Bir defaya mahsus olmak üzere UNICEF ile yapılan sözleşme gereğince "Araştırma Projesi"nde görev alınması dolayısıyla elde edilen gelirin vergilendiri

Özelge: Bir defaya mahsus olmak üzere UNICEF ile yapılan
sözleşme gereğince "Araştırma Projesi"nde görev alınması
dolayısıyla elde edilen gelirin vergilendirilmesi hk.
Sayı:
11395140-105[236-2012/VUK-1- . . .]--609
Tarih:
01/04/2015
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı : 11395140-105[236-2012/VUK-1- . . .]--609 01/04/2015
Konu : Bir defaya mahsus olmak üzere UNICEF ile yapılan
sözleşme gereğince "Araştırma Projesi"nde görev alınması
dolayısıyla elde edilen gelirin vergilendirilmesi hk.
İlgi de kayıtlı özelge talep formunda; UNICEF Türkiye Ofisi'nin Kalkınma Bakanlığı, Aile ve
Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Türkiye İstatistik Kurumu ile birlikte ulusal çocuk refahı göstergeleri
oluşturma sürecini başlattığı, bu çerçevede 1 Temmuz-30 Aralık 2013 tarihlerinde "Çocuk Refahı
Göstergesi Araştırma Projesi"nin yürütücülüğünü üstlendiğiniz, bir defaya mahsus olmak üzere
UNICEF'in yedi farklı ili içeren ve toplam 500 çocukla görüşmeyi kapsayan altı kişilik araştırma
ekibi ile yapılan sözleşmeyle görevlendirildiğiniz, tüm giderleri de içeren toplam 45.000-TL olan
araştırma bütçesinin hesabınıza üç taksit olarak ödeneceği belirtilerek, bir defaya mahsus olmak
üzere yapılan UNICEF sözleşmesinin tarafınıza doğuracağı vergi yükümlülüğü ile fiş veya faturayla
belgelenen masrafların saklanması hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 65 inci maddesinde, "Her türlü serbest meslek
faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya
ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk
altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.
..."
66 ncı maddesinde, "Serbest meslek faaliyetini mutat meslek halinde ifa edenler, serbest
meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı
olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez.
..."
82 nci maddesinde, "Vergiye tabi arızi kazançlar şunlardır :
...
4. Arızî olarak yapılan serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla tahsil edilen hasılat.
...
Bir takvim yılında (1), (2), (3) ve (4) numaralı bentlerde yazılı olan kazançlar (henüz
başlamamış olan ticari, zirai veya mesleki bir faaliyete hiç girişilmemesi ile ihale, artırma ve
eksiltmelere iştirak edilmemesi karşılığında elde edilen kazançlar hariç) toplamının 10 milyar liralık
(284 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2013 yılı için 21.000 TL) kısmı gelir vergisinden
müstesnadır.
Bu maddede geçen "hasılat" deyimi alınan para ve ayınlarla diğer suretlerle elde edilen ve
para ile temsil edilebilen menfaatlari ifade eder.
Arızî kazançların safi miktarı aşağıdaki şekilde tespit olunur:
...
2. Bu maddenin birinci fıkrasının (2), (3), (4) ve (5) numaralı bentlerinde yazılı işlerde elde
edilen hasılatlattan tevsik edilmek kaydıyla yapılan giderler indirilir.
..."
hükümleri yer almıştır.
221 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 1 inci bölümünün;
8 inci fıkrasında; "...serbest meslek faaliyetinin bir hizmet akdi kapsamında bir işverene tabi
ve bir işyerine bağlı olarak sürdürülmesi halinde elde edilen gelir ücret olarak
vergilendirileceğinden, bu durumundaki bir mükellefin defter tutma, makbuz düzenleme, katma
değer vergisi ve geçici vergi yükümlülükleri söz konusu olmayacaktır. Gelir vergisi beyannamesi
verme yükümlülüğü ise, Gelir Vergisi Kanununun ücretlerin vergilendirilmesine ilişkin
hükümlerinin gerektirdiği koşullarda doğabilecektir."
9 uncu fıkrasında; "...serbest meslek faaliyetinin arizi olarak yapılması halinde de,
mükellefin katma değer vergisi ve geçici vergi yükümlülüğü bulunmadığı gibi defter tutma ve
makbuz düzenleme zorunluluğu da söz konusu değildir."
açıklamaları yer almaktadır.
Aynı Tebliğin, "Diğer Hususlar" başlıklı 4 üncü bölümünün 30 uncu fıkrasında ise; "Serbest
meslek faaliyetini arızi olarak yapanların defter tutma ve belge düzenleme zorunlulukları
bulunmamaktadır. Ancak, bu kimselerin yaptıkları hizmetler karşılığında kendilerine yapılan
ödemelerin Vergi Usul Kanununun mükerrer 257'nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye
istinaden aynı Kanunun 234'üncü maddesi hükmü çerçevesinde "Gider Pusulası" ile tevsik edilmesi
uygun bulunmuştur. Diğer yandan, Vergi Usul Kanununun 242'nci maddesi uyarınca, arızi olarak
yapılan serbest meslek faaliyeti ile ilgili giderleri ispat edecek belgelerin muhafaza edilmesi
gerekmektedir." denilmektedir.
Buna göre serbest meslek kazancının "arızi" sayılması için serbest meslek faaliyetine konu
işin devamlılık arz edecek şekilde yapılmaması ve bu işin mutad meslek haline getirilmemesi
gerekmektedir.
Diğer taraftan, Vergi Usul Kanununun 254 üncü maddesinde; "Bu Kanuna göre defter
tutmak mecburiyetinde olmıyanlar 232, 234 ve 235'inci maddeler mucibince almaya mecbur
oldukları fatura ve gider pusulası ve müstahsil makbuzlarını tarih sırası ile tanzim tarihlerini takip
eden takvim yılından başlıyarak beş yıl süre ile muhafaza etmeye mecburdurlar." hükmü yer
almaktadır.
Bu itibarla, bir defaya mahsus olmak üzere UNICEF ile yapılan sözleşme gereğince "Çocuk
Refahı Göstergesi Araştırma Projesi"nde görev almanız dolayısıyla elde edilen gelirin, sermayeden
ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan serbest meslek kazancı olarak
vergilendirilmesi gerekmekte olup, devamlılık arz etmeyecek şekilde yapılan serbest meslek
faaliyeti, Gelir Vergisi Kanununun 82 nci maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendi gereğince
arızi serbest meslek kazancı niteliğinde olacağından, söz konusu projeye ilişkin elde edilen
hasılattan tevsik edilmek şartıyla yapılan giderler indirim konusu yapıldıktan sonra kalan tutarın
284 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2013 yılı için belirlenen istisna tutarı olan 21.000 TL'yi
aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.
Bu açıklamalar çerçevesinde; bir defaya mahsus olmak üzere UNICEF ile yapılan sözleşme
gereğince "Çocuk Refahı Göstergesi Araştırma Projesi"nde görev almanız dolayısıyla elde edilen
gelirin, arızi serbest meslek kazancı olarak değerlendirilmesi nedeniyle, defter tutma ve belge
düzenleme zorunluluğunuz bulunmamakta olup, aldığınız faturaları beş yıl süre ile muhafaza etme
zorunluluğunuz bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.