Dizi ve sinema filmleri için senariste, müzik bestecisine ve yönetmene yapılan ödemeler.
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı :11395140-105[230-2012/VUK-1- . . .]--1291 22/08/2013
Konu :Dizi ve sinema lmleri için senariste,
müzik bestecisine ve yönetmene yapılan
ödemeler.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; dizi ve lm yapımcılığı sektöründe faaliyette bulunduğunuz, dizi ve sinema
lmi senaryo yazımı için senariste, müzik bestecisi, sinema yapımcısı ve yönetmenine ücret ve telif hakkı kapsamında
ödeme yaptığınız, bu faaliyeti icra edenlerin farklı şirketlerde aynı hizmeti vermelerinden dolayı bordro düzenlemediğiniz,
bu ödemelere istinaden gider pusulası düzenleyip muhtasar beyanname ve 2 No.lu beyanname ile beyan ettiğinizi
belirterek, yapılan işlemlerin vergi mevzuatına uygun olup olmadığı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
I-GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak
çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı,
prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak
şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez." hükmü yer almış olup,
Kanunun 65 ve 66 ncı maddelerine göre, her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancı
ve serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenlerin de serbest meslek erbabı oldukları belirtilmiştir.
Aynı Kanunun 18 inci maddesinde, "Müellif, mütercim, heykeltıraş, hattat, ressam bestekar, bilgisayar programcısı
ve mucitlerin bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar
yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, lm, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi,
bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlanmak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota
halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya
kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisi'nden müstesnadır.
Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya
dahildir.
Yukarıda yazılı kazançların arizi olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez.
Serbest meslek kazançları istisnasının, bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye
şümulü yoktur." hükmü yer almaktadır.
Yine aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu
müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakı ar, dernek ve vakı arın iktisadi işletmeleri,
kooperati er, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı:
zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri
(avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben
tevkifat yapmaya mecburdurlar" hükmüne yer verilmiş ve aynı maddenin (2) numaralı bendinde, 18 inci madde
kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden %17, diğer işlerde ise %20 oranında gelir vergisi
tevkifatı yapılacağı belirtilmiştir.
Bu hükümlere göre, dizi ve lm çekimi için senaryo yazan senaristlerin, müzik bestecilerinin ve yönetmenlerin
çalışmalarının, Gelir Vergisi Kanununun 65 inci maddesi kapsamında serbest meslek faaliyeti olarak değerlendirilmesi
gerekmekte olup
- Senaristlerin yazdığı senaryoların, müzik bestecilerinin yaptıkları bestelerin ve yönetmenlerin yapmış oldukları
çalışmaların eser niteliği taşıdığının Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak yazı ile belgelendirilmesi durumunda yapılan
çalışmalar Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde yer alan istisna kapsamında değerlendirilerek, yapılacak
ödemelerden Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin (2-a) bendi uyarınca %17 oranında,
- Çalışmaların eser olduğunun belgelendirilememesi durumunda ise, serbest meslek kazancına ilişkin genel
hükümler çerçevesinde yapılacak ödemelerden 94 üncü maddesinin (2-b) bendi uyarınca %20 oranında gelir vergisi
tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Ancak, söz konusu dizi ve sinema lmleri için işçi-işveren ilişkisini doğuran sözleşme akdedilmesi ve sözleşme
dahilinde söz konusu faaliyetlerin, işveren konumundaki gerçek veya tüzel kişilerin emir ve talimatları doğrultusunda
devamlılık ve bağlılık arz edecek şekilde ifa edilmesi durumunda, bu kapsamda bahsi geçen kişilere yapılan ödemelerin
Gelir Vergisi Kanununun 61, 94, 103 ve 104 üncü maddeleri uyarınca ücret olarak gelir vergisine tabi tutulması gerekir.
II-KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 maddesine göre, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest
meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.
Arızi olarak yapılan serbest meslek faaliyetlerinde ise vergi uygulanmayacaktır.
