Dizi ve sinema filmleri için senariste, müzik bestecisine ve yönetmene yapılan ödemeler hk.
Özelge: Dizi ve sinema filmleri için senariste, müzik
bestecisine ve yönetmene yapılan ödemeler hk.
Sayı:
11395140-105[230-2012/VUK-1- . . .]--1291
Tarih:
22/08/2013
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı : 11395140-105[230-2012/VUK-1- . . .]--1291 22/08/2013
Konu : Dizi ve sinema filmleri için senariste, müzik bestecisine ve
yönetmene yapılan ödemeler.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; dizi ve film yapımcılığı sektöründe faaliyette
bulunduğunuz, dizi ve sinema filmi senaryo yazımı için senariste, müzik bestecisi, sinema yapımcısı
ve yönetmenine ücret ve telif hakkı kapsamında ödeme yaptığınız, bu faaliyeti icra edenlerin farklı
şirketlerde aynı hizmeti vermelerinden dolayı bordro düzenlemediğiniz, bu ödemelere istinaden
gider pusulası düzenleyip muhtasar beyanname ve 2 No.lu beyanname ile beyan ettiğinizi
belirterek, yapılan işlemlerin vergi mevzuatına uygun olup olmadığı hususunda Başkanlığımız
görüşü talep edilmektedir.
I-GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir
işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile
temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans,
aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir
ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş
bulunması onun mahiyetini değiştirmez." hükmü yer almış olup, Kanunun 65 ve 66 ncı maddelerine
göre, her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancı ve serbest
meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenlerin de serbest meslek erbabı oldukları
belirtilmiştir.
Aynı Kanunun 18 inci maddesinde, "Müellif, mütercim, heykeltıraş, hattat, ressam bestekar,
bilgisayar programcısı ve mucitlerin bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale,
bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video
band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet
ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlanmak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota
halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve
temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisi'nden müstesnadır.
Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan
bedel ve ücretler istisnaya dahildir.
Yukarıda yazılı kazançların arizi olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına
engel teşkil etmez.
Serbest meslek kazançları istisnasının, bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif
suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur." hükmü yer almaktadır. Yine aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, "Kamu idare ve müesseseleri,
iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar,
dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini
beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı: zirai kazançlarını bilanço veya zirai
işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak
ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine
mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar" hükmüne yer verilmiş ve aynı maddenin (2) numaralı
bendinde, 18 inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden
%17, diğer işlerde ise %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı belirtilmiştir.
Bu hükümlere göre, dizi ve film çekimi için senaryo yazan senaristlerin, müzik bestecilerinin
ve yönetmenlerin çalışmalarının, Gelir Vergisi Kanununun 65 inci maddesi kapsamında serbest
meslek faaliyeti olarak değerlendirilmesi gerekmekte olup
- Senaristlerin yazdığı senaryoların, müzik bestecilerinin yaptıkları bestelerin ve
yönetmenlerin yapmış oldukları çalışmaların eser niteliği taşıdığının Kültür ve Turizm
Bakanlığından alınacak yazı ile belgelendirilmesi durumunda yapılan çalışmalar Gelir Vergisi
Kanununun 18 inci maddesinde yer alan istisna kapsamında değerlendirilerek, yapılacak
ödemelerden Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin (2-a) bendi uyarınca %17 oranında,
- Çalışmaların eser olduğunun belgelendirilememesi durumunda ise, serbest meslek
kazancına ilişkin genel hükümler çerçevesinde yapılacak ödemelerden 94 üncü maddesinin (2-b)
bendi uyarınca %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Ancak, söz konusu dizi ve sinema filmleri için işçi-işveren ilişkisini doğuran sözleşme
akdedilmesi ve sözleşme dahilinde söz konusu faaliyetlerin, işveren konumundaki gerçek veya tüzel
kişilerin emir ve talimatları doğrultusunda devamlılık ve bağlılık arz edecek şekilde ifa edilmesi
durumunda, bu kapsamda bahsi geçen kişilere yapılan ödemelerin Gelir Vergisi Kanununun 61, 94,
103 ve 104 üncü maddeleri uyarınca ücret olarak gelir vergisine tabi tutulması gerekir.
II-KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 maddesine göre, Türkiye'de ticari, sınai,
zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer
vergisine tabi bulunmaktadır.
