabilecektir.
4- Kanunun 17/4-e maddesi gereğince banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren işlemler katma değer
vergisinden müstesna tutulduğundan, afetzedelere kredi verilmesi işlemi katma değer vergisine tabi bulunmamaktadır.
5- Öte yandan Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ..... Genel Müdürlüğü tarafından afetzedelere faizsiz borç para
kullandırılması işlemi, söz konusu fon'a bankerlik vasfını kazandırmadığından banka ve sigorta muameleleri vergisi
kapsamına girmektedir.
6- Kurumlar Vergisi Kanununun 1. maddesinin (C) bendinde iktisadi kamu müesseseleri, kurumlar vergisi mükellefleri
arasında sayılmıştır. Kanunun 4. maddesinde ise, Devlete, özel idarelere, belediyelere ve diğer kamu idare ve
müesseselerine ait ve tabi olup, faaliyetleri devamlı bulunan ve sermaye şirketleriyle kooperatifler haricinde kalan ticari,
sınai ve zirai işletmelerin iktisadi kamu müesseseleri olduğu ve bunların kazanç gayesi gütmemeleri, faaliyetin kanunla
tevdi edilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, müstakil muhasebeleri ve kendilerine tahsis
edilmiş işlerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerine tesir etmeyeceği hükme bağlanmıştır.
Bu hükümler çerçevesinde, 7269 sayılı Afetler Kanununa göre ..... Müdürlüğünce bir bedel karşılığında; konut yapımı ve
teslimi, konut onarımı ile prefabrike malzemelerin özel ve tüzel kişilere malzeme olarak veya anahtar teslimi olarak
satılması faaliyetleri nedeniyle bir iktisadi kamu müessesesinin oluştuğunun kabul edilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini arz ederim.
Bakan a.