4 üncü maddesinde; hizmetin, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olduğu; bu
işlemlerin bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak,
değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek şeklinde gerçekleşebileceği, 6 ncı maddesinde; işlemlerin
Türkiye'de yapılmasının, hizmetin Türkiye'de yapılmasını,
9 uncu maddesinde; mükelle n Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin
bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması
amacıyla vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabileceği,
20 nci maddesinde ise, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu,
hükme bağlanmıştır.
117 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin "2.2. Serbest Meslek Faaliyeti çerçevesinde Yapılan Teslim ve Hizmetler"
başlıklı bölümünde;
"2.2.1. KDV Kanununun (1/1) maddesine göre, serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler
vergiye tabidir. Sözü edilen faaliyetleri mutad ve sürekli olarak yapanlar KDV mükelle olacak, arızi serbest meslek
faaliyetinde bulunanların ise KDV mükelle yeti tesis edilmeyecektir.
2.2.2. Serbest meslek faaliyetlerini mutad ve sürekli olarak yapanların prensip olarak, KDV mükelle yeti tesis
etmeleri gerekmektedir. Ancak 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren teslim ve hizmetleri
münhasıran aynı Kanunun 94 üncü maddesinde belirtilen kişi, kurum ve kuruluşlara yapanların hesaplayacağı KDV nin
bu kişi veya kuruluşlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi mümkün bulunmaktadır.
Serbest meslek erbabının bu uygulamadan faydalanabilmesi için KDV mükelle yetinin sadece Gelir Vergisi
Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren işlemlerden ibaret olması ve işlemlerinin tamamının aynı Kanunun 94 üncü
maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlara yapılması gerekmektedir.
Ayrıca, sorumluluk uygulaması kapsamında işlem yapılabilmesi için Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi
kapsamına giren işlemleri yapan kişilerin, bu şekilde işlem yapılmasını önceden vergi sorumlusuna (Gelir Vergisi
Kanunuun 94 üncü maddesinde sayılanlara) bildirmesi gerekmektedir.
İşlemlerine ait verginin beyan ve ödeme mükelle yeti sorumlular tarafından yerine getirilen serbest meslek
mensupları (Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde sayılanlar) ayrıca KDV beyannamesi vermeyecek ve defter
tutmayacaklardır. İşlemin belgelendirilmesi ise Vergi Usul Kanununun genel hükümlerine göre gerçekleştirilecektir.
Bu uygulamaya göre, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar, aynı
Kanunun 18 inci maddesi kapsamına giren kişilere yapacakları ödemeler ile ilgili olarak gelir vergisi (GV) stopaj tutarı
dahil işlem bedeli üzerinden KDV hesaplayıp sorumlu sıfatıyla beyan edip ödeyeceklerdir. Hesaplanan KDV tutarı gelir
vergisi stopaj matrahına dahil edilmeyecektir.
...
2.2.3. Gelir Vergisi Kanununun I8 inci maddesi kapsamına giren teslim veya hizmetleri aynı Kanunun 94 üncü
maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar yanında bu maddede yer almayanlara da yapanlar yukarıda belirtilen
uygulamadan faydalanamayacaktır.
Sorumluluk uygulamasını tercih etmeyenler ile esasen bu kapsama girmesi mümkün olmayan mükelle erin, Gelir
Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar ile bunlar dışındakilere yaptıkları işlemleri
sebebiyle hesaplanan KDV, Tebliğin (3.) bölümü saklı kalmak kaydıyla, kendileri tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilip
ödenecektir. Bu mükelle er genel hükümler çerçevesinde defter tutacak, belge düzenleyecek ve KDV beyannamesi
vereceklerdir. Bu durumda, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşların, Tebliğin (3.)
bölümü saklı kalmak kaydıyla, bu işlemler sebebiyle vergi sorumlulukları söz konusu olmayacaktır.
..." açıklamalarına yer verilmiştir.
Buna göre, dizi ve lm yapımcılığı faaliyetiniz ile ilgili olarak, yurt içinden temin edilecek senarist, besteci, yapımcı
ve yönetmenlerin yaptığı işin sermayeden ziyade ilmi ya da mesleki bilgiye veya ihtisasa dayalı olarak ve ticari mahiyette
olmadan, mutad olarak sürdürülmesi halinde elde edilen gelir serbest meslek faaliyeti kapsamında KDV ye tabi olacaktır.
