Çiftçiye ait olmakla beraber ticari işletmeye dahil edilmeyen biçerdöver veya bu mahiyetteki bir motorlu araç veya on yaşına kadar ikiden fazla traktö

Özelge: Çiftçiye ait olmakla beraber ticari işletmeye dahil
edilmeyen biçerdöver veya bu mahiyetteki bir motorlu araç
veya on yaşına kadar ikiden fazla traktörün işletilmesinden
elde edilen gelirlerin ticari kazanç hükümlerine göre
vergilendirilmeleri hak
Sayı:
B.07.0.GEL.0.41/4102- 419-22352
Tarih:
20/05/2004
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
SAYI : B.07.0.GEL.0.41/4102- 419 20.05.2004-22352
KONU :
.................. VALİLİĞİNE
(Defterdarlık: Gelir Müdürlüğü)
İLGİ : .................. tarih ve .................. sayılı yazınız.
İlgi yazınızın ve eklerinin incelenmesinden, öteden beri zirai işletmesine kayıtlı bir biçerdövere veya
benzeri mahiyetteki diğer araçlara sahip çiftçilerin bu araçlarını işletmelerinden çıkarmaları
durumunda ticari işletme hesabına göre vergilendirilip vergilendirilmeyecekleri ile mülkiyetinde
bulunan arazisini bir biçerdöver işletmecisine yarıcılık usulüyle işleme hakkını veren bir kişinin
gelir vergisi yönünden mükellefiyet şeklinin ne olacağı, biçerdöver işletmecisinin ortağı olarak
kabul edilip edilmeyeceği hususlarında Bakanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 52 nci maddesinde; zirai faaliyetten doğan
kazanca zirai kazanç, arazide, deniz, göl ve nehirlerde, ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve
ıslah yollarıyla veyahut doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle nebat, orman, hayvan,
balık ve bunların mahsullerinin istihsalinin, avlanmasının, avcıları ve yetiştiricileri tarafından
muhafazasının, taşınmasının, satılmasının veya bu mahsullerden sair bir şekilde faydalanılmasına
zirai faaliyet, bu faaliyetlerin içinde yapıldığı işletmelere zirai işletme, bu işletmeleri işleten gerçek
kişilere ( Adi şirketler dahil), vergiye tabi olsun veya olmasınlar, çiftçi ve bu faaliyetler neticesinde
istihsal olunan maddelere de mahsul deneceği,
53 üncü maddesinde de, çiftçilerin elde ettikleri zirai kazançların, bu kanunun 94 üncü maddesine
göre hasılatları üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle vergilendirileceği, 54 üncü maddede belirtilen
işletme büyüklüğü ölçülerini aşan çiftçiler ile bir biçerdövere veya bu mahiyetteki bir motorlu araca
veya on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçilerin kazançlarının gerçek usulde tespit
olunarak vergilendirileceği, kazançları gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçilerin bu kazançları
için beyanname vermeyecekleri, bu maddeye 4962 sayılı Kanununun 6 ncı maddesiyle eklenen ve
01.01.2004 tarihinden itibaren geçerli hükmüne göre ise çiftçiye ait olmakla beraber zirai
işletmeye dahil edilmeyen biçerdöver veya bu mahiyetteki bir motorlu araç veya on yaşına kadar
ikiden fazla traktörün işletilmesinden elde edilen gelirlerin ticari kazanç hükümlerine göre
vergilendirilecekleri ,
Ortaklık halindeki işletmelerde, işletme büyüklüğünün toplu olarak nazara alınacağı, ortaklıklarda,
ortaklığın birden fazla işletmeye taalluk etmesi veya işletmelerin ayrı ayrı mahallerde bulunmasının
durumu değiştirmeyeceği, 52 nci maddede yazılı tek işletmelerde işletme birden fazla ortaklıklara
ait olsa bile bu ortaklıklara ait işletme büyüklüğünün toplanmak suretiyle nazara alınacağı, gerek
şahsi işletmesi gerekse dahil bulunduğu ortaklıklar müstakilen işletme büyüklüğü ölçüsünün altında
kaldığı halde kendisine ait işletmenin ve ortaklıklardaki paylarının toplamı bu ölçüyü aşan çiftçilerin
gerçek usulde, payları toplamı ölçüleri aşmayan diğer ortakların tevkifat yoluyla vergilendirileceği,
yarıcılığın ortaklık sayılacağı,
hükme bağlanmıştır.
Bu açıklamalar çerçevesinde;
İşe yeni başlayan çiftçilerden, bir biçerdövere veya bu mahiyetteki bir motorlu araca veya on yaşına
kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçilerin işe başlama tarihinde,
Zirai faaliyete devam etmekle birlikte yıl içerisinde bir biçerdövere veya bu mahiyetteki bir motorlu
araca veya on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçilerin ise söz konusu araçlara sahip
oldukları tarih itibariyle,
Öteden beri zirai işletmelerine dahil bir biçerdövere veya bu mahiyetteki bir motorlu araca veya on
yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçilerin ise izleyen vergilendirme dönemi başından
itibaren,
Bu araçların işletmelerine dahil olmadığına dair yazılı beyanda bulunmamaları halinde
kazançlarının gerçek usulde zirai kazanç olarak tespit edilmesi ( 4369 sayılı Kanun'la Gelir Vergisi
Kanunu'na eklenen geçici 45 inci madde uyarınca, on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olma
şartı çiftçinin kendi işinde kullanılması koşuluyla 2007 yılı sonuna kadar dikkate alınmayacaktır.),
Çiftçiye ait olmakla beraber, yazılı beyanları ile zirai işletmelerine dahil edilmediği bildirilen
biçerdöver veya bu mahiyetteki bir motorlu araç veya on yaşına kadar ikiden fazla traktörün
işletilmesinden elde edilen gelirin ticari kazanç hükümlerine göre değerlendirilmesi,
Zirai işletmenin arazi sahibinden hasat edilen ürünü belli bir oranda paylaşmak şartıyla tutan kişi
yarıcı, bu şekilde gerçekleşen ortaklık ise yarıcılık sayıldığından işlenen arazi büyüklüğü 54 üncü
madde de yazılı işletme büyüklüğü ölçülerini aşıyorsa ortaklığın kazancı gerçek usulde zirai kazanç
olarak, aşmıyorsa hasılatları üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle tespit edilmesi, zirai işletme
ortaklığının araziyi yarıcı olarak tutan kişinin biçerdöver işletmeciliği ile ilişkilendirilmemesi ,
Ayrıca, bu hükmün uygulamasının yeni olması itibariyle, 2003 yılı sonunda sahip oldukları
biçerdöver veya bu mahiyetteki araçlarının zirai işletmelerine dahil olmadığını bildiren çiftçiler ile
birlikte bu taleplerini yazılı olarak 2004 Ocak ayı içerisinde Vergi Dairesine bildiren çiftçilerin de
zirai kazançlarının Kanunun 54 üncü maddesinde yer alan işletme büyüklüğü ölçülerinin aşılmaması
şartıyla hasılatları üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle tespit edilmesi,
Zirai işletmelerine dahil edilmediği bildirilen araçlarından dolayı elde ettikleri kazançlarının ise
ticari kazanç hükümlerine göre tespit edilmesi,
gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.