Dar mükellefin verdiği hizmetler karşılığı yapılacak ödemelerin tevkifata tabi olup olmadığı

Özelge: Dar mükellefin verdiği hizmetler karşılığı yapılacak
ödemelerin tevkifata tabi olup olmadığı hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 30-739
Tarih:
24/02/2012
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 30-739 24/02/2012
Konu : Dar mükellefin verdiği hizmetler karşılığı yapılacak
ödemelerin tevkifata tabi olup olmadığı
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinde, ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi kimlik
numaralı mükellefi olduğunuz, şirketinizin Tarım Bakanlığının kontrolünde organik ürün alım satımı
işi ile iştigal ettiği, İzmir'de irtibat bürosu bulunan Almanya mukimi ... GMBH şirketinin Tarım
Bakanlığı tarafından yetki verilmiş bir denetim kuruluşu olduğu belirtilerek söz konusu şirketten
kontrolörleri vasıtasıyla yılın belirli zamanlarında almış olduğunuz denetim ve sertifikalandırılma
hizmeti karşılığında yaptığınız ödemeler üzerinden tevkifat yapılıp yapılmayacağı hususunda
Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Tam ve dar mükellefiyet" başlıklı 3 üncü maddesinin
ikinci fıkrasında, dar mükellefiyete ilişkin olarak, Kanunun 1 inci maddesinde sayılı kurumlardan
kanunî ve iş merkezlerinin her ikisi de Türkiye'de bulunmayanların, sadece Türkiye'de elde ettikleri
kazançları üzerinden vergilendirilecekleri hükme bağlanmış, aynı maddenin üçüncü fıkrasında ise
dar mükellefiyette kurum kazancının hangi kazanç ve iratlardan oluşacağı belirtilmiştir.
Aynı maddenin dördüncü fıkrasında ise, bu maddede belirtilen kazanç ve iratlar ile gelir
unsurlarının Türkiye'de elde edilmesi ve Türkiye'de daimi temsilci bulundurulması konularında, 193
sayılı Gelir Vergisi Kanununun ilgili hükümlerinin uygulanacağı ifade edilmiştir.
Gelir Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendinde, dar
mükellefiyete tabi kimseler bakımından serbest meslek kazançlarının Türkiye'de elde edilmiş
sayılması için serbest meslek faaliyetlerinin Türkiye'de icra edilmesi veya Türkiye'de
değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiş, aynı maddenin son paragrafında da, "Bu maddenin 3'üncü,
4'üncü, 5'inci ve 7'inci bentlerinde sözü edilen değerlendirmeden maksat, ödemenin Türkiye'de
yapılması veya ödeme yabancı memlekette yapılmışsa, Türkiye'de ödeyenin veya nam ve hesabına
ödeme yapılanın hesaplarına intikal ettirilmesi veya kârından ayrılmasıdır." hükmüne yer
verilmiştir.
Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinde de dar mükellefiyete tabi kurumların Türkiye'de
elde ettikleri serbest meslek kazançları üzerinden vergi kesintisi yapılması öngörülmüş olup, bahse
konu vergi kesintisi oranı 2009/14593 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile % 20 olarak belirlenmiştir.
Dar mükellefiyete tabi kurumların, Türkiye'de bir işyeri veya daimi temsilci bulundurmak suretiyle
yaptıkları ticari ve zirai faaliyet kapsamında, bu işyerleri veya daimi temsilcileri vasıtasıyla elde
ettikleri serbest meslek kazançları, gayrimenkul sermaye iratları (dar mükellef kooperatiflere ait
taşınmazların kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemeleri hariç) ve menkul sermaye
iratları (kâr payları ile Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasında vergi kesintisine tabi tutulan
menkul sermaye iratları hariç) üzerinden anılan Kanunun 30 uncu maddesine göre vergi kesintisi
yapılmayacaktır.
Ancak, dar mükellefiyete tabi kurumların Türkiye'de bir işyeri veya daimi temsilcisi bulunmadan
veya Türkiye'de bir işyeri veya daimi temsilci bulunsa da bu işyerlerinde yürüttükleri ticari
faaliyetle bağlantılı olmamak suretiyle elde ettikleri, serbest meslek kazançlarından, gayrimenkul
sermaye iratlarından ve kâr payları hariç menkul sermaye iratlarından Kanunun 30 uncu maddesine
göre vergi kesintisi yapılacağı tabiidir.
