Dar mükellefin gayrimenkul sermaye iradı beyanı hk.

Özelge: Dar mükellefin gayrimenkul sermaye iradı beyanı
hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.35.16.01-176200-397
Tarih:
19/08/2011
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.35.16.01-176200-397 19/08/2011
Konu : Dar mükellefin gayrimenkul sermaye iradı beyanı hk.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; Türk vatandaşı olarak uzun yıllardır Almanya'da çalışmakta
ve ikamet etmekte olduğunuz, Türkiye'de bulunan ve tevkif suretiyle vergilendirilen muhtelif
işyerlerinden kira geliri elde ettiğiniz belirtilerek, söz konusu kira gelirleriniz nedeniyle yıllık gelir
vergisi beyannamesi verip vermeyeceğiniz ile kira tutarlarının kiracılar tarafından eksik beyan
edilmesi durumunda ne yapmanız gerektiği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 3 üncü ve 4 üncü maddelerinde tam mükellefiyet, 6 ncı
maddesinde ise dar mükellefiyet esası düzenlenmiş olup, 3 üncü maddesinde, Türkiye'de yerleşmiş
olan gerçek kişilerin Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden
vergilendirilecekleri hüküm altına alınmış, 4 üncü maddesinde de;
"Aşağıda yazılı kimseler Türkiye'de yerleşmiş sayılır.
1. İkametgahı Türkiye'de bulunanlar (İkametgah, Kanunu Medeninin 19'uncu ve müteakip
maddelerinde yazılı olan yerlerdir);
2. Bir takvim yılı içinde Türkiye'de devamlı olarak altı aydan fazla oturanlar (Geçici ayrılmalar
Türkiye'de oturma süresini kesmez.)" hükmüne yer verilmiş ve aynı Kanunun 6'ncı maddesinde,
"Türkiye'de yerleşmiş olmayan gerçek kişiler sadece Türkiye'de elde ettikleri kazanç ve iratlar
üzerinden vergilendirilirler." denilmiştir.
Konuyla ilgili olarak 210 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde, "Gelir Vergisi Kanununun 3 üncü
maddesinin (2) numaralı bendinde belirtilenler hariç olmak üzere, çalışma veya oturma izni alarak
altı aydan daha fazla bir süredir yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının Türkiye'de elde ettikleri
kazanç ve iratları bakımından dar mükellefiyet esasında vergilendirilmeleri gerekmektedir. Bu
vatandaşlarımızdan kesin dönüş yaparak Türkiye'ye yerleşenler ile bir takvim yılı içinde altı aydan
daha fazla süreyle Türkiye'de oturanlar ise tam mükellefiyet esasında vergilendirileceklerdir."
açıklamasına yer verilmiştir.
Anılan Kanunun "Vergi Tevkifatı" başlıklı 94 üncü maddesinde ise; "Kamu idare ve müesseseleri,
iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar,
dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini
beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî
işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak
ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine
mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." hükmüne yer verilmiş, aynı maddenin 5/a bendinde, 70
inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden (2006/11449 sayılı
B.K.K uyarınca) % 20 oranında tevkifat yapılacağı belirtilmiştir.
Yine aynı Kanunun "Toplama Yapılmayan Haller" başlıklı 86 ncı maddesinin birinci fıkrasının (2)
numaralı bendinde de dar mükellefiyette, tamamı Türkiye'de tevkif suretiyle vergilendirilmiş olan
ücretler, serbest meslek kazançları, menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile diğer kazanç ve
iratlar için yıllık beyanname verilmeyeceği, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu
gelirlerin beyannameye dahil edilmeyeceği belirtilmiştir.
Öte yandan, işyeri ve konut kiralama işlemlerine ilişkin yapılacak tahsilat ve ödemelerin banka veya
posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsikine ilişkin usul ve esasların yer aldığı 268 seri no.lu
Gelir Vergisi Genel Tebliği'nin "Tevsik Zorunluluğunun Kapsamı" başlıklı 1 inci bendiyle;
işyerlerinde, işyerini kiraya verenler ile kiracıların kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerini 1/11/2008
tarihinden itibaren banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen
belgelerle tevsik edilmesi zorunluluğu getirilmiş olup, söz konusu zorunluluğa uymayanlara 213
sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesi uyarınca her bir işlem için anılan maddede
belirtilen tutarlardan az olmamak üzere, bu işleme konu tutarın %5'i nispetinde özel usulsüzlük
cezası kesilmesi gerekmektedir.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar uyarınca, gelirin elde edildiği dönemde Almanya'da ikamet
ettiğinizi belirtir, Alman yetkili makamlarından alınmış mukimlik belgesi ve ilgili yıllarda altı aydan
fazla süreyle Türkiye'de bulunmadığınızın Emniyet Müdürlüğü'nden alınacak bir belge ile tevsiki
şartıyla, tamamı Türkiye'de tevkif suretiyle vergilendirilmiş gayrimenkul sermaye iratlarınız için
yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmesine gerek bulunmamakla birlikte, söz konusu
gayrimenkullerin kiralanması karşılığında yapılan ödemeler üzerinden kesilmesi gereken gelir
vergisi tevkifatlarının kiracılar tarafından eksik beyan edilmesi durumunda ise, tarafınıza yapılan
kira ödemelerinin; 268 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği doğrultusunda, banka veya Posta ve
Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü birimleri aracı kılınmak suretiyle gerçekleştirilmesini sağlamanız
şartıyla herhangi bir sorumluluğunuz olmayacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.