Çalışma prensipleri çerçeve sözleşmesinin damga vergisine tabi olup olmadığı
Çalışma prensipleri çerçeve sözleşmesinin damga vergisine
tabi olup olmadığı
Sayı:
97895701-155[2018/260]-579825
Tarih:
17/07/2019
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü
Sayı : 97895701-155[2018/260]-E.579825 17.07.2019
Konu : Çalışma prensipleri çerçeve
sözleşmesinin damga vergisine tabi olup olmadığı
İlgi (b)'de kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden; müşterilerinize verilen sigorta ve
reasürans brokerliği hizmetine ilişkin olarak şirketiniz ile … Tic. ve San. A.Ş. arasında Çalışma
Prensipleri Çerçeve Sözleşmesi imzalandığı, sözleşmenin (7.2.) maddesinde müşterilerin
hizmetlerinizden kaynaklanan zararını karşılama konusundaki sorumluluğunun toplamda … USD
tutarla sınırlandığı, söz konusu ana sözleşme kapsamındaki sorumlulukların ihlalinden doğacak olan
cezai şart durumunun tek başına sözleşmenin konusu olmaması ve sözleşmenin esas mahiyetinde
olan işlemden kaynaklanan zararların müşteriye ödenmesine ilişkin yükümlülükleri ile ilgili olması
sebebiyle damga vergisine tabi olup olmayacağı hakkında Başkanlığımızdan bilgi istenildiği
anlaşılmaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı
kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında, resmi dairelerle kişiler
arasındaki işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtların damga vergisinin kişiler tarafından ödeneceği;
4 üncü maddesinde, bir kâğıdın tabi olacağı verginin tayini için o kâğıdın mahiyetine bakılacağı ve
buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kâğıtların mahiyetinin tayininde, şekli kanunlarda
belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun
ettiği hüküm ve manaya bakılacağı; (6728 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi ile değişik) 6 ncı
maddesinde, bir kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlem bulunduğu takdirde
bunların her birinden ayrı ayrı vergi alınacağı, bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı
ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisinin, en yüksek vergi alınmasını gerektiren
akit veya işlem üzerinden alınacağı, ancak bu akit ve işlemlere asıl işlemin akitlerinden başka bir
şahsın eklenen akit ve işleminin de ayrıca vergiye tabi olacağı, şu kadar ki; bir kâğıt üzerinde
birden fazla adi kefalet ve garanti taahhüdü bulunması hâlinde, ayrı ayrı olmak üzere bunlardan
yalnızca birinden damga vergisi alınacağı, pey akçesi, cayma tazminatı, ücret tevkifi, cezai şart gibi
bir sözleşmenin müeyyidesi mahiyetinde olan taahhütlerden, başlı başına bir sözleşmeye konu
olmadıkça damga vergisi alınmayacağı; 10 uncu maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu
olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belliparanın, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olduğu, belli para teriminin, kağıtların ihtiva
ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği hükümlerine yer
verilmiştir.
Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I-Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında,
belli parayı ihtiva eden mukavelename, taahhütname ve temliknamelerin nispi damga vergisine tabi
tutulacağı hükme bağlanmıştır.
35 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde, vergiye tabi kağıdın yabancı para cinsinden
düzenlenmesi halinde kağıt üzerinde yer alan dövizin kağıdın düzenlendiği tarihteki T.C. Merkez
Bankası'nca tespit ve ilan olunan cari döviz satış kuruna göre bulunacak Türk Lirası karşılığı
üzerinden damga vergisi hesaplanması gerektiği belirtilmiştir.
6728 sayılı Kanun sonrasında sözleşmelerde cezai şarta ilişkin uygulamalar hususunda 29/09/2016
tarih ve 29842 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 60 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel
Tebliğinin "Bir kağıtta birden fazla akit ve işlem bulunması" başlıklı bölümünde, asıl akit ve işlemle
birlikte aynı kağıtta yer verilen pey akçesi, cayma tazminatı, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir
sözleşmenin yaptırımı olarak belirlenen taahhütlerden damga vergisi alınmayacağı, damga
vergisinin asıl akit konusu işlem üzerinden alınacağı, ancak söz konusu taahhütlerin, ayrı bir
kağıtta düzenlenmesi ve başlı başına bir sözleşmeye konu olması durumunda damga vergisine konu
teşkil edeceği açıklamaları yer almaktadır.
Diğer taraftan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 179 uncu maddesinin birinci fıkrasında, bir
sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi durumu için bir ceza kararlaştırılmışsa, aksi
sözleşmeden anlaşılmadıkça alacaklının, ya borcun ya da cezanın ifasını isteyebileceği hükmü yer
almaktadır.
Özelge talep formu ekinde yer alan "Çalışma Prensipleri Çerçeve Sözleşmesi" başlıklı kağıdın
incelenmesinden, 7.2 nci maddesinde, Kanunun elverdiği ölçüde ve yalnızca ve direkt olarak …
tarafındaki yolsuzluk veya suistimalden kaynaklanan zarar ve kayıplar haricinde, …'un (bir hizmeti
yerine getirmemek veya hizmet temininde başarısız olmak dahil) hizmetlerle veya sunmuş olduğu
diğer herhangi bir hizmetle bağlantılı olarak meydana gelen her türlü zarar ve kayıp, (avukatlık
masrafları dahil olmak ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) masraf ve maliyet, sözleşmeye
dayalı olsun veya olmasın (ihmal dahil) haksız fiilden doğan zararlar dolayısı ile müşteriye karşı
yükümlülüğünün toplamda … USD (… Amerikan Doları) tutarla sınırlı olacağı ibarelerinin yer aldığı
anlaşılmaktadır.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, sigorta ve reasürans aracılık hizmetleri ile ilgili
düzenlenen sözleşmenin 7.2 nci maddesinin sigorta ve reasürans hizmetlerinin sunulması sırasında
meydana gelecek zararın şirketiniz tarafından karşılanacak azami tazminat tutarını belirlediği ve bu
tutarın da sözleşmenin cezai şartı niteliğinde olmayıp müşteriye karşı olan sorumluluğunun sınırına
ilişkin olduğu dikkate alındığında, söz konusu sözleşmenin ihtiva ettiği yabancı paranın
düzenlendiği tarih itibarıyla T.C. Merkez Bankası'nca tespit ve ilan olunan cari döviz satış kuruna
göre hesaplanacak Türk Lirası karşılığı üzerinden Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 fıkrasına
göre nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.