Derneğin vergisel durumu hk.

Özelge: Derneğin vergisel durumu hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.06.17.01-KDV-2:2010-14001-66-1004
Tarih: 
16/11/2011
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.06.17.01-KDV-2:2010-14001-66-1004 16/11/2011
Konu : Derneğin vergisel durumu.  
 
            İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, Derneğinizin vergi ve harçlardan muaf olup olmadığı
hususunda bilgi istenilmektedir.
            KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN:
             5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesine göre dernek ve vakıflar kurumlar
vergisi mükellefleri arasında sayılmazken, aynı maddenin (ç) bendi ile dernek ve vakıflara ait
iktisadi işletmeler kurumlar vergisi mükellefiyeti kapsamına alınmıştır. Aynı Kanunun 2 inci
maddesinin beşinci fıkrasında, dernek ve vakıflara ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan
ve sermaye şirketleri ile kooperatifler dışında kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin dernek ve
vakıfların iktisadi işletmeleri olduğu, aynı maddenin altıncı bendinde de dernek ve vakıflara ait
iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemelerinin, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler
arasında bulunmasının, tüzel kişiliklerinin olmamasının, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine
ayrılmış sermayelerinin veya işyerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği, mal ve
hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olmasının, kar edilmemesi veya karın kuruluş
amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi işletme niteliğini değiştirmeyeceği hükme
bağlanmıştır.
             1 Seri Numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin dernek veya vakıflara ait iktisadi
işletmelerle ilgili (2.4.) bölümünde; iktisadi işletmenin belirlenmesinde iktisadi işletmenin en
belirgin özelliğinin bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir mahiyet arz etmesi
olduğu diğer bir anlatımla iktisadi işletmenin unsurlarının ticari faaliyetin de temel özelliklerinden
olan, bir organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal alım-satımı,
imalatı veya hizmet ifaları gibi faaliyetler olduğu, Kanunun bu gibi halleri tek tek saymak yerine,
dernek veya vakıf tarafından piyasa ekonomisi içerisinde icra edilen tüm iktisadi faaliyetleri
kapsamına aldığı, satılan mal veya hizmete ait bedelin sadece maliyeti karşılayacak kadar
olmasının, kar edilmemesinin, karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin iktisadi işletme olma
vasfını değiştirmeyeceği açıklanmıştır.
             Buna göre, Derneğinizin tüzel kişiliği itibarıyla kurumlar vergisi mükellefiyeti
bulunmamaktadır. Ancak, iktisadi işletme oluşturacak şekilde, ticari, sınai ve zirai faaliyette
bulunmanız halinde Derneğinize ait iktisadi işletme oluşacağından, söz konusu iktisadi işletmenin
kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis edileceği tabiidir.
            KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN:
            Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesinde, Türkiye'de yapılan ticari, sınai, zırai
ve serbest meslek faaliyeti kapsamındaki teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu;
bu faaliyetlerin kanunların veya resmi makamların gösterdiği gerek üzerine yapılmasının ve bunları
yapanların hukuki statü ve kişiliklerinin işlemlerin mahiyetini değiştirmeyeceği ve vergilemeye
engel teşkil etmeyeceği hüküm altına alınmış bulunmaktadır.            Diğer taraftan, katma değer vergisinden istisna edilen işlemleri düzenleyen,  Kanunun 17/2-
b maddesinde, genel ve katma bütçeli dairelere, il özel idarelerine, belediyelere, köylere, bunların
teşkil ettikleri birliklere, ..., kamu menfaatine yararlı derneklere, ... Bakanlar Kurulunca vergi
muafiyeti tanınan vakıflara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifalarının
katma değer vergisinden istisna olacağı belirtilmiştir.
            Buna göre, Derneğinizin kamu menfaatine yararlı dernek olması kaydıyla, yaptıracağı
camii inşaatına yönelik bedelsiz teslim ve hizmetler KDV ye tabi olmayacaktır. Ancak,   Derneğinize
bedeli karşılığında yapılacak mal teslimi ve hizmet ifaları ise bu istisna hükmü kapsamında
değerlendirilmeyeceğinden genel hükümler çerçevesinde KDV ye tabi tutulacaktır.
            DAMGA VERGİSİ YÖNÜNDEN:
             488 Sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde; bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda
yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak
veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya
belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik
ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade ettiği, 3 üncü maddesinde ise damga
vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere
ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği hükme bağlanmıştır.
             Anılan Kanunun "V-Kurumlarla İlgili Kağıtlar" başlıklı bölümünün 17inci maddesinde, genel
menfaatlere yararlı derneklerinher türlü işlemlerinde düzenlenen ve damga vergisi bu teşekküller
tarafından ödenmesi gereken kağıtların damga vergisinden müstesna olacağı belirtilmiştir.
             Buna göre, Derneğinizin, Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan "Kamu Yararına Çalışan
Dernekler" arasında yer almaması nedeniyle, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı
tabloda yer alan kağıtlar bakımından damga vergisi mükellefi olacaktır.
            BELEDİYE GELİRLERİ YÖNÜNDEN:
            2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun Ek 1 inci maddesinin birinci fıkrasında, "Belediye
sınırları ve mücavir alanlar içinde yapılan her türlü bina inşaatı (ilave ve tadiller dahil), inşaat veya
tadilat ruhsatının alınmasında Ek Madde 6'da yer alan tarifede gösterilennispet ve hadlerde bina
inşaat harcına tabidir." hükmü yer almakta olup Ek 2 inci maddesinin (f) bendinde de, dini
hizmetlerin ifasına mahsus ve umuma açık bulunan ibadethaneler, bunların müştemilatı inşaatı,
bina inşaat harcından istisna olduğu belirtilmiştir.
             Aynı Kanunun 90 ıncı maddesinde de, ibadet yerleri hakkında harcamalara katılma
payıtahakkuku yapılmayacağı hükme bağlanmıştır.
             Buna göre, yazıya konu edilen derneğin dini hizmetlerin ifasına mahsus ve umuma açık
olmak üzere yaptıracağı camii inşaatının, bina inşaat harcından istisna tutulması ve aynı şekilde
harcamalara katılma paylarının da alınmaması gerekmektedir.
            Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergiiçin gecikme faizi hesaplanmayacaktır.