Arızi olarak yapılan serbest meslek faaliyetlerinde ise vergi uygulanmayacaktır.
4 üncü maddesinde; hizmetin, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan
işlemler olduğu; bu işlemlerin bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak,
temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt
etmek şeklinde gerçekleşebileceği, 6 ncı maddesinde; işlemlerin Türkiye'de yapılmasının, hizmetin
Türkiye'de yapılmasını,
9 uncu maddesinde; mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş
merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi
alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin
ödenmesinden sorumlu tutabileceği,
20 nci maddesinde ise, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın bu işlemlerin karşılığını
teşkil eden bedel olduğu,
hükme bağlanmıştır.
117 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin "2.2. Serbest Meslek Faaliyeti çerçevesinde Yapılan
Teslim ve Hizmetler" başlıklı bölümünde;
"2.2.1. KDV Kanununun (1/1) maddesine göre, serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılanteslim ve hizmetler vergiye tabidir. Sözü edilen faaliyetleri mutad ve sürekli olarak yapanlar KDV
mükellefi olacak, arızi serbest meslek faaliyetinde bulunanların ise KDV mükellefiyeti tesis
edilmeyecektir.
2.2.2. Serbest meslek faaliyetlerini mutad ve sürekli olarak yapanların prensip olarak, KDV
mükellefiyeti tesis etmeleri gerekmektedir. Ancak 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 18 inci
maddesi kapsamına giren teslim ve hizmetleri münhasıran aynı Kanunun 94 üncü maddesinde
belirtilen kişi, kurum ve kuruluşlara yapanların hesaplayacağı KDV nin bu kişi veya kuruluşlar
tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi mümkün bulunmaktadır.
Serbest meslek erbabının bu uygulamadan faydalanabilmesi için KDV mükellefiyetinin
sadece Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren işlemlerden ibaret olması ve
işlemlerinin tamamının aynı Kanunun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlara
yapılması gerekmektedir.
Ayrıca, sorumluluk uygulaması kapsamında işlem yapılabilmesi için Gelir Vergisi Kanununun
18 inci maddesi kapsamına giren işlemleri yapan kişilerin, bu şekilde işlem yapılmasını önceden
vergi sorumlusuna (Gelir Vergisi Kanunuun 94 üncü maddesinde sayılanlara) bildirmesi
gerekmektedir.
İşlemlerine ait verginin beyan ve ödeme mükellefiyeti sorumlular tarafından yerine getirilen
serbest meslek mensupları (Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde sayılanlar) ayrıca KDV
beyannamesi vermeyecek ve defter tutmayacaklardır. İşlemin belgelendirilmesi ise Vergi Usul
Kanununun genel hükümlerine göre gerçekleştirilecektir.
Bu uygulamaya göre, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve
kuruluşlar, aynı Kanunun 18 inci maddesi kapsamına giren kişilere yapacakları ödemeler ile ilgili
olarak gelir vergisi (GV) stopaj tutarı dahil işlem bedeli üzerinden KDV hesaplayıp sorumlu sıfatıyla
beyan edip ödeyeceklerdir. Hesaplanan KDV tutarı gelir vergisi stopaj matrahına dahil
edilmeyecektir.
...
2.2.3. Gelir Vergisi Kanununun I8 inci maddesi kapsamına giren teslim veya hizmetleri aynı
Kanunun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar yanında bu maddede yer
almayanlara da yapanlar yukarıda belirtilen uygulamadan faydalanamayacaktır.
Sorumluluk uygulamasını tercih etmeyenler ile esasen bu kapsama girmesi mümkün
olmayan mükelleflerin, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve
kuruluşlar ile bunlar dışındakilere yaptıkları işlemleri sebebiyle hesaplanan KDV, Tebliğin (3.)
bölümü saklı kalmak kaydıyla, kendileri tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilip ödenecektir. Bu
mükellefler genel hükümler çerçevesinde defter tutacak, belge düzenleyecek ve KDV beyannamesi
vereceklerdir. Bu durumda, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve
kuruluşların, Tebliğin (3.) bölümü saklı kalmak kaydıyla, bu işlemler sebebiyle vergi sorumlulukları
söz konusu olmayacaktır.
..." açıklamalarına yer verilmiştir.
