Birden fazla özür durumu olan kişinin otomatik vitesli araç alımında ÖTV istisnasından faydalanılıp faydalanamayacağı hk.
Özelge: Birden fazla özür durumu olan kişinin otomatik
vitesli araç alımında ÖTV istisnasından faydalanılıp
faydalanamayacağı hk.
Sayı:
84974990-135[7-2014/9]-899
Tarih:
19/09/2014
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü
Sayı : 84974990-135[7-2014/9]-899 19/09/2014
Konu : Birden fazla özür durumu olan kişinin otomatik vitesli araç
alımında ÖTV istisnasından faydalanılıp
faydalanamayacağı
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, ... tarafından adınıza düzenlenen ..... tarih ve ....
sayılı Engelli Sağlık Kurulu Raporunda "sol kalça doğumsal kalça çıkığı 2 kez protez operasyonu.
Sol kalça fleksiyon 80 derece, abduksiyon 30 derece kısıtlı-ağrısız. Sağ kalça fleksiyon 90 derece
abduksiyon 40 derece. Dış rotasyon 10 derece kısıtlı hafif ağrılı. İç rotasyon 5 derece kısıtlı hafif
ağrılı. Belirgin laterilize. Motor-duyu defisit yok. Sol alt ekstremitede 4 cm kısalık mevcut.
Trendelenburg yürüyüşü mevcut. Bağımsız mobilize. Sol ayak bileğinde 20 derecelik eklem hareket
açıklığı mevcut. Dorsal planter fleksiyon son 10 derece kısıtlı, fleksiyon 30 derecede eklem hareket
açıklığı kısıtlı, kontraktör, pes cavus ve bilateral hellus vagus mevcut." teşhisine dayanılarak engel
durumuna göre tüm vucut fonksiyon kaybı oranının %50 olarak belirlendiği, raporun sonuç
kısmında "Opere hiperparatroidi, Opere mide kanseri, doğumsal kalça çıkağı" açıklamasının
bulunduğu, ilk iktisabını yapacağınız otomatik vitesli araç için Özel Tüketim Vergisi istisnasından
yararlanıp yararlanamayacağınız hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7/2 nci maddesinin birinci fıkrasının 6518 sayılı
Kanunla değişik (2) numaralı bendiyle, (II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tâbi mallardan;
a) 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³'ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800
cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, engellilik derecesi %90 veya
daha fazla olan malûl ve engelliler tarafından,
b) 87.03 G.T.I.P. numarasında yer alan (motor silindir hacmi 2.800 cm3'ü aşanlar, bütün
tekerlekleri motordan güç alan veya alabilenler, sürücü dâhil 8 kişiye kadar oturma yeri olan binek
otomobilleri, yarış arabaları, arazi taşıtları hariç), yük taşımasında kullanılıp azami ağırlığı 3,5 tonu
aşmayan ve yolcu taşıma kapasitesi istiap haddinin %50'sinin altında olanlar ile sürücü dâhil 9
kişilik oturma yeri olanların engellilik durumlarının araçları bizzat kullanamayacak ve sürekli olarak
tekerlekli sandalye veya sedye kullanmalarını gerektirecek nitelikte olduğunu ilgili mevzuat
çerçevesinde alınan engelli sağlık kurulu raporuyla tevsik eden ve engellilik derecesi %90 veya
daha fazla olup tekerlekli sandalye veya sedye ile binilmesine ve seyahat edilmesine uygun tertibat
yaptıran malûl ve engelliler tarafından,
c) 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³'ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800
cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, bizzat kullanma amacıyla
engelliliğe uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malûl ve engelliler tarafından,
d) Bu bendin (a), (b) ve (c) alt bentleri kapsamındaki araçların aynı alt bentlerde belirtilen
malûl ve engelliler tarafından ilk iktisabından sonra deprem, heyelan, sel, yangın veya kaza sonucukullanılamaz hâle gelmesi nedeniyle hurdaya çıkarılmasında, bu alt bentler kapsamındaki araçları
hurdaya çıkaran malûl ve engelliler tarafından,
beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı ÖTV'den istisna edilmiştir.
Söz konusu istisna uygulamasının usul ve esaslarına ilişkin açıklamalar ise 1 Seri No.lu Özel
Tüketim Vergisi Genel Tebliğinin (7.2.1.) bölümü ile 5 ve 12 Sıra No.lu Özel Tüketim Vergisi
Sirkülerlerinde yapılmıştır.