Ancak, söz konusu faaliyetlerin mutad meslek haline getirmeden arızi olarak yapılması halinde ise elde edilen kazanç
arızi kazanç olacağından katma değer vergisine tabi olmayacaktır.
Dolayısıyla söz konusu faaliyet çerçevesinde düzenlenecek serbest meslek makbuzunda KDV nin gösterilerek
beyan edilmesi, arızi olarak yapılan serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla ödenen bedellere KDV uygulanmayacağından
rmanız tarafından düzenlenecek gider pusulası üzerinden ayrıca KDV hesaplanmayacaktır.
Diğer taraftan, faaliyetinize ilişkin olarak senarist, müzik bestecisi, yapımcı ve yönetmenlerle rmanız arasında
yapılacak bir hizmet akdiyle söz konusu kişilerin rmanızda ücretli konumunda çalıştırılmaları halinde yapılan ödemeler
"ücret" niteliğinde olacağından ücret bedeli üzerinden KDV hesaplanmayacaktır.
III-VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN
Serbest meslek erbabının, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 172 ve 210 uncu maddeleri uyarınca serbest meslek
kazanç defteri tutma, 236 ncı maddesi uyarıncada mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatları için serbest meslek
makbuzu düzenleme mecburiyeti bulunmaktadır.
Mezkur Kanunun 234 üncü maddesinde; birinci ve ikinci sınıf tüccarların, kazancı basit usulde tespit edilenlerle
defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler veya
onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulasının
vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmünde olduğu hükmüne yer verilmiş, Kanunun 238 inci maddesinde
ise; işverenlerin her ay ödedikleri ücretler için ücret bordrosu tutmaya mecbur oldukları hükmedilmiştir.
224 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde ise konuya ilişkin olarak, münhasıran Gelir Vergisi Kanununun 18 inci
maddesinde belirtilen türden faaliyetlerde bulunan ve eserlerini sadece aynı Kanunun 94 üncü maddesinde belirtilen kişi
veya kurumlara teslim eden serbest meslek erbabından isteyenlerin, defter tasdik ettirme ve tutma ile belge düzenleme
zorunluluklarının hasılat tutarına bağlı olmaksızın kaldırıldığı, aldığı eser ve hizmetleri bu kişiler tarafından düzenlenmiş
serbest meslek makbuzu ile belgelemek zorunda olan mükelle erin ise harcamalarını bunlara gider pusulası imzalatmak
suretiyle tevsik edecekleri açıklanmıştır.
Buna göre;
Senaristlerin yazdığı senaryoların, müzik bestecilerinin yaptıkları bestelerin ve yönetmenlerin yapmış oldukları
çalışmaların münhasıran Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamındaki işlemlerden ibaret olması ve bu
işlemlerin tamamının aynı Kanunun 94 üncü maddesinde sayılan kişi ve kuruluşlara yapılması durumunda şirketinizce bu
kişilere yapılan ödemelerin gider pusulası ile belgelendirilmesi ve gelir vergisi stopajı tutarı dahil işlem bedeli üzerinden
KDV hesaplanarak sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenmesi,
Yukarıda sayılan kişilerin mezkûr Kanunun 18 inci maddesinde sayılanlar dışında faaliyetinin de olması veya söz
konusu 18 inci madde kapsamındaki işlemlerinin 94 üncü maddede sayılanlar yanında diğer kişi ve kuruluşlara da yönelik
olması halinde bu kişilerce şirketinize serbest meslek makbuzu düzenlenmesi,
Belirtilen faaliyetlerin süreklilik arz etmeyecek şekilde arızi olarak yapılması halinde, şirketinizce bu kişilere yapılan
ödemeler için gider pusulası, hizmet akdi ile söz konusu kişilerin rmanızda ücretli olarak çalışması halinde ise, başka
rmalarda da ücretli çalışıp çalışmadığına bakılmaksızın, bu kişiler adına ücret bordrosu düzenlenmesi
gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu illeriniz dolayısıyla vergi tarh
edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.