Birliğinin faaliyetlerinin kurumlar vergisinden muaf olup olmadığı hk.
Birliğinin faaliyetlerinin kurumlar vergisinden muaf olup
olmadığı hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.35.16.01-125[2-2014/6]-537
Tarih:
27/11/2015
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
Sayı : 84098128-125[2-2014/6]-537 27/11/2015
Konu : Birliğinin faaliyetlerinin kurumlar
vergisinden muaf olup olmadığı hk.
İlgi (a)’da kayıtlı özelge talep formunuzda, tarımsal üretici birliğinizin elde edeceği
gelirlerin vergisel durumuyla ilgili tereddüt edilen hususlara ilişkin olarak ilgi (b)’de kayıtlı
özelgemiz ile görüş verilmiştir.
Bu defa ilgi (c)’de kayıtlı dilekçenizde, 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanununda yer
alan faaliyet ve gelirleriniz nedeniyle kurumlar vergisinden muaf olup olmadığınız konusunda
Başkanlığımız görüşü sorulmuştur.
Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, dernekler ve vakıflar kurumlar vergisi
mükellefleri arasında sayılmamakla birlikte, aynı maddenin (ç) bendi ile dernek ve vakıflara ait
iktisadi işletmeler mükellefiyet kapsamına alınmıştır. Kanunun 2 nci maddesinde de, dernek veya
vakıflara ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve bu maddenin birinci ve ikinci fıkraları
dışında kalan ticarî, sınaî ve ziraî işletmeler ile benzer nitelikteki yabancı işletmelerin, dernek veya
vakıfların iktisadî işletmeleri olduğu; bunların kazanç amacı gütmemelerinin, faaliyetlerinin kanunla
verilmiş görevler arasında bulunmasının, tüzel kişiliklerinin olmamasının, bağımsız muhasebelerinin
ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya iş yerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini
etkilemeyeceği hükme bağlanmıştır.
Bu hükümlere göre iktisadi işletmenin tanımı içinde yer alan, devamlı olarak yapılan ticari,
sınai veya zirai faaliyetten söz edilebilmesi için bu işletmenin tedavül ekonomisine katılması, başka
bir ifadeyle işletmede üretilen malların veya verilen hizmetin bir bedel karşılığı satılmış olması
gerekir.
Diğer taraftan, dernek ve vakıflara ait veya bağlı olan ve faaliyetleri devamlı bulunan,
sermaye şirketi ve kooperatif statüsünde kurulmamış olan ticari, sınai ve zirai işletmeler dernek ve
vakıflara ait iktisadi işletmeler olarak kabul edilmektedir.
Ayrıca, Kurumlar Vergisi Kanununun "Muafiyet, istisna ve indirimlerin sınırı" başlıklı 35
inci maddesinin birinci fıkrasında, "Diğer kanunlardaki muafiyet, istisna ve indirimlere ilişkin
hükümler, kurumlar vergisi bakımından geçersizdir." hükmü mevcut olmakla birlikte aynı Kanunun
Geçici 1 inci maddesinin dokuzuncu fıkrasında, "Bu Kanunun yürürlüğünden önce kurumlar
vergisine ilişkin olarak başka kanunlarda yer alan muafiyet, istisna ve indirimler bakımından 35'inci
madde hükmü uygulanmaz." hükmü yer almaktadır.
Vergi uygulamaları açısından dernek olarak kabul edilen birliğin, Tarımsal Üretici Birlikleri
Kanununun 5 inci maddesinde belirtilen amaç ve görevleri;
a) Üyelerinin ürettikleri ürünlerle ilgili piyasa araştırmaları yapmak ve yaptırmak, b) Üyelerinin ürünlerine pazar bulmak, ürünlerin pazara arzını düzenlemek,
c) Üyelerine üretim teknikleri, hasat, depolama, paketleme konularında teknik destek
sağlamak,
d) Üyelerine girdi temininde yönlendirici yardımlarda bulunmak,
e) İç pazara ve ihracata uygun çeşitlerin üretilmesini sağlamak,
f) Eğitim ve yayım hizmeti vermek, danışman hizmeti sağlamak,
g) Ürün kalitesini iyileştirici tedbirler almak ve ürün standartlarını uygulamak,
h) Çiftlik düzeyinde yapılan tarımsal uygulamaları izlemek, kayıtlarını tutmak ve belge
düzenlemek,
ı) Paket ve ambalajlarla ilgili standartların uygulanmasını sağlamak,
i) Çevreyle uyumlu üretim tekniklerini yaygınlaştırmak,
j) Üyeleri adına ürün depolanmasına, gerektiğinde bu amaçla depo kiralanmasına yardımcı
olmak,
k) Ürünlerin tanıtımıyla ilgili faaliyetlerde bulunmak,
l) Ürünlerle ilgili her türlü kaydı tutmak,
m) Türkiye Cumhuriyeti’nin kabul ettiği uluslararası ürün veya ürüne özgü ortak piyasa
düzenlemelerinin gerektirdiği görevleri yürütmek,
n) Sözleşmeli üretim kapsamında, üyeleri adına örnek tip sözleşmeler düzenlemek ve
bununla ilgili faaliyetleri koordine etmek
olarak sayılmıştır.
Aynı Kanunun 19 uncu maddesinde ise, birliğe ait her türlü taşınır ve taşınmaz mallar,
bunların alım, satım, inşa ve kullanımları ile birlikçe yürütülen hizmet ve faaliyetlerin damga vergisi
hariç her türlü vergi, resim, harç ve katkı payından muaf olduğu hükme bağlanmıştır.
Bu hükümler çerçevesinde; 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanununa göre kurulan
Birliğinizin, anılan Kanunun 5 inci maddesi kapsamındaki görevlerini ifa için yapacağı faaliyetler ile
Birliğinize ait taşınır ve taşınmaz malların alımı, satımı, inşası ve kullanımı dolayısıyla, 5520 sayılı
Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 1 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası hükmüne istinaden
kurumlar vergisinden muaf tutulması gerekmektedir. Ancak, Birliğinizin 5200 sayılı Tarımsal
Üretici Birlikleri Kanununda belirtilen faaliyetler dışında ticari, zirai, sınai faaliyetlerde bulunması
halinde birliğinize bağlı iktisadi işletme oluşacağı ve bu iktisadi işletme nezdinde kurumlar vergisi
mükellefiyeti tesis edileceği tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.