Borsa kotasyon listesine dahil edilen tomruk ve kereste alım satımlarının tescili esnasında gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı hk.

Borsa kotasyon listesine dahil edilen tomruk ve kereste
alım satımlarının tescili esnasında gelir vergisi tevkifatı
yapılıp yapılmayacağı hk.
Sayı: 
62030549-120[94-2015/493]-56895
Tarih: 
12/05/2016
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
 İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
 
   
Sayı :62030549-120[94-2015/493]-56895 12/05/2016
Konu :Borsa kotasyon listesine dahil edilen  
tomruk ve kereste alım satımlarının
tescili esnasında gelir vergisi tevkifatı
yapılıp yapılmayacağı.
 
            İlgide kayıtlı özelge talep formunda, T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel
Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı onay yazısı ile tomruk ve kerestenin Borsanız kotasyon listesine
dahil edildiği belirtilerek, söz konusu ürünlerin Borsanızda alım satımlarının tescili esnasında gelir
vergisi tevkifatının yapılıp yapılmayacağı hususunda bilgi talep edildiği anlaşılmakta olup, konu
hakkında Başkanlığımız görüşleri aşağıda açıklanmıştır.
 
            193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun "Vergi Tevkifatı" başlıklı 94'üncü maddesinde; "Kamu
idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları,
dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler,
gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını
bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan
ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak
sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." hükmü yer almaktadır.
 
            Aynı maddenin 11 numaralı bendinde de vergi tevkifatı yapmakla yükümlü kişi, kurum ve
kuruluşlarca çiftçilerden satın alınan zirai mahsuller ve hizmetler için yapılan ödemelerden tevkifat
yapılacağı belirtilmiş ve bu tevkifat oranları, hayvanlar ve bunların mahsulleri ile kara ve su avcılığı
mahsulleri için ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınanlarda % 1, bunun dışında
kalanlarda % 2, diğer zirai mahsuller için ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınanlarda %
2, bunun dışında kalanlarda % 4 olarak belirlenmiştir. 
            Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 11'inci maddesi, tevkif yoluyla ödenen
vergilerde müteselsil sorumluluk esasını getirmiştir. Söz konusu maddede, mal alım ve satımı ve
hizmet ifası dolayısıyla vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların, bu
yükümlülüklerini yerine getirmemeleri halinde bu kişilerle birlikte verginin ödenmemesinden, alım
satıma taraf olanların tümünün müteselsilen sorumlu olacakları belirtilmiştir.
 
            Konuyla ilgili yayımlanan 164 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile zirai ürünlerin
alımında yapılacak gelir vergisi tevkifatı ve müteselsil sorumluluk konusunda gerekli açıklamalar
yapılmıştır.
 
            Söz konusu Tebliğin ikinci bölümünde; destekleme alımı yapmayan, ancak zirai ürün işleyen
veya imalatçı olmamakla beraber zirai ürün alımında bulunan kamu kurum ve kuruluşlarının zirai
ürün alımlarında gelir vergisi tevkifatı yapmaları gerektiği açıklanmıştır. Bu kuruluşların zirai
ürünlerle ilgili gelir vergisi tevkifatını yapmamaları halinde, ödenmeyen vergi, gecikme faizi ve
gecikme zammından kendilerinin sorumlu olacakları belirtilmiştir.
 
            Aynı Tebliğin dördüncü bölümünde; borsada tescil ettirilerek çiftçilerden satın alınan zirai
ürün bedelleri üzerinden tevkif edilerek vergi dairelerine ödenmesi gereken vergiden borsalar ve
zirai ürünü satın alanların müteselsilen sorumlu olacakları, Tebliğin 1, 2 ve 3'üncü bölümlerinde
belirtilen kamu kurum ve kuruluşları ile diğer kişi, kurum ve kuruluşların çiftçi dışında kalan kişi,
kurum ve kuruluşlardan 5590 sayılı Kanuna göre kurulmuş bulunan Ticaret Borsalarında tescil
ettirerek satın aldıkları zirai ürün bedelleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapmayacakları ve
müteselsilen de sorumlu olmayacakları belirtilmiştir.
 
