Çevirmenlik faaliyetinden elde edilen kazancın gelir vergisinden istisna olup olmayacağı hk.

Özelge: Çevirmenlik faaliyetinden elde edilen kazancın gelir
vergisinden istisna olup olmayacağı hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 18-680
Tarih: 
09/06/2011
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 18-680 09/06/2011
Konu : Çevirmenlik faaliyetinden elde edilen kazancın gelir  
vergisinden istisna olup olmayacağı.
 
İlgide kayıtlı özelge talep formu ve dilekçenizde, sinema ve video film, dizi film ve belgesellerin
senaryo, altyazı ve dublaj çevirileri ile bilimsel makale ve tezler ile tiyatro oyunlarının çevirilerini
yaptığınız belirtilerek, bu faaliyetlerden elde ettiğiniz kazancın gelir vergisinden istisna olup
olmayacağı hususunda bilgi talep edildiği anlaşılmakta olup konu hakkında Başkanlığımız görüşleri
aşağıda açıklanmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 65 ve 66'ncı maddelerine göre, her türlü serbest meslek
faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancı ve serbest meslek faaliyetini mutad meslek
halinde ifa edenler de serbest meslek erbabıdır.
Aynı Kanun'un 18'inci maddesinde, "Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekâr,
bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale,
bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video
band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet
ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota
halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve
temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri  hasılat Gelir Vergisinden müstesnadır.
Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve
ücretler istisnaya dahildir.
Yukarıda yazılı kazançların arızî olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil
etmez.
Serbest meslek kazançları istisnasının, bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle
ödenecek vergiye şümulü yoktur."  hükmü yer almaktadır.
Öte yandan Gelir Vergisi Kanunu'nun  94'üncü maddesinin birinci fıkrasında, "Kamu idare ve
müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler,
vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek
gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço
veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri
(avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir
vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar" hükmüne yer verilmiş ve maddenin ikinci
bendinde 18'inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden
(2009/14592 sayılı BKK gereğince) % 17 oranında,  diğer  ödemelerden ise % 20 oranında gelir
vergisi tevkifatı yapılması öngörülmüş, 86-1/a maddesinde ise kazanç ve iratların istisna hadleri
içinde kalan kısmı için yıllık beyanname verilmeyeceği, diğer gelirler için beyanname verilmesihalinde bu gelirlerin beyannameye dahil edilmeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Bu açıklamalara göre, belgesel, sinema ve dizi film senaryoları ile altyazı ve dublaj çevirisi işi Gelir
Vergisi Kanunu'nun 65'inci maddesi uyarınca serbest meslek kazancı olmakla birlikte, Kanun'un
18'inci maddesinde yazılı eser grupları arasında yer almayan bu işler nedeniyle söz konusu
maddede yer alan istisnadan faydalanmanız mümkün bulunmamakta ve bu faaliyetlerden elde
ettiğiniz serbest meslek kazancının gerçek usulde vergilendirilmesi gerekmektedir. Ancak, edebi
eser niteliğinde bulunan bilimsel makale ve tezler ile tiyatro oyunları çevirilerinin 5846 sayılı Fikir
ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında eser niteliği taşıdığının Kültür ve Turizm Bakanlığından
alınacak yazı ile tevsik edilmesi halinde, bu çalışmalardan elde edeceğiniz kazanç dolayısıyla Gelir
Vergisi Kanunu'nun 18'inci maddesinde yer alan istisna hükmünden faydalanmanız mümkün
bulunmaktadır.
Öte yandan, istisna kapsamı dışında serbest meslek kazancı elde edecek olmanız nedeniyle 213
sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 153'üncü maddesi uyarınca işe başlamayı vergi dairesine bildirme,
172 ve 210'uncu maddeleri uyarınca serbest meslek kazanç defteri tutma, 236'ncı maddesi uyarınca
da mesleki faaliyetlerinize ilişkin her türlü tahsilâtlar için serbest meslek makbuzu düzenleme
mecburiyetiniz bulunmaktadır.
Ayrıca, istisna kapsamında bulunan çalışmalarınızın Gelir Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesinin
birinci fıkrasına istinaden tevkifat yapmak mecburiyetinde olanlarca satın alınması halinde,
tarafınıza yapılacak ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.
Diğer taraftan istisna kapsamında bulunan kazançlarınızın, gerçek usulde vergilendirilecek
kazancınız dolayısıyla vereceğiniz yıllık beyannameye dâhil edilmemesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim. 
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.