Çalışana ödenecek bedelin satış hasılatının yüzdesi olarak belirlenmesi halinde ödemenin ücret olup olmadığı hk.
Özelge: Çalışana ödenecek bedelin satış hasılatının yüzdesi
olarak belirlenmesi halinde ödemenin ücret olup olmadığı
hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.99.16.02-120[61-2012]-240
Tarih:
29/11/2012
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.99.16.02-120[61-2012]-240 29/11/2012
Konu : Çalışana ödenecek bedelin satış hasılatının yüzdesi olarak
belirlenmesi halinde ödemenin ücret olup olmadığı.
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, şirketinizin yeni açacağı perakende satış mağazalarında
çalışacak kişiler ile hizmet sözleşmesi yapacağı, söz konusu perakende mağazaların firmanız
tarafından kiralanacağı, ancak hizmet sözleşmesi imzalanan kişi ile firmanız arasında da kira
kontratı düzenleneceği, mağazaların ve mağazalarda kullanılacak yazar kasaların şirketiniz adına
tescil edileceği, aranızda kira ve hizmet sözleşmesi bulunan kişilerin şirketiniz bordrosunda yer
almayacağı, şirketiniz tarafından kendilerine ay sonlarında satış tutarının belirli bir oranında
yapılacak ödemeye karşılık şirketinize hizmet bedeli faturası düzenleyecekleri belirtilerek,
şirketinizin perakende mağazalarında hizmet sözleşmesi ile çalışacak kişiler tarafından bu şekilde
elde edilecek gelirin ticari kazanç mı, ücret geliri mi olacağı konusunda Başkanlığımız görüşü talep
edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Ticari Kazancın Tarifi" başlıklı 37 inci maddesinde "Her
türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar ticari kazançtır." hükmü yer almaktadır.
Ticari kazançlar esas itibariyle sermaye-emek karışımı bir kaynağa bağlı olarak doğarlar. Bu
kaynağa bağlı olarak devamlı bir organizasyona dayanan her türlü faaliyet ticari faaliyettir.
Dolayısıyla, bu faaliyetler neticesinde elde edilen kazancın Gelir Vergisi Kanununun ticari
kazançlara ilişkin hükümleri çerçevesinde vergiye tabi tutulması gerekmektedir.
Aynı Kanunun 61 inci maddesinin ikinci fıkrasında da,
"Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen
para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans,
aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir
ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak koşulu ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş
bulunması onun mahiyetini değiştirmez."
hükmüne yer verilmiştir.
Gelir Vergisi açısından bir ödemenin ücret olarak vergilendirilebilmesi için, işverene tabi
olması, belli bir iş yerine bağlı olunması ve hizmetin karşılığı olarak bir ödemenin yapılması
gerekmektedir. Dolayısıyla, bu üç unsuru birlikte taşıması suretiyle şirketinizin hizmet sözleşmesi
mukabilinde yapacağı ödemelerin ücret olarak nitelendirilmesi ve Gelir Vergisi Kanununun 61, 63,
94 103 ve 104 üncü maddeleri uyarınca vergilendirilmesi gerekmektedir.
Buna göre, şirketinizin yeni açacağı perakende satış mağazalarında çalışacak kişiler ile
hizmet sözleşmesi yapılacak ve şirketinize bağlı olarak çalışılacak olması, mağazalarda kullanılacak
yazar kasaların şirketiniz adına tescil edilecek ve satışların şirketiniz adına yapılacak olması, ticari
organizasyonun şirketiniz tarafından üstlenilmesi gibi hususlar dikkate alındığında, anılan kişilerin
faaliyetinin ticari faaliyet kapsamına girmediğinden bu kişilere yapılan ödemelerin ücret
hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, ücretin, satış hasılatının veya kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş
olması yapılan ödemenin ücret olma niteliğini değiştirmeyecektir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.