            Ayrıca, 185 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin "Borsa Kotasyon Listesine Dahil Olan
Ürünlerden, Gelir Vergisi Tevkifatına Tabi Olan Ve Olmayanlar" başlıklı bölümünde;
             "5590 sayılı Kanuna göre kurulmuş olan ticaret borsalarına tescil ettirilmesi zorunlu olan
(borsa kotasyon listesine dahil) ürünler ek liste'de belirtilmiştir.
         
            Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca (İç Ticaret Genel Müdürlüğü) Türkiye genelinde uygulanan
kotasyon listesinde yer alan ürünler incelenmiş ve bu ürünlerden hangilerinin alım bedelleri
üzerinden tevkifat yapılacağı, hangilerinin alım bedelleri üzerinden tevkifat yapılmayacağı ek
liste'de ürün bazında "tevkifata tabi" veya "tevkifata tabi değil" şeklinde belirtilmiştir.
 
            Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde, vergi tevkifatı yapmak zorunda olanlar
hükme bağlanmış ve bu konuda 164 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde ayrıntılı açıklamalar
yapılmıştır.
 
            Bir ürünün alım bedelinin, ekli listedeki "Vergi Tevkifatına Tabi" olan ürün kapsamında
bulunması halinde, bu ürün bedelleri üzerinden yapılacak vergi tevkifatı hakkında vergi sorumluları
ve ticaret borsalarınca, l64 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer alan açıklamalara göre
işlem yapılacaktır.
             
            Diğer taraftan, ekli liste'de yer alan ve alım bedelleri gelir vergisi tevkifatına tabi olmayan
ürünlerin, çiftçiler dışında kalan kimselerden satın alınması işleminin ticaret borsalarınca
tescilinde, gelir vergisi tevkifatı aranılmayacaktır. Ancak, ekli liste'de tevkifata tabi olmadığı
belirtilen ürünlerin çiftçilerden satın alınması halinde (bu alım-satım işlemi borsada tescil edilmiş
olsa dahi), bu ürün bedelleri üzerinden gelir vergisi tevkifatının yapılacağı tabiidir.
             
            Diğer bir ifadeyle, ekli listede alım bedeli üzerinden vergi tevkifatı yapılmayacağı belirtilen
ürünlerin, küçük çiftçi muaflığından yararlanan veya götürü gider usulüne göre vergilendirilen
çiftçilerden müstahsil makbuzu düzenlemek, gerçek usulde vergiye tabi çiftçilerden de fatura
düzenlettirmek suretiyle satın alınması halinde, bu ürünlerin bedelleri üzerinden vergi tevkifatı
yapılacaktır." 
            açıklamalarına yer verilmiştir.
 
            Öte yandan, 185 seri no.lu Gelir vergisi Genel Tebliğinde 5590 sayılı Kanuna göre kurulmuş
olan ticaret borsalarına tescil ettirilmesi zorunlu olan (borsa kotasyon listesine dahil) ürünlere
ilişkin listenin Orman Mahsülleri bölümünde geçen "Kereste-Tomruk" un tevkifata tabi olmadığı
belirtilmiştir.
             
            Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, alım bedelleri gelir vergisi
tevkifatına tabi olmayan tomruk ve kerestenin, çiftçiler dışında kalan kimselerden satın alınması
işleminin ticaret borsalarınca tescilinde, gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmemektedir. Ancak,
tevkifata tabi olmadığı belirtilen söz konusu ürünlerin çiftçilerden satın alınması halinde (bu alım-
satım işlemi borsada tescil edilmiş olsa dahi), bu ürün bedelleri üzerinden gelir vergisi tevkifatının
yapılacağı tabiidir.
 
             Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge
geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla
vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi
hesaplanmayacaktır.