Bu bağlamda, Kanunun (7/2-c) maddesinde belirtilen araçların engellilik derecesi %90'ın
altında olan malul ve engelliler tarafından ilk iktisabında ÖTV istisnasından faydalanılabilmesi için;
- alıcının maluliyeti veya engeli ile özel tertibat yaptırılan araçları kullanabileceğine dair
"Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında
Yönetmelik" hükümleri kapsamında yetkili sağlık kuruluşlarından alınan sağlık kurulu raporu,
- "H" sınıfı sürücü belgesine sahip olma,
- bizzat kullanım amacıyla, araçta engelliliğe uygun olarak hareket ettirici tadilat
yapıldığına dair teknik belge,
şartları aranılmaktadır.
Bahse konu uygulamada, hareket ettirici aksam, debriyaj, fren ve gaz pedalları ile vites kolu
olarak kabul edilmekte ve istisnadan yararlanılabilmesi için aracın debriyaj, fren ve gaz pedalları ile
vites kolunda sabitlenmiş bir şekilde özel tertibat yapılması gerekmekte olup, yapılan özel tertibatın
kişinin engellilik durumu ile uyumlu olması da yasal bir zorunluluktur. Engellilik derecesi %90'ın
altında olanların gaz, fren, debriyaj pedalları ile vites kolunda sakatlığına uygun hareket ettirici özel
tertibat yaptırmaksızın kullanabilecek olduğu araçlar ile aracı hareket ettirici özel tertibat
sayılmayan (direksiyona topuz takılması, engelin bulunduğu taraftaki silecek kolu, sinyal, cam
silecek kumandası, dörtlü flaşör, ön-arka cam su fıskiyesi, korna ve kontak gibi düzeneklerin diğer
tarafa alınması veya direksiyon simidine monte edilmesi vb.) tadilat yapılmak suretiyle
kullanılabilecek olan araçların ilk iktisabında söz konusu istisnadan yararlanılması mümkün
bulunmamaktadır.
Dolayısıyla, engellilik oranı (tüm vücut fonksiyon kaybı oranı) %90'ın altında olan malul ve
engellilerin bahse konu istisna uygulaması kapsamında araç alımları için öncelikle malul ve
engellilik durumlarının aracın hareket ettirici aksamında (debriyaj, fren veya gaz pedalı ile vites
kolu) sabitlenmiş hareket ettirici tertibat yaptırılmasını gerektirecek nitelikte olması
gerekmektedir.
Öte yandan, söz konusu istisna uygulamasında otomatik vitesli araçlar, esas itibariyle, başka
bir tadilat olmaksızın özel tertibatlı araç olarak değerlendirilmemekle birlikte, sol alt ekstremitede
(ayak veya bacakta) engeli olanlar için otomatik vites, münhasıran bu durumda olanlarla sınırlı
olarak, hareket ettirici özel tertibat olarak kabul edilmekte olup, engelli sağlık raporuna göre
sadece sol alt ekstremitede engelliliği bulunanların "H" sınıfı sürücü belgesi olması halinde,
başkaca özel tertibat yapılmasına gerek olmaksızın otomatik vitesli araçları ilk iktisabında bu
istisnadan yararlanmaları mümkün bulunmaktadır. Bu durumda, istisna kapsamında ilk iktisabı
yapılan aracın (2A) numaralı ÖTV beyannamesinin verildiği gün, aracın engelliliğe uygun olarak
tadil edildiğine dair teknik belge yerine aracın otomatik vitesli olduğuna dair "uygunluk belgesi" nin
aslı veya noter onaylı örneğinin ilgili vergi dairesine ibrazı gerekmektedir.
Buna göre, sol alt ekstremitedeki engellilik durumunuzdan dolayı otomatik vites aracın ilk
iktisabında, yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde mezkur Kanunun (7/2-c) maddesinde
düzenlenen istisna uygulamasından yararlanmanız mümkündür. Ancak, sol alt ekstremitedeki
engelinizin yanı sıra bizzat kullanım için aracın hareket ettirici aksamında sabitlenmiş özel tertibat
yaptırılmasını gerektirecek nitelikte başka bir engelinizin de bulunması halinde, söz konusu
istisnadan yararlanabilmeniz için araçta sol alt ekstremite dışındaki engellilik durumuna uygun özeltertibat yaptırılması da gerekeceği açıktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.