Dar mükelleflerin satın aldıkları menkul kıymetleri elden çıkarmaları halinde, kur farkından doğan kazancın vergilendirilip vergilendirilmeyeceği hk.

Özelge: Dar mükelleflerin satın aldıklarımenkul kıymetleri
elden çıkarmaları halinde, kur farkından doğan
kazancınvergilendirilip vergilendirilmeyeceği hk.
Sayı:
B.07.0.GEL.0.49/4922-9/1144
Tarih:
13/01/1997
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
TARİH : 13.01.1997
SAYI : B.07.0.GEL.0.49/4922-9/1144
KONU : Dar mükelleflerin satın aldıkları
menkul kıymetleri elden çıkarmaları
halinde, kur farkından doğan kazancın
vergilendirilip vergilendirilmeyeceği hk.
HAZİNE MÜSTEŞARLIĞINA
İLGİ: 12.10.1995 gün ve B.02.l.HM.O.BAK/06.02.A.07.5/m-26/44453 sayılı yazınız:
Söz konusu yazınızda, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar'la (md.l5) yabancıların Türk Menkul
kıymetlerine yatırım yapmaları serbest bırakıldığı halde, Gelir Vergisi Kanununun 81 inci maddesinin "Dar
mükelleflerin Yabancı Sermaye Mevzuatına göre ilgili mercilerden izin almak suretiyle Türkiye'ye bizzat getirdikleri
nakdi ve ayni sermaye karşılığında iktisap ettikleri menkul kıymetler ile iştirak hisselerini elden çıkarmalarından
doğan değer artışı kazançlarının hesabında, kur farkından doğan kazançlar dikkate alınmaz." hükmünün 32 sayılı
karar uyarınca yapılan portföy yatırımlarını kapsamadığı, yabancı portföy yatırımcılarının böyle bir izin prosüdürü ile
uğraşmak istememelerinın ise, yatırımcıların Türk menkul kıymetlerine yatırım yapma kararından caydırıcı etken
olduğu belirtilerek, 95/6990 sayılı yabancı Sermaye Çerçeve Kararı'na istinaden çıkarılacak bir Kurumlar Vergisi
Genel Tebliğinde Kararın 3 (e) maddesiyle ilgilendirilmek suretiyle" ..Dışarıda yerleşik kişilerin (yurt dışındaki yatırım
ortaklıkları ve fonlar dahil) her türlü menkul kıymetler ile diğer Sermaye piyasası araçlarını Sermaye piyasası
mevzuatına göre yetkili bulunan bankalar ve aracı kurumlar vasıtasıyla satın almaları ve satmaları serbest olup
müsteşarlıktan ayrıca izin alınmasına gerek yoktur." şeklinde bir hükme yer verilmesinin sorunu çözeceği
belirtilmektedir.
Bilindiği üzere 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 2 nci maddesinde Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan
yatırım fonlarının Kurumlar Vergisi Kanunu ve Gelir Vergisi Kanunu uygulamasında sermaye şirketi olarak
addolunacakları hükme bağlanmıştır. Diğer taraftan aynı maddede, 20/02/1930 tarihli ve 1567 sayılı Kanuna göre ilgili
mercilerden izin almak suretiyle Türkiye'de münhasıran portföy işletmeciliği faaliyetinde bulunan dar mükellefiyete
tabi yatırım fonlarının, Kurumlar Vergisi Kanunu ve Gelir Vergisi Kanunu uygulamasında Sermaye Piyasası Kanununa
göre kurulmuş yatırım fonları addolunacağı belirtilmiştir.
Dar mükellef kurumların Türkiyede'ki portföy yatırımlarından elde ettikleri kazançların ne şekilde vergilendirileceği
ise 44,45 ve son olarak 47 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde açıklanmış bulunmaktadır.
Öte yandan konuyla ilgili olarak 24.8.1995 gün ve 22384 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2 sayılı Yabancı Sermaye
Çerçeve Kararı Hakkında Tebliğin 14 üncü maddesinde "Dışarıda yerleşik kişi ve kuruluşların (yurtdışındaki yatırım
ortaklıkları ve fonlar dahil ) her türlü menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçlarını Sermaye piyasası
Mevzuatına göre yetkili bulunan bankalar ve aracı kurumlar vasıtasıyla satın almaları ve satmaları kambiyo Mevzuatı
çerçevesinde serbest olup, Müsteşarlıktan ayrıca izin alınmasına gerek yoktur.
7/6/1995 tarihli ve 95/6990 sayılı yabancı Sermaye Çerçeve Kararının 11nci maddesi uyarınca menkul kıymetler
borsasına kote edilmiş hisseleri satın alan yurt dışında yerleşik kişi ve kuruluşların iştirak ettikleri şirketlerin yönetim
ve genel kurullarına katılmaları serbest olu HM Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünün izni gerekmemektedir."
denilmektedir.
Buna göre söz konusu tebliğde izin alma zorunluluğu kaldırıldığından, Gelir Vergisi kanununun mükerrer 81 inci
maddesinde sözü edilen dar mükelleflerin (kurumlar dahil) yabancı sermaye mevzuatına göre Türkiyeye sermaye
getirmelerinde ilgili mercilerden izin alma zorunluluğu kendiliğinden kaldırılmış sayılarak, dar mükelleflerin satın
aldıkları menkul kıymetleri elden çıkarmaları halinde kur farkından doğan kazancın vergilendirilmemesi
gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.
Bakan a.
Genel Müdür Y.