Buna göre, dizi ve film yapımcılığı faaliyetiniz ile ilgili olarak, yurt içinden temin edilecek
senarist, besteci, yapımcı ve yönetmenlerin yaptığı işin sermayeden ziyade ilmi ya da mesleki
bilgiye veya ihtisasa dayalı olarak ve ticari mahiyette olmadan, mutad olarak sürdürülmesi halinde
elde edilen gelir serbest meslek faaliyeti kapsamında KDV ye tabi olacaktır. Ancak, söz konusu
faaliyetlerin mutad meslek haline getirmeden arızi olarak yapılması halinde ise elde edilen kazanç
arızi kazanç olacağından katma değer vergisine tabi olmayacaktır.
Dolayısıyla söz konusu faaliyet çerçevesinde düzenlenecek serbest meslek makbuzunda KDV
nin gösterilerek beyan edilmesi, arızi olarak yapılan serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla ödenen
bedellere KDV uygulanmayacağından firmanız tarafından düzenlenecek gider pusulası üzerindenayrıca KDV hesaplanmayacaktır.
Diğer taraftan, faaliyetinize ilişkin olarak senarist, müzik bestecisi, yapımcı ve
yönetmenlerle firmanız arasında yapılacak bir hizmet akdiyle söz konusu kişilerin firmanızda ücretli
konumunda çalıştırılmaları halinde yapılan ödemeler "ücret" niteliğinde olacağından ücret bedeli
üzerinden KDV hesaplanmayacaktır.
III-VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN
Serbest meslek erbabının, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 172 ve 210 uncu maddeleri
uyarınca serbest meslek kazanç defteri tutma, 236 ncı maddesi uyarıncada mesleki faaliyetlerine
ilişkin her türlü tahsilatları için serbest meslek makbuzu düzenleme mecburiyeti bulunmaktadır.
Mezkur Kanunun 234 üncü maddesinde; birinci ve ikinci sınıf tüccarların, kazancı basit
usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin
vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi
yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulasının vergiden muaf esnaf tarafından
verilmiş fatura hükmünde olduğu hükmüne yer verilmiş, Kanunun 238 inci maddesinde ise;
işverenlerin her ay ödedikleri ücretler için ücret bordrosu tutmaya mecbur oldukları
hükmedilmiştir.
224 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde ise konuya ilişkin olarak, münhasıran Gelir
Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde belirtilen türden faaliyetlerde bulunan ve eserlerini sadece
aynı Kanunun 94 üncü maddesinde belirtilen kişi veya kurumlara teslim eden serbest meslek
erbabından isteyenlerin, defter tasdik ettirme ve tutma ile belge düzenleme zorunluluklarının
hasılat tutarına bağlı olmaksızın kaldırıldığı, aldığı eser ve hizmetleri bu kişiler tarafından
düzenlenmiş serbest meslek makbuzu ile belgelemek zorunda olan mükelleflerin ise harcamalarını
bunlara gider pusulası imzalatmak suretiyle tevsik edecekleri açıklanmıştır.
Buna göre;
Senaristlerin yazdığı senaryoların, müzik bestecilerinin yaptıkları bestelerin ve
yönetmenlerin yapmış oldukları çalışmaların münhasıran Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi
kapsamındaki işlemlerden ibaret olması ve bu işlemlerin tamamının aynı Kanunun 94 üncü
maddesinde sayılan kişi ve kuruluşlara yapılması durumunda şirketinizce bu kişilere yapılan
ödemelerin gider pusulası ile belgelendirilmesi ve gelir vergisi stopajı tutarı dahil işlem bedeli
üzerinden KDV hesaplanarak sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenmesi,
Yukarıda sayılan kişilerin mezkûr Kanunun 18 inci maddesinde sayılanlar dışında
faaliyetinin de olması veya söz konusu 18 inci madde kapsamındaki işlemlerinin 94 üncü maddede
sayılanlar yanında diğer kişi ve kuruluşlara da yönelik olması halinde bu kişilerce şirketinize
serbest meslek makbuzu düzenlenmesi,
Belirtilen faaliyetlerin süreklilik arz etmeyecek şekilde arızi olarak yapılması halinde,
şirketinizce bu kişilere yapılan ödemeler için gider pusulası, hizmet akdi ile söz konusu kişilerin
firmanızda ücretli olarak çalışması halinde ise, başka firmalarda da ücretli çalışıp çalışmadığına
bakılmaksızın, bu kişiler adına ücret bordrosu düzenlenmesi
gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.