Değerleme gününde senet ve çekler için yapılacak reeskont uygulamasının 92 gün vade ile sınırlı kalıp kalmayacağı hk.

Özelge: Değerleme gününde senet ve çekler için yapılacak
reeskont uygulamasının 92 gün vade ile sınırlı kalıp
kalmayacağı hk.
Sayı: 
95462982-105[VUK.ÖZLG-2013-27]-265
Tarih: 
10/09/2013
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
BURSA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)
 
   
Sayı : 95462982-105[VUK.ÖZLG-2013-27]-265 10/09/2013
Konu : Değerleme gününde senet ve çekler için yapılacak  
reeskont uygulamasının 92 gün vade ile sınırlı kalıp
kalmayacağı.
 
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun tetkikinden, İlimiz ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi
kimlik numarasında kayıtlı mükellef olduğunuz, değerleme gününde senetler ile vadeli çeklere
Vergi Usul Kanununun 281 ve 285 inci maddelerine göre  reeskont uygulanırken vadenin 92 gün ile
sınırlı kalıp kalmayacağı hususunda Başkanlığımızdan görüş talebinde bulunduğunuz anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 281 inci maddesinde; "Alacaklar mukayyet
değerleriyle değerlenir. Mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit alacaklar değerleme gününe
kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır.
Vadesi gelmemiş olan senede bağlı alacaklar değerleme gününün kıymetine irca olunabilir. Bu
takdirde, senette faiz nispeti açıklanmış ise bu nispet, açıklanmamışsa Cumhuriyet Merkez
Bankasının resmi iskonto haddi uygulanır.
Bankalar ve bankerler ile sigorta şirketleri alacaklarını ya Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi
iskonto haddi veya muamelelerinde uyguladıkları faiz haddi ile, değerleme günü kıymetine irca
ederler." hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanunun 285 inci maddesinde de; "Borçlar mukayyet değerleriyle değerlenir. Mevduat veya
kredi sözleşmelerine müstenit borçlar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte
dikkate alınır.
Vadesi gelmemiş olan senede bağlı borçlar değerleme günü kıymetine irca olunabilir. Bu takdirde
senette faiz nispeti açıklanmışsa bu nispet, açıklanmamışsa Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi
iskonto haddinde bir faiz uygulanır.
Banka ve bankerler ile sigorta şirketleri borçlarını, Cumhuriyet Merkez Bankasına resmi iskonto
haddi veya muamelelerinde uyguladıkları faiz haddiyle, değerleme günü kıymetine irca ederler.
Alacak senetlerini değerleme gününün kıymetine irca eden mükellefler, borç senetlerini de aynı
şekilde işleme tabi tutmak zorundadırlar." hükmü bulunmaktadır.
Diğer taraftan, 238 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin "C- Alacak Senetleri Ve Borç
Senetlerinin Reeskont İşlemleri" başlıklı bölümünde; "... T.C. Merkez Bankasının reeskont işlemleri
ile ilgili uygulamasında ise vadesine en çok 92 gün kalmış olan senetler reeskonta kabul edilmekte;
senedin vadesinin belirlenmesinde faizin başlangıç tarihi olarak senedin reeskonta kabul edildiği
tarihten bir önceki gün esas alınmaktadır. Vadesi 92 günden daha fazla olan senetler ise reeskontakabul edilmemektedir. İskonto tutarı ise dış iskonto yöntemine göre, yani senedin itibari değeri
üzerinden hesaplanmaktadır...
Merkez Bankasının yalnızca kısa vadeli senetlere konu olan reeskont işlemlerinde dış iskonto
metoduna göre hesaplama yapılması sorun yaratmamakla birlikte, bu metodun uzun vadeli senetler
için hesaplanan iskonto tutarının senet değerinden daha fazla olması, dolayısı ile senedin halihazır
değerinin negatif olması gibi mantıkla bağdaşmayan bir sonuçla karşılaşılabilmektedir.
...
Bu itibarla, T.C. Merkez Bankasınca uygulanan dış iskonto yönteminin çok uzun vadeler
taşıyabilecek senetlerin değerleme günündeki kıymetlerinin hesaplanmasında kullanılması teknik
olarak mümkün bulunmamaktadır.
Bu durumda senede bağlı alacaklara ilişkin değerleme işlemlerinin, iç iskonto metoduna göre
yapılması gerektiği sonucuna varılmaktadır.
...
Bu itibarla, mükelleflerin hesap dönemi sonu itibariyle senede bağlı borç ve alacaklarının
değerleme gününde haiz olacakları kıymetleri F = A - [A x 360 / (360 + m x t)] formulüne uygun
olarak iç iskonto yöntemine göre hesaplanacaktır. Bu hesaplamada; faiz oranı olarak reeskont
işlemlerinde uygulanan faiz oranının değil, kısa vadeli avans işlemlerinde uygulanan faiz oranının
esas alınması gerekmektedir." açıklamasına yer verilmiştir.
238 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere,
vadesi 92 günden daha fazla olan senetlerin reeskonta kabul edilmemesi durumu Merkez
Bankasının reeskont hesaplaması ile ilgili bir durum olup, Vergi Usul Kanununda vadesi 92 günden
daha fazla olan senet ve çeklere reeskont uygulanamayacağına dair herhangi bir hüküm
bulunmamaktadır.
Öte yandan, 30.04.2013 tarihinde yayımlanan 64 No.lu Vergi Usul Kanunu Sirkülerinde; 5941 sayılı
Çek Kanununda yapılan düzenlemeler göz önüne alınarak uygulamada birliğin sağlanması amacıyla
ileri düzenleme tarihli çeklerin değerleme gününde vadesi gelmemiş senede bağlı alacak ve borçlar
için uygulanması öngörülen reeskont uygulamasından yararlanmasının mümkün bulunduğu
açıklanmıştır.
Buna göre, değerleme gününde vadesi 92 günden uzun olan senede bağlı alacak ve borçlarınız ile
ileri düzenleme tarihli çekleriniz için de reeskont uygulamanız mümkün bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.