Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasının feshedilmesi nedeniyle beyanname verilip verilmeyeceği hk.
Özelge: Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasının
feshedilmesi nedeniyle beyanname verilip verilmeyeceği hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.06.16.01-120[61-12/7]-757
Tarih:
19/07/2012
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.06.16.01-120[61-12/7]-757 19/07/2012
Konu : Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasının feshedilmesi
nedeniyle beyanname verilip verilmeyeceği hk.
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Federal Almanya Cumhuriyeti Büyükelçiliği'nde
çalıştığınızı, ücretleriniz üzerinden Almanya tarafından gelir vergisi kesintisi yapıldığını belirterek,
Türkiye Cumhuriyeti ile Federal Almanya Cumhuriyeti Arasında Gelir ve Servet Üzerinden Alınan
Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması'nın henüz yürürlüğe girmemesi nedeniyle, 2011
yılında elde ettiğiniz ücret gelirleriniz için bağlı bulunduğunuz vergi dairesine beyanname verip
vermeyeceğiniz ve ödediğiniz vergiyi Gelir Vergisi Beyannamesinde mahsup edip edemeyeceğiniz
ile söz konusu ücretlerinizin 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 23/14 maddesine göre gelir
vergisinden istisna edilip edilmeyeceği hususunda Başkanlığımızdan bilgi istenilmektedir.
Bilindiği üzere, Türkiye-Almanya Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması'nın (ÇVÖA)
hükümleri 01.01.2011 tarihinden itibaren uygulamadan kalktığından ve bu Anlaşmayı revize eden
yeni ÇVÖ Anlaşması henüz yürürlüğe girmediğinden, konunun söz konusu Anlaşma kapsamında
değerlendirilmesi mümkün olamamaktadır.
Bu itibarla, 01.01.2011 tarihinden sonra elde edilen gelirler açısından vergilemenin iç
mevzuat hükümlerimiz çerçevesinde yapılması gerekmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun "Diplomat muaflığı" başlıklı 15 inci maddesinde;
"Yabancı devletlerin Türkiye'de bulunan elçi, maslahatgüzar ve konsolosları (Fahri konsoloslar
hariç) ile elçilik ve konsolosluklara mensup olan ve o memleketin uyrukluğunda bulunan memurları,
Türkiye'de resmi bir göreve memur edilenler bu sıfatlarından dolayı ve karşılıklı olmak şartıyla
Gelir Vergisi'nden muaftırlar..." hükmü yer almıştır.
Aynı Kanun'un "Ücret istisnası" başlıklı 16 ncı maddesinde ise "Yabancı elçilik ve
konsoloslukların 15 inci maddeye girmeyen memur ve hizmetlilerinin yalnız bu işlerinden dolayı
aldıkları ücretler karşılıklı olmak şartıyla Gelir Vergisi'nden istisna edilir." hükmüne yer verilmiş
olup, 23 üncü maddesinin 14 numaralı bendinde de"Kanunî ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan
dar mükellefiyete tâbi işverenlerin yanında çalışan hizmet erbabına, işverenin Türkiye dışında elde
ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödediği ücretler;" in Gelir Vergisi'nden istisna edildiği
hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 61 inci maddesinde "Ücret işverene tabi
ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve
para ile temsil edilebilen menfaatlerdir..." hükmü yer almış olup, aynı Kanunun 94 üncü
maddesinde ise tevkifat kapsamına giren ödemeler bentler halinde sayılarak bir numaralı bendinde;
hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden
(istisnadan faydalananlar hariç) 103 ve 104 üncü maddelere göre vergi tevkifatı yapılacağı hükme
bağlanmıştır. Öte yandan; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun "Tevkifata tabi olmayan ücretler" başlıklı
95 inci maddesinde; "Aşağıda yazılı hizmet erbabının ücretleri hakkında vergi tevkif usulü cari
olmaz;
...
2- 16 ncı maddede yazılı istisnadan faydalanmayan yabancı elçilik ve konsolosluk memur ve
hizmetlileri;
...
Bunlar gelirlerini, bu kısmın 2 nci bölümündeki hükümlere göre, yıllık beyanname ile
bildirirler." hükmüne yer verilmiştir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, Ülkemizde bulunan yabancı büyükelçilik ve
konsolosluklarında çalışan Türk vatandaşlarına ödenen ücretlerin gelir vergisinden istisna
tutulabilmesi için yabancı ülkelerde bulunan Türk Büyükelçilik ve Konsolosluklarında çalışan ülke
vatandaşı personelin ücretlerinin anılan ülkede vergiden istisna edilmiş olması gerekmektedir.
Bu itibarla, 2011 takvim yılında mütekabiliyet şartının gerçekleşmemiş olması nedeniyle
Federal Almanya Cumhuriyeti Büyükelçiliği'nden almış olduğunuz ücretlerin yıllık gelir vergisi
beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, çalışma şekliniz ve ücret ödemesi ile işverenin durumu Gelir Vergisi
Kanununun 23 üncü maddesinin 14 numaralı bendinde sayılan şartları taşımadığından hakkınızda
anılan istisna hükmünün uygulanması da mümkün değildir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.