Dernek tarafından kiralanan yerde dernek ve dernek iktisadi işletmesinin birlikte faaliyet göstermesi durumunda kira ödemeleri üzerinden yapılacak tev

Dernek tarafından kiralanan yerde dernek ve dernek
iktisadi işletmesinin birlikte faaliyet göstermesi durumunda
kira ödemeleri üzerinden yapılacak tevkifatın beyanı hk.
Sayı: 
62030549-120[94-2016/291]-83813
Tarih: 
24/03/2017
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
 İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
 
   
Sayı :62030549-120[94-2016/291]-83813 24.03.2017
Konu :Dernek tarafından kiralanan yerde  
dernek ve dernek iktisadi
işletmesinin birlikte faaliyet
göstermesi durumunda kira
ödemeleri üzerinden yapılacak
tevkifatın beyanı
 
İlgide kayıtlı özelge talep formunda; derneğinizin merkez adresinde dernek faaliyet
giderlerinin karşılanması için ticari işletme açıldığı, derneğiniz ve derneğinize bağlı iktisadi
işletmenin aynı adreste faaliyette bulunduğu belirtilerek; faaliyette bulunulan yer için ödenen kira
bedeli üzerinden kesilecek vergi kesintisinin, derneğiniz tarafından mı yoksa iktisadi işletmeniz
tarafından mı beyan edileceği hususunda Başkanlığımız görüşü sorulmaktadır.
 
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin
bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum
kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı
hükme bağlanmıştır.
 
Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde ise safi kazancın tespit edilmesi sırasında
indirilecek giderler sayılmış olup maddenin (1) numaralı bendi ile ticari kazancın elde edilmesi ve
idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde indirim konusu yapılacağı
belirtilmiştir. Bu bent hükmü uyarınca, yapılan genel giderlerin indirim konusu yapılabilmesi için,
söz konusu giderlerle kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında doğrudan ve açık bir illiyet
bağının bulunması gerekmekte olup bu mahiyette olmayan giderlerin ticari kazancın tespitinde
indirim konusu yapılabilmesi mümkün değildir. 
Aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, kamu idare ve müesseseleri, iktisadi
kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve
vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan
etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme
hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin maddede bentler halinde sayılan ödemelerini (avans
olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir
vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları hüküm altına alınmış olup, aynı fıkranın
(5/a) bendinde, 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden
%20 oranında gelir vergisi kesintisi yapılacağı belirtilmiştir.
 
Özelge talep formunuzun ekinde yer alan ve derneğiniz adına düzenlenen kira sözleşmesinden;
kiralanan şeyin, cinsinin dükkan olduğu, şimdiki durumunun ise emlak ofisi olduğu anlaşılmaktadır.
Ayrıca, bağlı bulunduğunuz vergi dairesi tarafından yapılan yoklama sonucu düzenlenen tutanakta,
derneğin ve derneğe bağlı iktisadi işletmenizin aynı adreste birlikte faaliyette bulunduğu, kiralanan
yerin dernek faaliyetlerini yürütmek amacıyla kiralandığı, dernek faaliyetinin konut edindirme ve
konut satın alma konusunda üyelere ve bu konuda yardım gereken kimselere danışmanlık
hizmetinin verildiği, bu iş yerinde ağırlıklı olarak emlakçılık faaliyetinin icra edildiği, kira
ödemesinin dernek tarafından yapıldığı, ancak bu iş yerinde derneğe bağlı iktisadi işletmenizin de
faaliyete bulunması nedeniyle iktisadi işletmeniz tarafından da vergi kesintisi yapıldığı ve beyan
edildiği hususları yer almaktadır.
 
Buna göre, hem iktisadi işletmenizin emlakçılık faaliyetinde bulunduğu hem de dernek
faaliyetlerinin yürütüldüğü iş yeri için ödenen kira bedellerinin, kurum kazancınızın elde
edilmesiyle doğrudan ve açık illiyet bağının bulunması, bu iş yerinde ağırlıklı olarak iktisadi
işletmenizin faaliyette bulunması ve ödenen kira bedelinin iktisadi işletmenizin kaynaklarından
karşılanması halinde, iş yerine ilişkin kira bedellerinin kurum kazancınızın tespitinde gider olarak
indirim konusu yapılması mümkündür. Diğer taraftan, söz konusu iş yeri için iktisadi işletmeniz
tarafından ödenen net kira bedelinin brüte iblağ edilmesi suretiyle bulunacak kira bedelinin tamamı
üzerinden iktisadi işletmenizce vergi kesintisi yapılması ve beyan edilmesi gerekmektedir.
 
Ancak, dernek faaliyetlerinin de icra edildiği bu iş yeri için ödenen kira bedellerinin dernek
kaynaklarından karşılanması durumunda ise kira ödemelerinden yapılacak vergi kesintisinin ve
buna ilişkin beyanın dernek tarafından yerine getirilmesi gerekmektedir. Ayrıca dernek tarafından
ödenen kira bedellerinin de iktisadi işletmenizin kurum kazancıyla ilişkilendirilmemesi gerektiği
tabiidir. 
Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge
geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla
vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi
hesaplanmayacaktır.