Söz konusu özelge talebinde 2008 yılında alındığı belirtildiğinden hizmetin 01.01.1990 - 31.12.2010
tarihleri arasında uygulanmakta olan "Türkiye Cumhuriyeti ile Federal Almanya Cumhuriyeti
Arasında Gelir ve Servet Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması"
çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Şirketiniz tarafından ... GMBH şirketinden alınan denetleme hizmetinin söz konusu Anlaşma'nın
"Serbest Meslek Faaliyetleri"ni düzenleyen 14 üncü maddesi kapsamında değerlendirilmesi
gerekmektedir. Söz konusu maddenin üçüncü fıkrasında;
"3. 1 inci ve 2 nci fıkra hükümlerine bakılmaksızın, bir Federal Almanya Cumhuriyeti teşebbüsünün
serbest meslek faaliyetlerinden elde ettiği gelir, söz konusu faaliyetler Türkiye Cumhuriyeti'nde icra
edilmedikçe ve
a) Gelir elde eden kişi Türkiye Cumhuriyeti'nde bir takvim yılı içinde bir veya bir kaç seferde 183
günü aşan bir süre kalmadıkça veya
b) Ödeme, Türkiye Cumhuriyeti'nde mukim olmayan bir kişinin Türkiye Cumhuriyeti'nde sahip
olduğu bir işyerinden veya sabit yerden yapılmadıkça,
yalnızca Federal Almanya Cumhuriyeti'nde vergilendirilebilecektir."
hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre, Almanya mukimi bir teşebbüsün Türkiye'ye gelmeksizin Almanya'da icra edeceği
serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla elde edeceği gelirleri vergileme hakkı yalnız Almanya'ya
aittir. Eğer bu faaliyetler Türkiye'de bir takvim yılı içinde 183 günden fazla süre kalınarak icra
edilirse veya bu faaliyetlere ilişkin ödemeler Türkiye'de mukim olmayan bir kişinin Türkiye'de sahip
olduğu işyeri veya sabit yerden yapılırsa, Türkiye'nin de bu gelirleri vergileme hakkı bulunmaktadır.
Dilekçenizden, Almanya mukimi ... GMBH firmasının söz konusu faaliyetleri Türkiye'de sürekli
olarak bulunan ve istihdam ettiği personeller vasıtasıyla hizmet veren şubesi/temsilciliği vasıtasıyla
gerçekleştirdiği anlaşılmaktadır. Almanya mukimi firmanın Türkiye'de sürekli faaliyet gösteren
şube/temsilciliği vasıtasıyla Türkiye'de faaliyette bulunması, Anlaşma uyarınca kaynak ülkeye
vergileme hakkı veren 183 gün kaynak ülkede bulunma şartını aşan bir süre Türkiye'de faaliyette
bulunulduğunu göstereceğinden, anılan hükümler gereğince şirketinize verilen denetim hizmeti
dolayısıyla Almanya mukimi söz konusu firmanın elde ettiği gelirler Türkiye'de
vergilendirilebilecektir.
Anlaşma hükümlerine göre serbest meslek kazançları yönünden Türkiye'de vergi ödenmesi
durumunda ödenen bu vergiler; Anlaşmanın "Mukim Olunan Devlette Çifte Vergilendirmenin
Önlenmesi"ne ilişkin 23 üncü maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde, Almanya'da mahsup
edilecektir.
Anlaşma hükümlerinin iç mevzuata göre değişiklik getirdiği durumlarda, Anlaşma hükümlerinden
yararlanabilmek için söz konusu Almanya firmasının Almanya'da tam mükellef olduğunun ve tüm
dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğinin Almanya yetkili makamlarından alınacak
bir belge ile kanıtlanması ve bu belgenin aslı ile noterce veya Almanya'daki Türk Konsolosluklarınca
tasdik edilen Türkçe tercümesinin bir örneğinin vergi sorumlularına veya ilgili vergi dairesine ibraz
edilmesi gerekmektedir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, İzmir'de irtibat bürosu bulunan Almanya mukimi ... GMBH
şirketinin Tarım Bakanlığının verdiği yetki çerçevesinde kontrolörleri tarafından şirketinize yılın
belirli zamanlarında sunduğu serbest meslek hizmetine ilişkin fatura karşılığı nakden veya hesaben
ödediğiniz tutarlar üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının
(b) bendine göre kurumlar vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Ancak, ... GMBH'nin Türkiye'deki irtibat bürosunun, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan Doğrudan Yabancı Yatırımlar Uygulama
Yönetmeliğinde belirtilen irtibat bürosu sınırını aşarak burada çalışan personeli vasıtasıyla denetim
ve sertifikalandırma hizmeti sunmak suretiyle ticari veya diğer gelir getirici faaliyetlerde bulunması
halinde kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilerek anılan hizmet nedeniyle elde edilecek gelirlerin
kurumlar vergisi beyannamesi ile beyan edilecek olması dolayısıyla zikredilen ödemeler üzerinden
tevkifat yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.