Büyükelçiliğin inşaa edeceği bina nedeniyle tapu harcından müstesna tutulup tutulmadığı hk.

Özelge: Büyükelçiliğin inşaa edeceği bina nedeniyle tapu
harcından müstesna tutulup tutulmadığı hk.
Sayı: 
B07.0.GEL.0.66/6609-396/37721
Tarih: 
10/07/2001
T.C.
MALIYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
TARİH : 10.07.2001
SAYI : B07.0.GEL.0.66/6609-396/37721
KONU : Büyükelçiliğin inşaa edeceği bina nedeniyle
tapu harcından müstesna tutulup tutulmadığı hk.
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI
(Protokol Genel Müdürlüğüne)
İLGİ : 16/04/2001 gün ve PDGY/177.017-044-1705-246 sayılı yazınız.
İlgi yazınız ve ekleri incelenmiş olup, konu ile ilgili Bakanlığımız görüşü aşağıda açıklanmıştır.
Yazınızda ..... Büyükelçiliğinin "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kanada Arasında Tarafların Yekdiğerinin
Başkentlerindeki Taşınmazlarına Dair Anlaşma" çerçevesinde ..... Belediyesi sınırları içerisinde inşa edilecek yeni
kançılarya binası ve bu binanın üzerinde yer alacağı arsa ile ilgili işlemler nedeniyle belediye vergilerinden ve Tapu
ve Kadastro Genel Müdürlüğünce tahakkuk ettirilecek harçlardan karşılıklılık ilkesi uyarınca muaf olup
olmadıklarına ilişkin Bakanlıklarına başvurdukları belirtilerek, konuya ilişkin Bakanlığımız görüşünün bildirilmesi
istenilmektedir.
1)İnşa edilecek Kanada Büyükelçiliği kançılarya binasının belediye vergi ve harçlar karşısındaki durumu.
04/09/1984 tarih ve 3042 sayılı Kanun ile, 18/04/1961 tarihli "Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi"ne
katılmamız uygun bulunmuştur. Kanada'nın da taraf olduğu söz konusu Sözleşmenin 23 üncü maddesinde;
"Gönderen Devlet ve misyon şefi, yerine getirilen belirli hizmetlerin bedeli olan ödemelerin dışında, ister malik, ister
kiracı olsunlar misyon binaları bakımından bütün milli, bölgesel veya beledi vergi ve resimlerden bağışıktırlar. Bu
maddede bahis konusu vergiden bağışıklık, gönderen Devlet veya misyon şefi ile akit yapan şahısların kabul eden
Devletin kanununa göre ödemeleri gereken vergi ve resimlere uygulanmaz" hükmü yer almaktadır. Anılan maddede
yer alan "misyon binalar," ise, Sözleşmenin 1 inci maddesinin 1fıkrasında;
"Misyon şefinin ikametgahı dahil olmak üzere ve mülkiyete bakılmaksızın, misyonun maksatları için kullanılan
binalar veya bina bölmeleri ile bunlarla irtibatlı arazidir" şeklinde tanımlanmıştır.
Öte yandan, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 14/d maddesinde, yabancı, devletlere ait olup gerek elçilik ve
konsolosluk binaları, gerekse elçilerin ikametine mahsus binalar yapılmak üzere sahip olunan arazi ve arsalar ile bu
çeşit binalardan yanan, yıkılanlarının arsalarının kiraya verilmemek ve karşılıklı olmak şartıyla daimi olarak emlak
vergisinden muaf tutulacağı hükme bağlanmıştır.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 100 üncü maddesinin birinci fıkrasında da, "Yabancı devletlerin Türkiye'de
bulunan elçi, konsolos ve maslahatgüzarları (Fahri olanlar hariç) ile yabancı, devletin uyruğunda bulunan elçilik ve
konsolosluk memurları, bu Kanunun hükümlerinden karşılıklı olmak şartıyla muaftırlar." hükmü yer almaktadır.
Bu hükümlere göre, her iki ülke arasında karşılıklılık ilkesinin bulunması, halinde; Kanada Büyükelçiliği kançılarya
binasının yapılması amacıyla adı geçen elçiliğin sahip olduğu arazi veya arsanın emlak vergisinden ve binanın
yapılması sırasında ortaya çıkacak belediye vergi ve harçlarından muaf tutulması gerekmektedir.
Diğer taraftan, 18/04/1961 tarihli "Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi"nin 23 üncü maddesine göre,
anılan binanın inşa edilip kullanılabilir hale gelmesinden sonra, bina ile ilgili olarak her yıl ödenmesi gereken emlak
ve çevre temizlik vergilerinden de muaf tutulması gerekir.
2) İnşa edilecek büyükelçilik kançılarya binasının tapu ve kadastro harçları karşısındaki durumu.
Bilindiği gibi, 492 sayılı Harçlar Kanununun 59 uncu maddesinin (e) bendinde, "Karşılıklı olmak şartıyla yabancı
devletlerin diplomatik veya konsolosluk ihtiyaçları için iktisap edecekleri gayrimenkullerin vesair ayni hakların
tescilleri, şerhi gerektiren işlemleri ve bunların terkinleri" harçlardan müstesna tutulmuştur.
Buna göre, iki ülke arasında karşılılık ilkesinin bulunması halinde, Kanada Büyükelçiliğinin inşa edeceği bina
nedeniyle tapu harcından müstesna tutulması gerekir.
Bilgi edinilmesi arz ederim.